عملیات تخریب محوطههای تاریخی ایران به بهانه پروژههای عمرانی شهری پس از شیراز، اصفهان، همدان و دیگر نقاط، اکنون در محوطه شکارگاه خسرو در کرمانشاه در حال اجرا است. فعالان میراث فرهنگی میگویند تجربه مترو شیراز که آثار تاریخی و فرهنگی این شهر از جمله حافظیه، را در معرض خطر قرار داد، با اجرای پروژه قطار شهری در محدوده بلوار طاقبستان و محوطه شکارگاه خسرو تکرار میشود.
بر اساس گزارش میراثباشی، شهرداری کرمانشاه با صدور پروانههای ساختوساز، بدون توجه به ضوابط عرصه و حریم محوطه شکارگاه خسرو در محدوده طاقبستان، در مسیر تخریب آثار تاریخی این شهر گام برداشته است.
به گفته فعالان میراث فرهنگی، ایستگاه پایانی قطار شهری کرمانشاه از میدان فردوسی این شهر شروع میشود و تا میدان معلم ادامه مییابد. مسیر آن ناگزیر باید از دل عرصه شکارگاه خسرو عبور کند. با این حال، تاکنون مسئولان شهری درباره تداخل این مسیر با محوطه باستانی توضیحی ارائه نکردهاند.
شهرداری کرمانشاه مدعی است که با اجرای پروژه قطار شهری، طرح توسعه حملونقل این شهر را پیش میبرد. در مقابل، کارشناسان تاکید میکنند پروژههای عمرانی شهرداری که از دل محوطه باستانی عبور میکنند، فاقد پیوست مطالعاتی و میراث فرهنگیاند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته آنان، متولی اجرای پروژه قطار شهری کرمانشاه با وجود مخالفت میراث فرهنگی با عبور این پروژه از عرصه شکارگاه خسرو، بدون داشتن راهحل جایگزین، در پی اجرای سناریو تکراری قرار دادن میراث فرهنگی در برابر عمل انجام شده است و با سرعت، دیگر بخشهای آن را بدون ارائه راهحل برای مسیر جایگزین پیش میبرد.
گزارشها نشان میدهد ادارهکل میراث فرهنگی کرمانشاه مخالفت خود را با اجرای پروژه قطار شهریــ در صورت عبور آن از شکارگاه خسروــ اعلام کرده، اما در برابر پیشرفت این پروژه تاکنون عملکردی منفعلانه داشته و برای جلوگیری از آن اقدامی انجام نداده است.
پروژه قطار شهری کرمانشاه که در ابتدا مونوریل نام داشت، از حدود یک دهه پیش آغاز شد. در این مدت، کارشناسان بارها درباره خطر تخریب محوطه باستانی شکارگاه خسرو در اثر اجرای این پروژه هشدار دادند. با این حال، میراث فرهنگی ادعا میکند که تنها ۱۰ درصد این محوطه باستانی را در اختیار دارد و مابقی آن در تملک شهرداری و دیگر ارگانها است.
مقامهای شهرداری کرمانشاه نیز تاکنون بارها مدعی شدهاند که پروژه قطار شهری به شکارگاه خسرو آسیب نمیزند. بهتازگی نادر نوروزی، شهردار کرمانشاه، با تاکید بر اجرای این پروژه اعلام کرد که برای تکمیل آن اعتباری بالغ بر سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان نیاز است و در صورت تامین این اعتبار، شهرداری خود را به افتتاح پروژه تا پایان سال ۱۴۰۴ موظف میداند.
بر اساس گزارش خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، علی خامنهای در سفر به کرمانشاه بر اجرای این پروژه تاکید کرده است.
این پروژه در حال حاضر از میدان معلم آغاز شده و به طول ۱۲.۹ کیلومتر به سمت جنوب شهر کرمانشاه و میدان فردوسی ادامه پیدا میکند. حدود هفت کیلومتر از آن بهصورت هوایی و بخشی دیگر بهصورت زیرزمینی طراحی شده است.
به گفته شهردار کرمانشاه، موانع بانکی اجرای این پروژه اکنون برطرف شده و عملیات اجرایی در فاز نخست تاکنون حدود ۴۸.۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. نوروزی همچنین اذعان کرد که در ایستگاههای ابتدایی از بلوار طاقبستان حدود دو کیلومتر در دو خط مجزا، ریلگذاری شده است.
پیشتر نیز فعالان میراث فرهنگی درباره صدور مجوزهای ساختوساز و تراکمفروشی شهرداری در حریم طاقبستان و مجاورت شکارگاه خسرو هشدار داده بودند. با این حال، مسئولان شهرداری مدعیاند عملیات ساختوساز در حریم طاقبستان و عبور پروژه قطار شهری از عرصه محوطه باستانی «مطالبه مردمی» است.
دیوار خسرو، شکارگاه خسرو پرویز یا تپه «مرادحاصل» در شمال شهر کرمانشاه و پایینتر از طاقبستان قرار دارد. پیشتر تصور میشد این محوطه باستانی شکارگاه خسرو پرویز، پادشاه ساسانی، باشد، اما کاوشهای سال ۱۳۸۸ نشان داد که این مکان صرفا شکارگاه یک شاه ساسانی نبوده، بلکه پیش از آن، شاهان اشکانی تلاش کرده بودند در این محل یک پادگان نظامی یا یک شهر احداث کنند. به همین دلیل، دورتادور آن را با دیواری ضخیم و بلند حصار کشیدند، اما به دلایل نامعلومی موفق نشدند این کار را انجام دهند و در دوره ساسانیان، این محل محصورشده به شکارگاه شاهان ساسانی، بهویژه خسرو پرویز، تبدیل شد.
بهرغم این اهمیت تاریخی، کاوشهای باستانشناسی پس از دهه ۱۳۸۰ دیگر در آن ادامه پیدا نکرد و طبق گزارش خبرگزاری ایسنا، امروزه اطراف این محوطه باستانی به محلی برای انباشت زبالهها و نخالههای ساختمانی تبدیل شده است.