دولت دونالد ترامپ تهدید کرد که دانشگاه هاروارد، یکی از معتبرترین موسسات آموزش عالی جهان را، در صورت نپذیرفتن شروط دولت، از پذیرش دانشجوی خارجی محروم میکند.
بر اساس بیانیه وزارت امنیت داخلی ایالات متحده، «اگر هاروارد نتواند ثابت کند که با الزامات گزارشدهی بهطور کامل هماهنگ است، امتیاز ثبتنام دانشجویان خارجی را از دست خواهد داد».
این تهدید در شرایطی مطرح میشود که دانشگاه هاروارد با درخواست دولت ترامپ برای پذیرش نظارت از بیرون دانشگاه بر فرایندهای پذیرش دانشجو، استخدام اعضای هیئت علمی و رویکردهای سیاسی، مخالفت کرده است.
به گفته منابع مطلع به رویترز و سیانان، رئیسجمهوری آمریکا از اینکه این دانشگاه مشهور از اطاعت از دستور دولت درباره پذیرش نوعی «نظارت سیاسی بیرونی» سر باز زده، بهشدت خشمگین است.
از میان دانشآموختگان، اعضای هیئت علمی یا محققان دانشگاه هاروارد تاکنون ۱۶۲ نفر برنده جایزه نوبل شدهاند و این دانشگاه یکی از نمادهای علمی ایالات متحده و جهان به شمار میرود. تهدید به ممنوعیت پذیرش دانشجوی خارجی در چنین دانشگاهی میتواند تبعات گستردهای برای محافل آکادمیک داشته باشد.
منتقدان این تصمیم آن را نشانهای دیگر از تلاش دولت ترامپ برای دخالت سیاسی در نهادهای علمی و استقلال دانشگاهها میدانند. با این حال، دولت آمریکا تاکید کرده که تنها به دنبال شفافیت در فعالیتهای دانشگاهها و مقابله با آن چیزی است که «جهتگیری سیاسی ناعادلانه» مینامد.
اکنون کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی دولت دونالد ترامپ در نامهای صریح، تا تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۲۵ به دانشگاه هاروارد مهلت داده جزئیات «فعالیتهای غیرقانونی و خشونتآمیز» دانشجویان خارجی دارای ویزای دانشجویی را ارائه کند و تهدید کرده است که در غیر این صورت، هاروارد با لغو فوری مجوز استفاده از «برنامه دانشجویان و بازدیدکنندگان تبادلی» (SEVP) مواجه خواهد شد.
این گواهی به دانشگاهها اجازه میدهد فرمهایی را در اختیار دانشجویان بینالمللی پذیرفتهشده قرار دهند تا از آن برای دریافت ویزای ورود به ایالات متحده استفاده کنند. طبق آمار دانشگاه هاروارد، در سال تحصیلی جاری، شش هزار و ۷۹۳ دانشجوی بینالمللی در این دانشگاه مشغول به تحصیلاند که ۲۷.۲ درصد از کل دانشجویان را تشکیل میدهند.
این وزارتخانه روز چهارشنبه اعلام کرد که دو کمکهزینه فدرال به ارزش ۲.۷ میلیون دلار را هم که در اختیار هاروارد قرار داشت، لغو کرده است.
سخنگوی دانشگاه هاروارد در واکنش به این تصمیم، در بیانیهای اعلام کرد که این دانشگاه از محتوای چنین نامهای مطلع است، اما همچنان بر موضع قبلی خود تاکید دارد و «استقلالش را تسلیم نمیکند و از حقوق مصرح در قانون اساسی آمریکا چشمپوشی نخواهد کرد».
در بیانیه هاروارد آمده است: «ما به رعایت قانون ادامه خواهیم داد و انتظار داریم دولت نیز به همین اصول پایبند باشد. اگر اقدامی فدرال علیه یکی از اعضای جامعه ما صورت گیرد، انتظار داریم این اقدام مبتنی بر شواهد روشن، مطابق با رویههای حقوقی موجود و با رعایت حقوق قانونی آشکار برای همه افراد انجام شود.»
در نامه وزارت امنیت داخلی آمریکا، هاروارد به ایجاد «محیط آموزشی خصمانه برای دانشجویان یهودی» متهم شده است. بر اساس گزارش سیانان، در بخشی از این نامه آمده است که «حضور دانشجویان خارجی در دانشگاه هاروارد یک امتیاز است، نه یک حق تضمینشده».
در این نامه از دانشگاه درخواست شده است اطلاعات مربوط به «تهدیدهای شناختهشده از منشا دارندگان ویزا علیه سایر دانشجویان یا کارکنان دانشگاه»، «اخلال در محیط آموزشی دانشگاه» و هرگونه اقدام انضباطی در واکنش به تهدید سایر دانشجویان و گروهها، یا شرکت در اعتراضات را در اختیار دولت آمریکا قرار دهد.
این تحولات در حالی رخ میدهند که در دوران ریاستجمهوری ترامپ و پس از آنکه این دانشگاه از اجرای برخی تغییرات سیاستی موردنظر کاخ سفید خودداری کرد، بیش از دو میلیارد دلار کمک مالی و قراردادهای چندساله با دانشگاه هاروارد مسدود شدند. تغییرات درخواستی عبارت بودند از حذف برنامههای تنوع، برابری و شمول (DEI)، ممنوعیت استفاده از ماسک در اعتراضهای دانشگاهی، اجرای سیستم استخدام و پذیرش مبتنی بر شایستگی و محدود کردن قدرت استادان و مدیرانی که دولت جمهوریخواه آنها را «بیشتر به فعالیت سیاسی متهد میداند، تا فعالیت علمی».
مقامهای دولت ترامپ اعلام کردند که هدف از این درخواستها مبارزه با یهودیستیزی پس از اعتراضات دانشجویی پرتنش در واکنش به جنگ اسرائیل و حماس در غزه است.
این دولت ویزای صدها دانشجو، استاد و پژوهشگر شاغل در دهها دانشگاه و کالج آمریکا را هم لغو کرده است. سیانان با تاکید بر اینکه برخی از این پروندهها مربوط به اتهام حمایت از سازمانهای تروریستی بودند، مدعی شد که برخی دیگر از پروندهها به تخلفات کوچک و قدیمی و جزئی در سالهای گذشته مربوط میشود.