در پی حمله غافلگیرانه مخالفان مسلح دولت بشار اسد در سوریه که به سقوط حلب، دومین شهر بزرگ و پرجمعیت این کشور، به دست هیئت تحریر شام منجر شد، بار دیگر حضور شهروندان افغانستان در چارچوب لشکر فاطمیون جمهوری اسلامی در سوریه در کانون توجه قرار گرفت.
هم‌زمان با بالا گرفتن مباحث در این زمینه در شبکه‌های اجتماعی، آیت‌الله رحیمی سیغانی بامیانی، از روحانیون شیعه در افغانستان، هم در پیامی ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، از افغان‌ها خواست که «برای منافع کشورهای خارجی، منافع ملی افغانستان را به خطر نیندازند و هیزم آتش جنگ در سوریه نشوند».
لشکر فاطمیون را نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۲ با هدف اعزام مهاجران افغان به سوریه برای دفاع از رژیم بشار اسد تشکیل داد. سید حسن مرتضوی، از فرماندهان سپاه قدس که از سال ۱۴۰۰ تاکنون معاون سفیر جمهوری اسلامی در افغانستان است، یکی از بنیان‌گذاران این لشکر شناخته می‌شود که در جلب نیرو، تجهیز و برنامه‌ریزی برای این گروه نقش کلیدی داشته است.
علی‌رضا توسلی و دیگر فرماندهان لشکر فاطمیون، با قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، در سوریه-مرکز رسانه فاطمیون
از تعداد افرادی که در چارچوب لشکر فاطمیون در سوریه جنگیده‌اند، آمار دقیقی وجود ندارد. با این حال، زهیر مجاهد، مسئول رسانه‌ای این گروه، سال ۱۳۹۶ اعلام کرد که دو هزار عضو این گروه کشته و هشت هزار نفر زخمی شده‌اند. با ادامه درگیری‌ها و حضور اعضای فاطمیون در سوریه احتمال افزایش این آمار وجود دارد، اما اطلاعات جدیدی در این زمینه منتشر نشده است.
این در حالی است که آیت‌الله سیغانی بامیانی مدعی است از زمان شکل‌گیری لشکر فاطمیون تاکنون، حدود ۱۵ هزار عضو این گروه کشته یا زخمی و ده‌ها تن هم ناپدید شده‌اند.
در سال‌های اخیر، رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی ایران بارها درباره کشف اجساد افراد ناپدیدشده عضور لشکر فاطمیون در سوریه اخباری منتشر کرده‌اند، اما از تعداد ناپدیدشدگان جزئیات دقیقی ارائه نشده است.
لشکر فاطمیون با ادعای «دفاع از مقدسات شیعه» و شعار «دفاع از حرم زینب» شکل گرفت، با این حال بسیاری از مهاجران افغان مقیم ایران به دلیل مزایای مالی و وعده دریافت اقامت دائم در ایران به این گروه پیوستند. پس از کاهش درگیری‌ها با داعش در سوریه از سال ۱۳۹۷، ده‌ها تن از اعضای فاطمیون که به ایران بازگشته بودند، بازداشت و به افغانستان اخراج شدند. دولت پیشین افغانستان هم برخی از این افراد را بازداشت و زندانی کرد و برخی دیگر به زندگی عادی و کارگری روی آوردند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در اوج جنگ با داعش در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵)، تعداد اعضای لشکر فاطمیون به حدود ۲۰ هزار نفر رسید. در این میان، دیده‌بان حقوق بشر مستنداتی درباره استفاده از کودکان زیر سن قانونی در این گروه منتشر کرده است.
مقابله با گروه‌های «تکفیری» مانند داعش و النصره که جمهوری اسلامی ایران آن‌ها را تهدیدی برای شیعیان و جهان اسلام می‌داند، ایده اصلی پشت شکل‌گیری لشکر فاطمیون بود. اعضای این گروه از نظر ایدئولوژیکی به آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران و تفکرات روح‌الله خمینی و رهبران جمهوری اسلامی نزدیک‌اند.
علی‌رضا توسلی، نخستین فرمانده این گروه، در جنگ ایران و عراق نیز شرکت داشت و به ایدئولوژی خمینی وفادار بود. او چند ماه پس از تاسیس این گروه، در درگیری با شبه‌نظامیان مخالف رژیم بشار اسد در درعا کشته شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با این حال، آیت‌الله رحیمی سیغانی بامیانی جنگ در سوریه را «جنگ منافع دولت‌ها» توصیف کرد و در مورد حضور لشکر فاطمیون در سوریه گفت: «این جهاد نیست، تجاوز است.»
این روحانی شیعه که در بامیان زندگی می‌کند، خاطرنشان کرد که اگر روسیه و ایران از رژیم سوریه دفاع می‌کنند، دلایل سیاسی دارد، نه مذهبی.
آیت‌الله بامیانی همچنین گفت که جمهوری اسلامی ایران از «سادگی و نادانی» مهاجران افغان سوءاستفاده کرده و آن‌ها را برای جنگ در سوریه به کار گرفته است. او تاکید کرد: «اگر جنگ در سوریه برای جمهوری اسلامی ایران جهاد واقعی و فرض است، چرا شهروندان خود ایران به جنگ نمی‌روند و لشکر فاطمیون و زینبیون را از میان شهروندان افغانستان و پاکستان تشکیل داده‌اند؟»
این روحانی هشدار داد که حضور شهروندان افغانستان در جنگ‌های سایر کشورها بر منافع و آینده این تاثیر منفی کشور خواهد داشت و باید از چنین اقدام‌هایی خودداری شود.
با وجود حمله هیئت تحریر شام به شمال سوریه طی یک هفته اخیر که به سقوط ده‌ها روستا و شهر حلب به دست این گروه منجر شد، تاکنون از حضور لشکر فاطمیون در این درگیری‌ها خبری منتشر نشده است. با این حال، مرکز رسانه‌ای فاطمیون روز یکشنبه ۱۱ آذر با انتشار ویدیویی، مدعی شد که اعضای این گروه در حلب حضور دارند.
