باستان‌شناسان در تپه قشلاق کردستان که در آبگیری سد تالوار غرقاب شد، بقایایی از آثار باستانی با پیشینه هفت هزار و ۵۰۰ سال کشف کرده‌اند. این خبر را مهناز شریفی، سرپرست هیئت باستان‌شناسی تپه قشلاق بیجار استان کردستان، اعلام کرد و گفت که دامنه‌های این تپه مهم باستانی در آبگیری سد از بین رفته و اکنون تنها راس آن باقی مانده است.
این باستان‌شناس ضمن اعلام پایان چهارمین فصل کاوش‌های باستان‌شناختی در تپه قشلاق، درباره آثاری که به‌تازگی کشف شده‌اند، به خبرگزاری ایسنا گفت: «در این کاوش، بقایای معماری، سفالینه‌های منقوش و مخطط دالما، مُهره‌های تزیینی و ابزارهای سنگی به دست آمده است.»
به گفته این باستان‌شناس، مطالعه مواد فرهنگی این محوطه ارتباط نزدیک ساکنان بیجار را با شرق زاگرس مرکزی در دره‌های کنگاور از یک سو و ارتباط با فرهنگ‌های حوضه دریاچه ارومیه و همچنین مناسبات فرهنگی با ساکنان شمال بین‌النهرین و شرق آناتولی را از دیگر سو نشان می‌دهد.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی تپه قشلاق گفت: «یکی از مهم‌ترین نکاتی که در کاوش لایه‌های باستانی این تپه مشاهده شد، شواهد زمین لغزش یا نشست زمین است که در نوع خود جالب توجه بوده و تاکنون به‌ندرت از کاوش‌های باستان‌شناسی به دست آمده است.»
این باستان‌شناس ادامه داد: «تپه قشلاق حدود ۹ متر انباشت عصر مس و سنگ قدیم و پنج متر انباشت مس و سنگ جدید دارد. همچنین در تپه قشلاق تاثیر مولفه‌های طبیعی و بومی منطقه بر شاخصه‌های فرهنگی مشاهده می‌شود که از آن جمله استفاده از گچ در معماری و اندود کردن کف منازل و انباری‌ها است.»
داده‌های باستان‌شناسی آشکار می‌کند که آغاز سکونت انسان در روستای قشلاق به هزاره پنجم قبل از میلاد بازمی‌گردد، با این حال در این محوطه رگه‌هایی از فرهنگ‌های دوره [تپه] حاجی فیروز و اواخر هزاره ششم قبل از میلاد مشاهده می‌شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آغاز هزاره پنجم قبل از میلاد با فرهنگ دالما شناخته می‌شود که یکی از پیچیده‌ترین فرهنگ‌های پیش از تاریخ است و گستره وسیع فرهنگی در نقاط مختلف دارد.
سد تالوار در منطقه پیرتاج شهرستان بیجار استان کردستان و در مجاورت مرز استان‌های کردستان و زنجان و همدان واقع شده است. اوایل دهه ۱۳۹۰ که این سد در دست احداث بود، کارشناسان و باستان‌شناسان هشدار دادند که در صورت آبگیری آن، شمار قابل‌توجهی از آثار تاریخی و باستانی زیر آب می‌رود.
در همان زمان خبرگزاری دولتی ایرنا نوشت که با بهره برداری از این سد «۱۸ اثر تاریخی استان كردستان كه ۱۰ مورد آن جزو آثار ثبت شده ملی‌اند و هشت اثر دیگر نیز قابلیت ثبت ملی دارد» زیر آب می‌رود.
پیش از آن نیز گروهی از باستان‌شناسان هشدار داده بودند که در محدوده آبگیری سد تالوار ۲۲ محوطه باستانی از جمله تپه قشلاق غرق می‌شود. به‌رغم این هشدارها، شرکت آب منطقه‌ای استان زنجان با ادعای تامین آب برای مصارف خانگی و کشاورزی، سد تالوار را تکمیل کرد.
