درحالی که اکسیوس به نقل از دو منبع مطلع گزارش داد، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، صبح سهشنبه جلسهای در «اتاق وضعیت» کاخ سفید درباره مذاکرات جاری مربوط به توافق هستهای با جمهوری اسلامی برگزار کرده است، استیو ویتکاف، نماینده ویژه او در امور خاورمیانه، موضع خود را از پذیرش تلویحی غنیسازی تا ۳.۶۷ درصدی در ایران به برچیدن فعالیتهای غنیسازی تغییر داد. تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم به صراحت گفت که جمهوری اسلامی نمیتواند برنامه غنیسازی داشته باشد.
اظهارات ویتکاف در گفتوگو با فاکسنیوز، درباره اینکه تهران به غنیسازی بالای ۳.۶۷ درصد نیاز ندارد، اینگونه تعبیر شد که دولت ترامپ با انجام غنیسازی در این محدوده در ایران موافق است. این درحالی است که در برجام که ترامپ از آن خارج شد نیز همین سقف برای فعالیتهای غنیسازی ایران در نظر گرفته شده بود.
اکسیوس با اشاره به جلسه اتاق وضعیت مینویسد این جلسه در سطح عالی با حضور همه مقامات ارشد امنیت ملی و سیاست خارجی دولت ترامپ برگزار شد و تمرکز آن بر تعیین موضع ایالات متحده در دور بعدی مذاکرات بود که قرار است روز شنبه برگزار شود.
پیش از این جلسه، ترامپ با سلطان عمان، هیثم بن طارق، درباره نقش میانجیگری عمان بین ایالات متحده و ایران تلفنی صحبت کرد.
خبرگزاری رسمی عمان گزارش داد: «دو رهبر درباره راههای حمایت از این مذاکرات برای دستیابی به نتایج مطلوب گفتوگو کردند.»
کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، نیز گفت ترامپ «بر لزوم پایان دادن به برنامه هستهای ایران از طریق مذاکرات» تاکید کرده است.
به گزارش اکسیوس، معاون رئیسجمهور جیدی ونس، وزیر امور خارجه مارکو روبیو، وزیر دفاع پیت هگسث، مشاور امنیت ملی کاخ سفید مایک والتز، فرستاده ترامپ استیو ویتکاف، رئیس سیا جان رتکلیف و دیگر مقامات ارشد در جلسه اتاق وضعیت شرکت داشتند.
براساس این گزارش، این جلسه در حالی برگزار شد که در داخل دولت ترامپ، درباره مسیر پیش رو در مذاکرات و میزان مصالحهای که آمریکا باید بپذیرد، اختلافنظرهای جدی وجود دارد.
ونس و ویتکاف معتقدند دیپلماسی میتواند به توافق هستهای منجر شود و آمریکا باید آماده برخی مصالحهها باشد.
اما دیگر مقامات ارشد، از جمله روبیو و والتز، بهشدت بدبیناند و رویکرد حداکثری را ترجیح میدهند.
ترامپ خود سیگنالهای متناقضی میفرستد؛ از یک سو گفته که خواهان توافق است و فکر میکند بحران هستهای از راه دیپلماسی قابل حل است، اما از سوی دیگر ایران را به اقدام نظامی نیز تهدید کرده است.
کاخ سفید از اظهار نظر درباره این جلسه خودداری کرده است. لویت به خبرنگاران گفت: «کارزار فشار حداکثری علیه ایران ادامه دارد، اما رئیسجمهور بهصراحت اعلام کرده که خواهان گفتوگو با ایران است، البته در حالی که روشن میکند ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد.»
ترامپ روز دوشنبه به خبرنگاران در دفتر بیضی گفت که ایران باید با سرعت بیشتری در مذاکرات پیش برود و تاکید کرد که ایران ممکن است در مذاکرات آمریکا را سرکار بگذارد چون همواره با «آدمهای نادان (دولتهای بایدن و اوباما) طرف بوده است.
او بار دیگر تهدید کرد که ممکن است از قدرت نظامی علیه ایران استفاده شود. «اگر لازم باشد اقدامی بسیار سخت انجام دهیم، انجام خواهیم داد.»
اکسیوس در خصوص برخی اختلافنظرها درباره نحوه برخورد با جمهوری اسلامی مینویسد: ویتکاف روز دوشنبه به فاکس گفت موضع ایالات متحده این است که ایران باید غنیسازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد و ۶۰ درصد (که به سطح تسلیحاتی نزدیک است) را متوقف کند، اما احتمال ادامه غنیسازی در سطح ۳.۶۷ درصد (مورد نیاز برای برنامه صلحآمیز هستهای) را رد نکرد.
او افزود هر توافق هستهای باید شامل راستیآزمایی سطح غنیسازی و تضمین عدم ساخت موشکهای بالستیک و مکانیسمهای انفجاری باشد.
اظهارات او با گفتههای مایک والتز که خواهان انحلال کامل برنامه هستهای ایران شده، متفاوت است.
همچنین با موضع بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل که هفته گذشته در دیدار با ترامپ بر «مدل لیبی» تاکید کرده بود، تفاوت دارد.
صبح سهشنبه، ویتکاف در پیامی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «هر توافق نهایی باید چارچوبی برای صلح، ثبات و شکوفایی در خاورمیانه ایجاد کند — به این معنا که ایران باید برنامه غنیسازی و تسلیحاتی خود را متوقف و حذف کند.»
جلسه اتاق وضعیت کاخ سفید درباره ایران در حالی برگزار شد که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سهشنبه در دیدار با مقامات دولت در تهران گفت دور اول مذاکرات با آمریکا «رضایتبخش» بود اما «نه خوشبین است و نه بدبین.» موضعی دوپهلو که او همواره در برهههای زمانی حساس مطرح میکند تا در نهایت مسئولیت نتیجه منفی را از خود سلب کند.
او تأکید کرد که «نه خوشبینم و نه بدبین» و افزود «به طرف مقابل بسیار بدبینم، اما به توانمندیهای خودمان اعتماد دارم.»
اکسیوس درباره دور بعدی مذاکرات بین ایالات متحده و جمهوری اسلامی که قرار بود روز شنبه در رم برگزار شود نوشت: این موضوع از سوی آمریکا، تهران و دولت ایتالیا تایید شده بود و ویزا برای جمهوری اسلامی نیز صادر شده است.
اما دوشنبه شب، وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد محل مذاکرات در مسقط است.
مقامات آمریکایی هنوز این تغییر را تایید نکردهاند. برخی منابع گفتهاند یکی از دلایل این تغییر، حضور جیدی ونس در رم طی آخر هفته بوده و کاخ سفید نمیخواسته این دو رخداد با هم تداخل داشته باشند.