بازگشت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات‌ متحده به کاخ سفید از نظر بسیاری از مردم ایران، سرنوشت‌ساز است. آن‌ها بر این باورند که وضعیت جمهوری اسلامی پس از شروع به کار دولت ترامپ با توجه به سوابق پیشین تغییر خواهد کرد. هرچند که دولتمردان جمهوری اسلامی با انواع سیگنال‌ها از مذاکره مستقیم و غیرمستقیم با ترامپ سخن می‌گویند، بسیاری از ایرانیان تصور می‌کنند که رئیس‌جمهور جدید آمریکا همان کسی است که می‌تواند «کار جمهوری اسلامی را یکسره کند».

به همین دلیل است که جامعه ایران نیز اخبار مربوط به تحلیف ترامپ در کاخ کنگره را که روز دوشنبه یکم بهمن ماه برگزار می‌شود، دنبال می‌کند و افراد مختلف بسته به دیدگاه‌های سیاسی، تجربیات و دانش فردی دیدگاه‌های متنوع و مختلفی درباره این موضوع دارند.

مهرداد، معلم بازنشسته‌ای ساکن بلوار کشاورز تهران است، او در تشریع وضعیت کلی جامعه ایران در آستانه شروع به‌کار ترامپ به ایندیپندنت فارسی گفت: «بر اساس مشاهدات این روزها می‌توانم بگویم که مردم به دو دسته تقسیم شده‌اند، دسته اول، ضمن یادآوری خروج دونالد ترامپ از برجام، نگرانی‌های زیادی از بازگشت او دارند زیرا معتقدند که این امر می‌تواند منجر به تشدید تنش‌ها و تحریم‌های بیشتر علیه ایران شود و وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور را دشوارتر کند. گروه دوم نیز از سیاست‌های سخت‌گیرانه ترامپ در قبال رژیم ایران حمایت می‌کنند. این گروه معتقدند که فشارهای بیشتر بر جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به تغییرات سیاسی و اجتماعی در کشور منجر شود و شاید فرصتی برای ایجاد تحولات دموکراتیک در ایران فراهم کند.»

به گفته مهرداد، هر دو گروه چه آن‌ها که مخالف سیاست‌های فشار حداکثری ترامپ علیه ایران‌اند و چه آن‌ها که از سیاست‌های او دفاع می‌کنند، از اوضاعی که جمهوری اسلامی برای مردم به‌وجود آورده به ستوه آمده‌اند و به همین دلیل از اینکه فشار و رنج مضاعفی را متحمل شوند، نگران‌اند.

یک استاد دانشگاه هنر تهران نیز با تحلیل دیدگاه‌های ایرانیانی را که از سیاست‌های فشار حداثری ترامپ دفاع می‌کنند، می‌گوید فساد ساختاری، فقر، بحران اقتصادی، آزار و اذیت‌هایی مثل حجاب اجباری و فیلترینگ در کنار ده‌ها مشکل دیگر که سرمنشا همه‌شان نیز حاکمان رژیم‌اند باعث شده که مردم احساس کنند چیزی برای از دست دادن ندارند.

به‌گفته این استاد دانشگاه، بسیاری از مردم ایران با توجه به سرکوب‌های خشونت‌آمیز اعتراض‌های سراسری احساس می‌کنند، کمک‌های خارجی می‌تواند در دفع آزارهای حکومت ایران کارساز باشد، برای همین است که به هر دستاویزی از حمله نتانیاهو گرفته تا فشارهای حداکثری ترامپ دفاع می‌کنند.

یک پژوهشگر علوم اجتماعی در ایران نیز درباره حمایت برخی ایرانیان از بازگشت ترامپ به کاخ سفید می‌گوید «این گروه معتقدند که فشارهای شدید اقتصادی ناشی از تحریم‌ها می‌تواند به ایجاد نارضایتی‌های گسترده‌تر در داخل کشور منجر شود و در نهایت حکومت را تحت فشار قرار دهد. آنها به این باورند که تحریم‌ها ممکن است بتوانند رژیم جمهوری اسلامی را به تغییر سیاست‌های خود وادار کنند و در نتیجه فضای سیاسی ایران تغییر کند.»

از نظر این گروه از ایرانیان، برجام هیچ دستاورد مثبتی برای مردم ایران نداشته است و حتی به تقویت نظام حاکم نیز منجر شده است، از نظر این گروه از مردم خروج از برجام کار درستی بوده و در ادامه نیز سیاست‌های سخت‌گیرانه ترامپ راهی برای تغییر ساختار سیاسی ایران است. به گفته آنان فشارهای اقتصادی می‌تواند به فروپاشی رژیم کمک کند و بنابراین از تحریم‌ها استقبال می‌کنند.

محمد که کسب و کار آزاد دارد و به گفته خودش در ماه‌های گذشته از جیب خورده و دائم ضرر کرده است، با خوش‌بینی خبرهای مربوط به بازگشت ترامپ را دنبال می‌کند. او سخنرانی پیش از تحلیف ترامپ را یادآوری می‌کند و می‌گوید: «واقعا حرفش راست بود، اگر ترامپ رئیس‌جمهور بود، رژیم ایران پولی نداشت که خرج حزب‌الله و حماس کند، حتی نمی‌توانست در سرکوب اعتراض مردم بعد از کشته شدن مهسا امینی هم موفق شود».

مجموع این گفته‌ها و رصد دیدگاه‌های شهروندان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی از این نکته پرده برمی‌دارد که اکنون شمار زیادی از ایران در پی ناامیدی از تغییر داخلی تصور می‌کنند سیاست‌های سخت‌گیرانه خارجی مانند آنچه ترامپ ارائه می‌دهد، تنها راهی است که می‌تواند به ایجاد تحولی در وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران کمک کند.

بازارهای مالی در انتظار بازگشت ترامپ

در نقطه مقابل، دولتمردان جمهوری اسلامی از یک سو سیگنال مذاکره با دولت جدید آمریکا را می‌دهند و از سوی دیگر نیز سعی دارند با کنترل امنیتی بازارهای مالی، وضعیت را عادی جلوه دهند.

به‌رغم سیاست‌های امنیتی جمهوری اسلامی، روز دوشنبه هم‌زمان با موعد تحلیف ترامپ، قیمت دلار در بازار آزاد با افزایش ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومانی نسبت به روز قبل معامله شد و در محدوده قیمتی ۸۲ هزار تومان بود. به همین ترتیب قیمت تتر نیز افزایشی شد و تا کانال ۸۳ هزار تومان هم بالا رفت.

طلا و سکه نیز از نوسان‌های قیمتی در امان نبودند؛ قیمت طلا در کانال پنج میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی پیش‌روی کرد و در مرز کانال بالاتر قرار گرفت. بازار سکه نیز در تمامی قطعات افزایش یافت؛ با این حال سکه امامی با فاصله از سایر قطعات، پیشتاز رشد قیمت شد. قیمت سکه امامی با ۷۵۰ هزار تومان افزایش، با رقم ۵۶ میلیون و ۶۲۵ هزار تومان به ثبت رسید؛ سکه بهار آزادی با افزایش ۳۵ هزار تومانی، روی رقم ۵۴ میلیون و پنج هزار تومان قرار گرفت.

همچنین قیمت نیم سکه و ربع سکه با ۱۰۰ هزار تومان افزایش، به‌ترتیب با رقم‌های ۳۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و ۱۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان ثبت شدند. قیمت سکه گرمی نیز با افزایش ۱۰ هزار تومانی، با رقم هشت میلیون و ۷۱۰ هزار تومان به ثبت رسید.

طبق گزارش سایت تجارت‌نیوز، معامله‌گران نوسان نرخ دلار، طلا و سکه را به حالت انتظاری بازار ارز نسبت داده‌اند و  تصمیمات بعدی ترامپ در قبال ایران را مهم ارزیابی می‌کنند.

دونالد ترامپ، چهل و هفتمین رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا شامگاه یکشنبه ۳۰ دی و در ضیافت شام پیش از مراسم تحلیف گفت که اگر او رئیس‌جمهور آمریکا بود، جمهوری اسلامی ورشکسته می‌شد و نمی‌توانست حزب‌الله و حماس را تامین مالی کند.

در همین روز، مایک والتز، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ نیز در مصاحبه با سی‌بی‌اس نیوز ضمن اشاره به تضعیف پدافند هوایی جمهوری اسلامی گفت: «اکنون لحظه گرفتن آن تصمیمات کلیدی است و ما ماه آینده این کار را خواهیم کرد.»

در نقطه مقابل، مقام‌های جمهوری اسلامی از یک سو ادعای آمادگی برای مذاکره را مطرح می‌کنند و از سوی دیگر به تهدیدها ادامه می‌دهند. پس از اینکه مسعود پزشکیان ادعا کرد جمهوری اسلامی هیچ‌وقت در پی کشتن ترامپ نبوده است، روزنامه کیهان، ارگان رسانه‌ای زیرنظر علی خامنه‌ای به پزشکیان تاخت و ادعا کرد که ترامپ برای قصاص کشته‌ شدن قاسم سلیمانی باید به ایران بیاید.