با آغاز سال ۲۰۲۵ میلادی و پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، رهبری ایالات متحده را برعهده می‌گیرد، جهان همچنان درگیر جنگ‌ها و تنش‌هایی خواهد بود که برخی از آن‌ها مستقیم و برخی غیرمستقیم بر آمریکا تاثیر خواهند گذاشت.

نشریه نیوزویک با انتشار گزارشی به ۱۰ چالش جهانی که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید با آن‌ها مواجه خواهد شد پرداخته است.

گسترش جنگ حماس و اسرائیل

جنگی که با حمله حماس علیه اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد در سراسر خاورمیانه گسترش یافته و جمهوری اسلامی ایران و ائتلاف محور مقاومت را نیز تحت تاثیر قرار داده است. این درگیری که هنوز به توافق آتش‌بس نرسیده احتمالا یکی از پیچیده‌ترین و متغیرترین درگیری‌هایی است که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید با آن مواجه خواهد شد.

ترامپ، متحد قدیمی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، آشکارا هشدار داده است که حدود ۱۰۰ گروگانی که هنوز در نوار غزه در دست حماس‌اند باید قبل از مراسم تحلیف او آزاد شوند.  برخلاف برخی پیشرفت‌ها در مذاکرات آتش‌بس درگیری‌ها همچنان در غزه ادامه دارد و خبری از آزادی گروگان‌ها نیست. در عین حال حملات حوثی‌ها، آتش‌بس ۶۰ روزه میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان و سقوط تکان‌دهنده یکی دیگر از متحدان کلیدی جمهوری اسلامی ایران یعنی بشار اسد اوضاع منطقه را متشنج کرده است.

در حالی که ترامپ ممکن است آشکارا از وارد کردن ایالات متحده به یک جنگ دیگر پرهیز کند، اما بارها تهدید کرده است که از اقدامات نظامی بیشتر به‌منزله عاملی بازدارنده استفاده خواهد کرد. اینکه او چگونه قرار است اوضاع خاورمیانه را سامان ببخشد و در عین حال با هسته‌ای شدن جمهوری اسلامی ایران مبارزه کند، می‌تواند اولین آزمون بزرگ دولت آینده او باشد.

 جنگ روسیه و اوکراین

مانند جنگی که خاورمیانه را فراگرفته است، درگیری خونین روسیه و اوکراین نیز، که به‌زودی به سه سالگی‌اش نزدیک می‌شود، این احتمال را تقویت می‌کند که توازن قدرت منطقه‌ای و حتی جهانی بر هم بخورد. این جنگ که مرگبارترین درگیری اروپا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد است یکی از مهم‌ترین اختلاف‌های سیاسی جو بایدن و دونالد ترامپ است.

بایدن استراتژی ثابت و در عین حال پرهزینه‌ای را در حمایت از پیروزی بی‌قید و شرط اوکراین اتخاذ کرده است. در همین حال روسیه آهسته و پیوسته در میدان نبرد پیشروی کرده است. ترامپ، حمایت خود را از راه‌حل دیپلماتیک سریع برای پایان جنگ مسکو و کی‌یف اعلام کرده، هرچند هنوز برای این کار طرح رسمی‌اش را منتشر نکرده است.

نه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، به کوتاه آمدن از مواضع خود تمایلی نشان داده است و نه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین. در عوض، هرکدام جداگانه ابراز امیدواری کرده‌اند که ترامپ با دیدگاه‌های آن‌ها هماهنگی بیشتری داشته باشد.

 جنگ داخلی سوریه

سقوط حکومت بشار اسد شاید مهم‌ترین چرخش در جنگ داخلی سوریه بود که از سال ۲۰۱۱ آغاز شده بود. با این حال پیروزی شورشیان خطرات بالقوه‌ای به همراه دارد و برخی نگران‌اند که جنگ‌ داخلی در این کشور آغاز شود.

ترامپ به نقش غالب آنکارا در پیروزی شورشیان سوری اشاره کرده و می‌گوید «ترکیه کلید سوریه را در دست خواهد داشت». 

ترامپ در دوران پیشین ریاست‌جمهوری‌ خواستار خروج کامل نیروهای آمریکایی از سوریه شده بود که احتمالا حدود دو هزار نفر هستند. او از زمان پیروزی در انتخابات نیز درمورد فایده حضور نیروهای آمریکایی در کاهش درگیری‌های جناحی ابراز تردید کرده است و حالا باید دید چه تصمیمی در این مورد خواهد گرفت.

جنگ داخلی میانمار

هم‌زمان با وقایع سوریه که جهان را غافلگیر کرد، در یک جنگ داخلی طولانی دیگر نیز تغییر عظیم دیگری صورت گرفت. ائتلاف شورشیان موسوم به «دولت وحدت ملی» و ائتلافی از شبه‌نظامیان قومی، مناطق متعددی ازجمله شهرهای استراتژیک تحت حکومت نظامی تاتمادو را تصرف کرده‌اند. تاتمادوا حاکم میانمار است و از چین و روسیه کمک‌های نظامی دریافت می‌کند.

میانمار از زمان استقلال در سال ۱۹۴۸ در وضعیت جنگ داخلی قرار دارد. در حالی که ایالات متحده نقشش در این درگیری‌ها را به اعمال تحریم‌ بر تاتمادو و ارائه کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان محدود کرده است، بی‌ثباتی بیشتر ممکن است تنش میان قدرت‌های بزرگ در رقابت بر سر آسیای جنوب شرقی را تشدید کند.

جنگ داخلی سودان

 سودان نمونه دیگری است که در آن گذارِ اخیر به حکومت دموکراتیک به‌واسطه کودتای نظامی و درگیری داخلی مختل شده است. این کشور بزرگ عرب‌زبان شمال شرق آفریقا در خشونت میان متحدان رئيس‌جمهوری سابق گرفتار شده و حتی پایتخت آن خارطوم نیز تقسیم شده است. هر دو طرف به نقض حقوق بشر متهم‌اند و درگیری‌های فراگیر باعث بزرگ‌ترین بحران پناهجویان در جهان شده است. علاوه بر این، قحطی بر درد و رنج مردم سودان افزوده است. جنگ داخلی سودان نیز مسائلی بین‌المللی ایجاد کرده و قدرت‌های خارجی در پی بهره‌جویی از این فرصت‌اند.

درگیری‌های دوباره در سودان بار دیگر ایالات متحده را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد.

درگیری‌‌های شاخ آفریقا

 اتیوپی همسایه سودان نیز گرفتار درگیری‌های خشونت‌آمیز داخلی است که میان دولت و شبه‌نظامی قومی جریان دارد. همچنین در نتیجه کشمکش‌های منطقه‌ای، توافق صلح اتیوپی با اریتره و سومالی در معرض تهدید است. ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری خود از اتیوپی به دلیل پروژه سدسازی که در سال ۲۰۱۱ آغاز کرده بود انتقاد کرد و نارضایتی مصر را در این‌باره موجه دانست. اکنون تقویت درگیری‌ها و خطر شروع جنگ بین دولتی دیگری در شاخ آفریقا نیز وجود دارد و این می‌تواند به ایجاد بحران در منطقه‌ای بینجامد که شاهد جنگ داخلی سودان و حملات انصارالله یمن به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ بوده است.

 افغانستان و پاکستان

در حالی که ایالات متحده در اوت ۲۰۲۱ رسما به طولانی‌ترین جنگ خود در افغانستان پایان داد، بازگشت طالبان به قدرت پس از دو دهه چشم‌انداز متفاوتی ایجاد کرد. مرزهای پاکستان نیز شاهد افزایش شدید حملات ستیزه‌جویان بوده است. این در حالی است که این کشور از قبل با مشکلات اقتصادی و سیاسی جدی درنتیجه تنش‌های طولانی با هند مواجه است. ازجمله خطرناک‌ترین گروه‌های بالقوه برای سوءاستفاده از ناآرامی‌های منطقه‌ای داعش شاخه خراسان است که علاوه بر انجام حمله در افغانستان و پاکستان، بر دامنه عملیات بین‌المللی‌اش افزوده است. اکنون گروه اسلامگرای دیگری موسوم به حزب اسلامی ترکستان نیز شکل جدی‌تری به خود گرفته است. در این شرایط به نظر می‌رسد اگر گروه‌های مختلف شبه‌نظامی فعال در منطقه همچنان فعالیتشان را  گسترش دهند ترامپ ممکن است بار دیگر به‌اجبار درگیر تنش‌های این منطقه شود.

 شورش‌های ساحل آفریقا

داعش علاوه بر تجدید حیات در افغانستان، زمینه رشد مناسبی در بسیاری از مناطق آفریقا پیدا کرده است. تحولات گسترده‌ای نیز در این منطقه شکل گرفته است که هرکدام به دلایل مختلفی بروز کرده‌اند و تاثیرات گسترده‌ای خواهند داشت. به خاطر سرمایه‌گذاری هنگفت چین و روسیه در آفریقا، ایالات متحده مدت‌هاست که درپی یافتن جایگاه استراتژیک در این قاره است و قصد دارد از مشارکت‌های امنیتی صرف فراتر برود، که به نظر می‌رسد برخی از همان مشارکت‌ها نیز به دلیل روندهای ژئوپلیتیک و معاملات تجاری کنونی رو به زوال‌اند.

خشونت‌های گروهی در هائیتی

نزدیک به سواحل ایالات متحده، بحرانی در کشور هائیتی در دریای کارائیب در حال گسترش است. در سال ۲۰۲۰ باندهای قدرتمند این کشور بخش‌هایی از پایتخت را تصرف کردند و از آن زمان حملاتشان را به پلیس، روزنامه‌نگاران و غیرنظامیان افزایش دادند. نگرانی اصلی ترامپ درمورد هائیتی، که او آن را «دولت شکست‌خورده» می‌نامد، هجوم مهاجران از این کشور به ایالات متحده است. افزون بر این، قاچاق مواد مخدر از این کشور به آمریکا نیز هم‌چنان رونق دارد، این در حالی است که قاچاقچیان تحت تحریم ایالات متحده‌اند و گشت‌زنی منظم کشتی‌های جنگی ایالات متحده در دریای کارائیب ادامه دارد. حال باید دید ترامپ چه چاره‌ای برای این موضوع می‌اندیشد.

مکزیک

مکزیک در حالی که برای سیاست‌های مهاجرتی ترامپ و جلوگیری سفت‌وسخت از ورود مهاجران غیرقانونی آماده می‌شود، با موج تازه‌ای از خشونت میان کارتل‌ها درگیر است. کارتل‌های مکزیک به‌رغم اقدامات جدی‌ کلودیا شینبام، رئیس‌جمهوی تازه این کشور، همچنان فعال‌اند. این امر نگرانی از ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا را افزایش داده است.