کرمی از جنس رنگ‌دانه‌های پوست، فضانوردان را در برابر پرتو ایکس مصون می‌کند

با ترکیب فلز و رنگ‌دانه ملانین می‌توان فضانوردان را در اعماق فضا از تابش‌های خطرناک مصون نگه داشت. رنگ مو، چشم و تن انسان از ملانین است.

طبق پژوهش انتشار یافته در مجله انجمن شیمی آمریکا با ماده جدیدی به نام سلنوملانین که تاکنون در طبیعت یافت نشده است می‌توان فضانوردان را از آسیب‌های تابش مرگ‌بار پرتو ایکس مصون نگه داشت.

در بیانیه نِیتن جیانشی از دانشگاه نورث‌‌وسترن آمده است: «با توجه به آن که علاقه به سفرهای فضایی افزایش یافته است و در کل استفاده از زیست‌موادهایی کم‌وزن، چندکارکردی و محافظ در برابر امواج رادیویی ضرورت پیدا کرده است به یافته‌های جالبی در مورد قابلیت‌های ملانین دست یافته‌ایم.»

«حفاظت‌کنندگی ملانین حاوی سلنیوم از سایر شکل‌های ملانین بهتر است و با آن که هنوز کشف نشده است احتمال وجود آن در طبیعت خیلی زیاد است... ولی ما به جای یافتن آن در طبیعت تصمیم گرفتیم خودمان آن را بسازیم.»

برای تولید این ماده جدید از ملانین و به‌ویژه شکلی از ملانین به نام فئوملانین استفاده کرده‌اند.

فئوملانین حاوی گوگرد است و موهای سرخ و قهوه‌ای مایل به سرخ و همچنین قرمزی لب‌ها در انسان از فئوملانین است که پرتو ایکس را به طور خیلی موثری جذب می‌کند.

محققان از فئوملانین به عنوان ماده پایه استفاده کردند و فلز سلنیوم را جانشین گوگرد آن کردند. سلنیوم در  جدول تناوبی خیلی به گوگرد نزدیک است و به خاطر جلوگیری از بروز سرطان در اندامگان‌ها معروف است.

محققان سلنوملانین را با تعویض این دو عنصر تولید کردند و سپس این زیست‌مواد جدید را تحت تابش‌های مرگ‌بار برای انسان قرار دادند.

این محققان فئومانین مصنوعی، یوملانین (رنگ‌دانه موجود در موهای مشکی و قهوه‌ای) و یاخته‌های فاقد محافظ ملانین را نیز تحت همان تابش قرار دادند.

محققان دریافتند که فقط در یاخته‌های دارای محافظ سلنوملانین چرخه یاخته‌ای عادی از بین نرفت. در ضمن با آزمایش‌های باکتریایی بیشتر متوجه شدند که سلنوملانین به صورت زیستاری هم پدید می‌آید و بنابراین می‌تواند طی فرایند تکامل طبیعی پدید آمده، ولی هنوز کشف نشده باشد.

می‌توان برای حفاظت در برابر تابش‌ها، این ماده را به پوست فضانوردان مالید، یعنی همان طور که در زمین به پوست خودمان کرم ضدآفتاب می‌زنیم یا می‌توان روکشی از آن را روی سایر مواد کشید.

آسیب پرتو ایکس در فضا را نباید دست کم گرفت. طبق تحقیق «بررسی دوقلوها» که ناسا روی فضانوردی  به نام اسکات کلی طی اقامت سه ساله‌اش در فضا انجام داد و دی‌ان‌ای وی را با برادر دوقلوی او در زمین مقایسه کرد اقامت در مدار زمین باعث شده است آرایش ژنی وی آسیب ببیند.

فضانوردی که به ماموریت مریخ رفته است طبق فرض‌های موجود ۷۰۰ برابر بیشتر از دوران اقامت در زمین در معرض تابش است.

طبق پیش‌بینی‌ها برای راه‌اندازی سکونتگاه انسان در مریخ ۱۱۰ نفر لازم است و محققان پیش‌بینی می‌کنند طی دو دهه آینده چنین سکونتگاهی در مریخ شکل بگیرد.