پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، تعرفه واردات کالاهای چینی را افزایش داد و آن را به ۱۲۵ درصد رساند، وزارت امور خارجه چین از ایالات متحده خواست که «تهدید و باجخواهی» را متوقف کند.
وزارت خارجه چین روز چهارشنبه در بیانیهای اعلام کرد: «اگر واشینگتن میخواهد مشکلات را از طریق گفتوگو حل کند، باید از اعمال فشار حداکثری دست بردارد.»
نشریه وال استریت ژورنال نیز در این زمینه نوشت که منابع آگاه گزارش دادند دولت ایالات متحده قصد دارد از مذاکرات جاری تعرفهها برای تحت فشار قرار دادن شرکای تجاری آمریکا برای محدود کردن معاملاتشان با چین استفاده کند.
در این گزارش اشاره شده است که مقامات آمریکایی قصد دارند از مذاکرات با بیش از ۷۰ کشور استفاده کنند تا آنها روابط تجاریشان را با چین محدود کنند. در همین حال گفته میشود که دولت آمریکا میخواهد از کشورهای شریک بخواهد مانع از عبور کالاهای چینی از خاکشان شوند؛ اقدامی که میتواند به شدت روابط تجاری پکن با جهان را تحت تاثیر قرار دهد.
دونالد ترامپ که در تصمیمی جنجالی، تعرفههای وارداتی را بر بیش از ۱۸۰ کشور و منطقه وضع کرده، تاکید کرده است که «هیچکس از مجازات در امان نخواهد ماند». ترامپ اعمال چنین تعرفههایی را «روز آزادی» نامیده است.
رئیسجمهوری آمریکا تاکید کرده است که «عصر طلایی آمریکا با چنین تصمیمهایی که بسیاری از آنها از سوی سنا و مجلس نمایندگان تصویب شدهاند، به معنای مشاغل با درآمد بیشتر، تولید محصولات در داخل خاک آمریکا و رفتار متقال با سایر کشورها بهویژه چین است».
هفته گذشته، رئیس جمهوری آمریکا به طور غیرمنتظرهای از تعلیق تعرفهها که غوغای جهانی را برانگیخته بود، بر تعدادی از شرکای تجاری کشورش خبر داد. بر این اساس، ترامپ اعلام کرد که به مدت ۹۰ روز تعرفهها را بر کشورهای خاصی اعمال نمیکند تا امکان رسیدن به توافق لازم در این زمینه فراهم شود.
ترامپ در همان حال تعرفههای جدید کالاهای چینی را به ۱۲۵ درصد رساند و جنگ تجاری علیه چین را تشدید کرد.
در پاسخ، وزارت خارجه چین تاکید کرد که در برابر تهدیدها عقبنشینی نخواهد کرد و از منافع کشورش محافظت میکند. او تاکید کرد که به دنبال راهاندازی یک جنگ تجاری نیست، اما در صورت تحمیل چنین وضعیتی، از پاسخ دادن دریغ نخواهد کرد.
با این همه، تحلیلگران میگویند پکن در واکنش به اقدامات ترامپ خویشتنداری نشان داده و راه را برای مذاکره باز گذاشته است.
چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان، نشان داده است که تمایل دارد در هر دو صحنه منطقهای و جهانی قدرتنمایی کند و تمامی کشورها، به ویژه ایالات متحده، آن را محترم بشمارند. با همین رویکرد، پس از اعمال تعرفه مجدد ۱۰ درصدی آمریکا در روز چهارم فوریه، وزارت خارجه چین واکنش بسیار تندی نشان داد و اعلام کرد: «اگر جنگ چیزی است که ایالات متحده میخواهد، خواه جنگ تعرفهای، خواه جنگ تجاری یا هر نوع جنگ دیگری، ما آمادهایم تا آخر بجنگیم.»
این لفاظیهای تند مشابه اظهارات چین در سال ۲۰۱۸ است، زمانی که ترامپ اولین جنگ تجاریاش با چین را آغاز کرد و پکن تلاش کرد تلافی کند. رهبران پکن از آن زمان مجموعه راهکارهایی را شامل تعرفهها، محدودیت واردات، کنترل صادرات، تحریم، بررسیهای نظارتی و اقداماتی برای محدود کردن ارتباط شرکتهای تجاری چین با آمریکا در نظر گرفتهاند.
این اقدامات به دولت چین اجازه داد که آماده باشد تا با اقدامات تلافیجویانه جدید، مانند وضع مالیات تا سقف ۱۵ درصد بر بسیاری از کالاهای کشاورزی آمریکایی و قرار دادن ۱۵ شرکت ایالات متحده در فهرست سیاه، به دوبرابر شدن تعرفههای جدید ترامپ بر کالاهای چینی بهسرعت واکنش نشان دهد.
شی جین پینگ، که هم در دوره دولت قبلی و نیز دولت جدید ترامپ، رهبری حزب حاکم چین را برعهده دارد، با رویکردهای رئیسجمهوری آمریکا آشناست و توانسته به محض انتخاب مجدد او برنامهریزیهای لازم را انجام دهد. در همین حال برخی تولیدکنندگان چینی هشدار دادهاند که سودشان ممکن است کاهش پیدا کند و به نظر میرسد در حال برنامهریزی برای احداث کارخانههای جدید در خارج از کشورند.
در عین حال دولت چین اعلام کرد که گزینههای دیگری برای اقدامات تلافیجویانه را در نظر دارد؛ اگرچه جزئیاتی از آنها منتشر نشده است. این تحولات در حالی رخ میدهد که چشمانداز اقتصاد جهانی بیش از پیش مبهم شده و احتمال رکودی فراگیر در صورت ادامه جنگ تعرفهای میان چین و آمریکا جدیتر از همیشه است.