نیمی از جهان فاقد دسترسی به اطلاعات آلودگی هوا است و همین منجر به خلاء پاسخ‌گویی دولت‌ها در قبال بزرگ‌ترین تهدید زیست‌محیطی برای سلامت عمومی شده است.  

براساس نتایج تحقیقاتی جدید که روز سه شنبه منتشر شد، کشورهای در حال توسعه، نسبت به کشورهای غنی و پیش‌رفته، دسترسی کمتری به داده‌های آلودگی هوا دارند. در کشورهایی با سطح آلودگی هوای بالاتر، دسترسی به داده‌های آن نیز محدودتر است. 

آلودگی هوا در فضای باز سالانه جان چهار میلیون و دویست هزار نفر را در جهان می‌گیرد. قربانیانی که اکثرشان (۹۰ درصد) در کشورهای فقیر و یا با درآمد متوسط زندگی می‌کنند.

از هر ده نفر در جهان، ۹ نفر هر روز هوای آلوده تنفس می‌کند. چیزی که موجب شده تا سازمان بهداشت جهانی آن را بزرگ‌ترین تهدید زیست محیطی برای سلامت بخواند. سوزاندن سوخت‌های فسیلی عامل اصلی آلودگی هوا و نیروی محرک بحران اقلیمی است. 

این پژوهش که از سوی سازمان مردم‌نهاد «اوپن ای کیو» (NGO OpenAQ)، انجام شده، به بررسی اطلاعات ۱۱،۰۰۰ ایستگاه وضعیت هوا در ۹۳ کشور پرداخته تا تعداد ایستگاه‌های دارای ذرات پی ام ۲.۵ (PM2.5) را مقایسه کند. ذرات معلق مرگ‌باری که با بیماری‌هایی ازجمله بیماری‌های قلبی، سکته، سرطان ریه و دیابت مرتبط‌اند.

براساس نتایج این تحقیق هر قدر تعداد ایستگاه‌های آلودگی هوا بیشتر باشد، سطح آلودگی هوا نیز پایین‌تر است. 

در ۱۳ کشور مورد مطالعه، محققان هیچ مدرکی از برنامه‌های دولت برای ارائه داده‌های کیفیت هوا پیدا نکردند. چیزی که وضعیت یک میلیارد نفر در کشورهایی نظیر پاکستان، نیجریه، اتیوپی، جمهوری خلق کنگو، تانزانیا و کنیا را تحت تاثیر قرار داده است. 

در شهر لاهور پاکستان، سطح خطرناک آلودگی هوا منجر به کاهش پنج ساله امید به زندگی شده است. 

براساس یافته‌های این گزارش، بدون دسترسی به اطلاعات واقعی از سوی دولت‌ها، شهروندان نگران باید از حس‌گرهای شخصی برای نظارت بر میزان آلودگی هوا استفاده کنند. 

عبید عمر بنیان‌گذار گروه «ابتکار عمل برای کیفیت هوای پاکستان» (Pakistan Air Quality Initiative) می‌گوید: «آسمان آبی و هوای پاک، فشارسنج‌هایی برای مدیریت خوب است. بودجه‌های بین‌المللی باید با هدف بهبود کیفیت هوا، به‌ویژه در مناطقی از جمله لاهور مرتبط شوند.»

این گزارش حاکی از آن است که دست‌کم ۳۰ دولت، اطلاعات زمان واقعی در مورد کیفیت هوا را تولید می‌کنند، اما در قبال این اطلاعات از شفافیت کامل برخوردار نیستند. چیزی که در مجموع ۴.۴ میلیارد نفر را در کشورهایی از جمله چین، هند، اندونزی، برزیل، روسیه، ژاپن، فیلیپین و افریقای جنوبی تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

دانشمندان در افریقای جنوبی دریافتند که سطح آلودگی ذرات پی ام ۲.۵ در کشور شاید چهار برابر بیشتر از مدل جهانی باشد. 

دکتر ربکا گارلند، محقق اصلی شورای تحقیقات علمی و صنعتی در افریقای جنوبی گفت: «این گزارش به وضوح نیاز مبرم به افزایش نظارت و گزارش باز در مورد اطلاعات آلودگی هوا در سرتاسر آفریقا را روشن می‌کند. هم‌اکنون، تردیدهای زیادی درباره تاثیر آلودگی هوا در افریقا، به دلیل فقدان اطلاعات در دسترس وجود دارد. مدل‌های جهانی سعی دارند شکاف‌ها را پر کنند، اما بدون اطلاعات محلی در کشورها برای مقایسه، چندان راه به جایی نمی‌برند.»‌

 نتایج این گزارش، پس از بررسی ۲۱۲ کشور نشان می‌دهد که ۱۰۹ دولت داده‌های کیفیت هوا را از آلاینده‌های اصلی تولید نمی‌کنند. این گزارش هم‌چنین نشان می‌دهد، تعداد اندکی از برنامه‌های کمک خارجی بر کیفیت هوا متمرکزند و از هر ۵،۰۰۰ دلار تنها یک دلار صرف این پروژه‌ها می‌شود. این گزارش به همین دلیل خواستار سرمایه‌گذاری بیشتر در این زمینه شده است. 

این تحقیق توسط ناسا پشتیبانی شده که از «اوپن ایرکیو» برای پیش‌بینی کیفیت هوای جهانی استفاده می‌کند. 

دکتر برایان دونکان، از دانشمندان جوی ناسا، گفته: «داده‌های باز، یک گام کوچک به سوی هوای پاک‌تر است. برای مبارزه با آلودگی هوا باید آگاهی عمومی درباره اثرات مضر آن بر سلامت انسان را بالا ببریم. دسترسی آسان به داده‌های آلودگی هوا عاملی کلیدی برای این امر است.»