بلومبرگ در گزارشی درباره رایزنیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی با جمهوری اسلامی به نقل از مدیرکل آژانس نوشت که مذاکرات اخیر با یک مقام عالیرتبه جمهوری اسلامی بینتیجه بوده است و این وضعیت نشان میدهد چقدر دستیابی به یک راهحل دیپلماتیک برای کاهش تنشها بین تهران و واشینگتن ضروری است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ ضمن اشاره به احتمال سفر به تهران گفت: «اکنون در موقعیت بسیار حساسی قرار داریم و شاید بهزودی به مذاکره با نمایندگان جمهوری اسلامی بازگردیم.»
گروسی با اشاره به نامه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی گفت: «کاملا مشخص است که ما باید به نوعی تفاهم دست یابیم که به طور کامل امکان دستیابی ایران به سلاح هستهای را منتفی کند.» گروسی همچنین گفت: از برجام فقط یک نام باقیمانده و باید چارچوب و تفاهم جدیدی برای نظارت بر برنامه هستهای ایران تدوین شود.
ترامپ در نامه به خامنهای به او دو ماه مهلت داده و دو گزینه توافق یا مواجه شدن با عواقب توافق نکردن را پیش روی او گذاشته است. گفته میشود، دست کشیدن از حمایت از گروههای نیابتی در منطقه و محدودیت برنامههای موشکی نیز در فهرست شرایط آمریکا برای توافق وجود دارد.
مقامات دولت ترامپ نیز به روشنی گفتهاند که هدف برچیدن کامل برنامههای هستهای ایران است. آنها میگویند برنامههای هستهای ایران باید بهگونهای متوقف شود که جهان بتواند آن را تایید کند.
الگویی مشابه لیبی که در آن معمر قذافی برنامههای تسلیحاتی را متوقف کرد و بازرسان بینالمللی را دعوت کرد تا خنثی شدن این فعالیتها را تایید کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هرچند خامنهای میگوید مذاکره با آمریکا فایدهای ندارد و گره تحریمها را کورتر میکند، عباس عراقچی، وزیر خارجه او گفته است که گروهی در حال آماده کردن پاسخ نامه ترامپ است و «این پاسخ در زمان مقتضی ارسال میشود.»
مقامات تهران در عین حال میکوشند از طریق رایزنی با کشورهای منطقه، روسیه و چین و اروپا، راهی برای کاهش فشارها بیابند.
این در حالی است که اروپا تهدید کرده است که برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای همه گزینهها شامل فعال کردن مکانیسم ماشه را بررسی میکند. مکانیسم ماشه به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی منجر میشود و فقط تا آبان ۱۴۰۴ برای استفاده از آن فرصت باقیمانده است. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم اخیرا گفته است که جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای اولویت اروپا در منطقه است و زمان برای کم کردن تهدیدهای جمهوری اسلامی محدود است.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی مدعی است که تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه، «پوشالی» است و ادعا کرده است که در صورت استفاده از آن، پاسخ تهران «شدید» خواهد بود.
یکی دیگر از روشهایی که جمهوری اسلامی دنبال میکند، ادعای مذاکره و تمایل به حل مشکلات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
با این حال، گروسی میگوید: «ما (در مورد ایران) جایی نیستیم که باید باشیم و پرسشهای بدون پاسخ درباره فعالیتهای هستهای ایران در گذشته همچنان باقی ماندهاند.»
مدیرکل آژانس گفت: «ما رد اورانیوم را در مکانهایی پیدا کردیم که قرار نبود هیچ فعالیت هستهای در آنها انجام شده باشد یا تجهیزاتی برای این منظور در آنجا وجود داشته باشد.»
گروسی گفت: «ما از طرفهای ایرانی پرسیدهایم این مواد کجا هستند؟ تجهیزاتی که برای کار با این مواد استفاده شدهاند کجا هستند؟ اما باید بگویم که پاسخهایی که دریافت کردهایم، یا قانعکننده نبودهاند یا اساسا پاسخی نگرفتهایم. این روند همچنان ادامه دارد. همانطور که گفتم، من در ایران بودم و قصد دارم این گفتوگوها را ادامه دهم.»
گزارش اخیر آژانس حاکی از افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده با خلوص بالا در ایران است. برآوردها حاکی از آن است که جمهوری اسلامی در حال حاضر مواد لازم برای ساخت شش سلاح هستهای را در اختیار دارد و برای این اقدام فقط باید مرحله غنیسازی ۹۰ درصدی روی این ذخایر انجام شود.