ریزش کاشی‌‌های مسجد سید اصفهان؛ میراث فرهنگی می‌گوید به ما ارتباط ندارد

شبستان ضلع جنوب شرقی و بنای گنبدخانه مسجد سید نیز دچار فرونشست شده و آسیب جدی دیده‌اند

تصویری از ریزش کاشی‌کاری‌های مسجد سید اصفهان-تسنیم

در پی انتشار تصاویری از ریزش کاشی‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های مسجد سید اصفهان و انتقاد کنشگران میراث فرهنگی، شهرام امیری، سخنگوی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان از این سازمان دولتی سلب مسئولیت کرد و گفت که مسجد تاریخی سید زیر نظر میراث فرهنگی اداره نمی‌شود.

طی روزهای اخیر، تصاویری از مسجد سید اصفهان منتشر شد که نشان می‌داد بخش‌هایی از کاشی‌کاری‌ها و تزیینات این مسجد تاریخی فروریخته‌اند و بخش‌های دیگری نیز در حال ریزش‌اند.

سخنگوی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان ضمن اذعان به اینکه مسجد سید طی چند سال گذشته به حال خود رها شده و نظارتی بر روی نگهداری آن نمی‌شود، گفت خطر جدی‌تری مسجد سید را تهدید می‌کند؛ زیرا شبستان ضلع جنوب شرقی و بنای گنبدخانه مسجد دچار فرونشست شده و آسیب جدی دیده‌اند.

امیری به خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران گفت که اداره‌کل میراث فرهنگی اصفهان، در جریان پایش‌های دوره‌ای سال گذشته متوجه فرونشست و شکاف‌های عمیق روی دیواره‌های ضلع شبستان جنوب غربی شده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این مقام دولتی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از تزیینات منحصر به فرد و زیبای این مسجد از جمله گچ‌بری‌ها و کاشی‌کاری‌ها، تزیینات چوبی در و پنجره‌ها آسیب دیده و در حال فروپاشی‌اند، گفت که اعتبار میراث فرهنگی محدود است و از آنجا که این مسجد به طور مستقیم در اختیار میراث فرهنگی نیست، سایر ارگان‌ها از جمله سازمان اوقاف باید پای کار بیایند.  

امیری با بیان اینکه علاوه بر سازمان اوقاف، نوادگان آیت‌الله شفقی، سازنده مسجد سید در دوران قاجار نیز تولیت این مسجد را برعهده دارند، گفت: «وقتی مسجدی دو هیئت امنا دارد قاعدتا باید کارهایش هم بهتر پیش برود اما در مسجد سید که نه تنها کار پیش نمی‌رود بلکه معضلات مسجد هر روز بیشتر می‌شود.»

به گفته سخنگوی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان، مرمت مسجد تاریخی سید حدود ۱۰۰ میلیون تومان هزینه دارد و تامین این بودجه از توان میراث فرهنگی خارج است.

مسجد سید یکی از جاذبه‌های گردشگری اصفهان و از مشهورترین مساجد این شهر است. محمدباقر شفتی بنای مسجد را در سده ۱۳ هجری و زمان محمد شاه قاجار در زمینی به وسعت بیش از مساحت ۸ هزار متر مربع ساخت. این مسجد که ساخت آن به دلیل فوت محمدباقر شفقتی نیمه‌کاره ماند، شامل چهار در اصلی، دو چهل‌ستون، دو شبستان بزرگ، یک گنبد، سه ایوان و بیش از ۴۵ حجره است.

مسجد سید تنها یکی از ده‌ها اثر تاریخی اصفهان است که خطر فرونشست زمین و ناکارآمدی مدیران دولتی آن را تهدید می‌کند. طبق گزارش‌های زمین‌شناسی و پایش‌های منطقه‌ای آثار تاریخی اصفهان از مسجد شاه‌ در قلب میدان نقش‌جهان گرفته تا پل خواجو روی زاینده‌رود در معرض نابودی و تخریب قرار گرفته‌اند.

تصاویری که از شکاف‌ها و ترک‌های ناشی از فرونشست زمین در پل‌های زاینده‌رود، مساجد، حمام‌ها و دیگر بناهای تاریخی منتشر می‌شود، از وضعیت بحرانی در اصفهان حکایت دارد. 

رسانه‌های داخلی پیش‌تر نیز تصاویری از ایجاد شکاف‌ها و ترک‌هایی در بناهای تاریخی اصفهان از جمله مسجد جامع عباسی، مسجد حکیم، مسجد عتیق، بقعه شهشهان، حمام وزیر، مسجد و حمام علی قلی‌آقا، مسجد سید، سی‌وسه‌پل و پل خواجو منتشر کرده‌اند.

به گفته علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، خطر تخریب بیش از ۴۰۰ بنای تاریخی اصفهان را تهدید می‌کند؛ زیرا این بافت‌ها سازه‌های اسکلت‌داری نیستند و به همین دلیل هم بر اثر نشست‌های نامتقارن به‌شدت آسیب می‌بینند.

آن‌طور که او می‌گوید از سال ۱۳۹۸ تاکنون در مطالعات فرونشستی اصفهان به‌طورجدی هشدارهایی داده شده؛ اما اقدام کلیدی به‌منظور کاهش خطرات فرونشست‌ها و اثر آن بر ابنیه‌های تاریخی صورت نگرفته است.

بیشتر از فرهنگ و هنر