گروسی در تهران؛ «جمهوری اسلامی فاصله چندانی با بمب هسته‌ای ندارد»

رویترز با اشاره به اینکه یکی از اختلافات بر سر نظارت بر اجرای توافق احتمالی جدید است می‌نویسد: تهران می‌گوید آژانس باید ناظر باشد، اما آمریکا هنوز تصمیم نگرفته و در پشت صحنه، اسرائیل به آمریکا فشار می‌آورد تا خود واشینگتن مسئول نظارت باشد

دیدار گروسی و عراقچی در تهران-محمد حسن‌زاده -تسنیم

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که چهارشنبه وارد تهران شد، پیش از این سفر در گفت‌و‌گو با لوموند تاکید کرد که جمهوری اسلامی «فاصله زیادی» با ساخت بمب هسته‌ای ندارد. او با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی تکه‌های پازل را در اختیار دارد گفت: «ایران قطعات لازم را دارد و ممکن است روزی آن‌ها را کنار هم بگذارد.»

گروسی عصر چهارشنبه وارد تهران شد و با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که برای تحویل نامه خامنه‌ای به پوتین عازم روسیه است، دیدار کرد.

رویترز با اشاره به اینکه یکی از نکات اصلی اختلاف بین جمهوری اسلامی و دولت آمریکا، نظارت بر اجرای توافق احتمالی جدید هسته‌ای است می‌نویسد: تهران می‌گوید آژانس باید ناظر اجرای توافق باشد، اما دولت آمریکا هنوز تصمیم نهایی نگرفته است. در پشت صحنه، اسرائیل به آمریکا فشار می‌آورد تا خود واشینگتن مسئول نظارت باشد. گروسی در گفت‌وگوبا لوموند گفت: «بدون ما، هر توافقی فقط یک تکه کاغذ است.» گزارش‌ها حاکی از آن است که گروسی نیز به مذاکرات روز شنبه بین ایران و آمریکا که گفته می‌شود در رم برگزار خواهد شد، دعوت شده است.

براساس این گزارش، یکی دیگر از نقاط اختلاف، مخالفت جمهوری اسلامی با بحث درباره برچیدن تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم است. وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفته است: «ما آماده‌ایم برای رفع نگرانی‌ها اعتمادسازی کنیم، اما اصل غنی‌سازی غیرقابل مذاکره است.»

عراقچی این اظهارات را پیش از دور دوم مذاکراتی که قرار است آخر هفته جاری در رم، پایتخت ایتالیا، بین ایران و آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران برگزار شود، بیان کرد. دور اول مذاکرات شنبه گذشته در عمان با میانجی‌گری این کشور برگزار شد و اولین گفت‌وگو بین ایران و آمریکا تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود. ترامپ پیش‌تر تهدید کرده بود که اگر توافقی حاصل نشود، ممکن است از گزینه نظامی استفاده کند.

عراقچی در پاسخ به اظهارات روز سه‌شنبه استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه که گفته بود جمهوری اسلامی باید «غنی‌سازی هسته‌ای را متوقف و حذف کند» تا بتواند با آمریکا توافق کند، گفت: «اظهارات متناقضی از ویتکاف شنیده‌ایم، اما مواضع واقعی در میز مذاکره روشن خواهد شد.»

هر دو طرف مذاکرات اخیر در عمان را «مثبت و سازنده» توصیف کرده‌اند. قدرت‌های غربی می‌گویند ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم در سطحی است که برای یک برنامه صلح‌آمیز انرژی توجیه‌پذیر نیست و به سطح لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای بسیار نزدیک شده است. جمهوری اسلامی همچنان بر صلح‌آمیز بودن اهداف هسته‌ای‌اش تاکید دارد اما تا کنون هیچ نهاد و مرجع و مقام معتبری نتوانسته‌ است این ادعا را تایید کند.

رسانه‌های جمهوری اسلامی روز چهارشنبه بدون اشاره به منبع گزارش دادند که دور دوم مذاکرات روز شنبه در رم برگزار خواهد شد. پیش‌تر اعلام شده بود این مذاکرات در عمان ادامه می‌یابد، اما منابع مطلع این تغییر مکان را در گفت‌و‌گو با رویترز تایید کرده‌اند.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در پیامی در اکس، محل مذاکرات را به دروازه فوتبال تشبیه کرد و نوشت تغییر آن ممکن است «آغاز هرگونه توافقی را به خطر بیندازد» و این تغییر را «اشتباه حرفه‌ای» دانست.

یک منبع دیپلماتیک گفته است گروسی نیز برای شرکت در مذاکرات رم دعوت شده است. وزیر خارجه ایتالیا، آنتونیو تاجانی، ضمن تایید میزبانی رم برای این مذاکرات، تاکید کرد که کشورش در مذاکرات نقشی نخواهد داشت. او گفت: «ایتالیا فقط می‌خواهد پل صلح باشد؛ ما هیچ جاه‌طلبی‌ای نداریم. چنین مذاکره حساسی بر عهده طرف‌های درگیر است و بستگی به اراده آن‌ها برای دستیابی به نتیجه‌ای ملموس دارد.»

در همین حال بحث‌هایی در زمینه انتقال ذخایر اورانیوم ایران به روسیه مطرح شده است. رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی روز پنجشنبه گزارش دادند که عراقچی حامل پیامی از علی خامنه‌ای، برای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، است. کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، در اکس نوشت: «در میانه تحولات مهم جهانی، ارتباط نزدیک، مستمر و مبتنی بر اعتماد میان مقامات ایران و روسیه به صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی کمک خواهد کرد.»

کرملین روز سه‌شنبه در پاسخ به پرسشی درباره احتمال پذیرش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از سوی روسیه، از اظهارنظر خودداری کرد. در همین حال، روزنامه گاردین گزارش داده که تهران احتمالا پیشنهاد آمریکا مبنی بر انتقال ذخایر اورانیوم خود به کشور ثالث، از جمله روسیه، را رد خواهد کرد.