یکی از بزرگ‌ترین و نورانی‌ترین ستاره‌ها در خوشه کهکشان محلی به شکل اسرار‌آمیزی از نظرها ناپدید شده است.

این ستاره که در فاصله ۷۲ میلیون سال نوری و در کهکشان کینمن وارف قرار گرفته بود، دیگر قابل مشاهده نیست و دانشمندان از چرایی این اتفاق بی‌خبرند.

دانشمندان ناپدید شدن اسرارآمیز این ابرستاره را زمانی تشخیص دادند که می‌کوشیدند تا راجع به چگونگی مرگ ابَرستاره‌ها اطلاعاتی کسب کنند.

این ستاره بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفت و آن مشاهدات نشان داد که این ستاره در مراحل پایانی عمر خود است، و از این جهت نمونه‌ای عالی برای تحقیقات جدید محسوب می‌شد.

اندرو الن، دانشمند دانشکده ترینیتی دابلین که این تحقیق را رهبری می‌کرد، در شرحی گفت: «حالا شگفت‌زده‌ایم که دریابیم این ستاره چطور ناپدید شد؟»

ممکن است که این ستاره نور خود را از دست داده و در گرد و غبار محو و ناپدید شده باشد. اما به شکلی نامعمول‌تر، احتمالا این ستاره قبل از انفجار و تبدیل شدن به ابرنواختر، نابود شده و به درون یک سیاه‌چاله افتاده است.

آقای الن گفت: «اگر این موضوع درست باشد، این اولین کشف مسقیم از ابرستاره‌ای است که از این طریق به حیات خود خاتمه می‌دهد.»

«چنین کشفی می‌تواند در دانسته‌های ما از چگونگی مرگ ستارگان تغییر ایجاد کند. در دریافت‌های رایج ما، انتظار می‌رود که این ستاره‌ها در حین پایان یافتن دوره زندگی‌شان، برای تبدیل شدن به یک نو ابراختر منفجر شوند، اما چنین اتفاقی رخ نداده است.»

کهکشان کینمن وارف در منظومه آکواریوس کشف شده و آن قدر دور است که اخترشناسان قادر به دیدن ستاره‌های مشخصی نیستند. در عوض، نشانه‌هایی مشخص در بعضی از آنها را انتخاب و دنبال می‌کنند.

این نشانه‌ها نشان داد که ستاره‌ای به نام «متغیر آبی درخشان» و ۲.۵ میلیون بار درخشان‌تر از خورشید وجود داشته است. آن گونه ستاره‌ها در چرخه خاص و آشفته‌ای از حیات خود قرار دارند و به سرعت تغییر می‌کنند، اما نشانه‌هایی از خود به جای می‌گذارند که توسط دانشمندان برای بررسی انتخاب می‌شوند.

اما هنگامی که محققان در سال ۲۰۱۹ به این کهکشان نگاه کردند، نه ردی از ستاره دیدند و نه ابرنواختری که بر مرگ ستاره دلالت داشته باشد، و در عوض این جرم بزرگ ناپدید شده بود.

آقای الن در همان توضیح گفت: «این که چنین ستاره غول‌پیکری بدون ایجاد نور ناشی از انفجار ابرنواختری، ناپدید شود، بسیار نامعمول است.»

محققان برای آن که مطمئن شوند که آن نشانه مورد نظر را به سادگی از دست نمی‌دهند، مجموعه‌ای از ابزارها را در تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه اروپای جنوبی به سمت نقطه مورد نظر فعال کردند. اما به‌رغم ماه‌ها تلاش‌ برای مشاهده ستاره، هیچ اثری از آن نیافتند.

خوزه گرو، از اعضای تیم دانشکده ترینیتی دابلین، گفت: «احتمالا ما یکی از ابرستارگان در کهکشان محلی را مشاهده کرده‌ایم که به آرامی به درون تاریکی می‌رفت.» (این جمله اشاره به قطعه شعری معروف دارد - با وقار و به‌آرامی رفتن به دل شب- که خود اشاره‌ای به پیر شدن و پذیرش مرگ است.)

محققان پس از بررسی اطلاعات قدیمی بایگانی شده، دریافتند که این ستاره دوره شلوغی از فعالیت‌های درونی را پشت سر گذاشته که احتمالا در سال ۲۰۱۱ به پایان رسیده است.

آنها امیدوارند که فعالیت‌های آینده و نیز ابزارهای بیشتر، بتواند ستاره‌های دورتری را با جزئیات بیشتر نشان دهد و آن چه برای این ستاره ناپدید شده و ستاره‌های مشابه رخ می‌دهد، آشکار کند.