شورای امنیت سازمان ملل متحد به تقاضای آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران (که قرار است در ماه اکتبر منقضی شود) رای منفی داد. از میان ۱۵ عضو این شورا تنها آمریکا و جمهوری دومینیکن به قطع‌نامه‌ای که این تحریم‌ها را تمدید می‌کرد رای مثبت دادند. روسیه و چین رای منفی و ده عضو دیگر، از جمله آلمان، فرانسه و بریتانیا رای ممتنع دادند.

آمریکا ماه‌ها است که برای تمدید این تحریم‌های تسلیحاتی بر ایران تلاش می‌کند و با این رای گیری امروز در شورای امنیت این تلاش کاملا ناکام ماند. برایان هوک، مدیر برنامه‌ریزی سیاسی و مشاور سیاست‌گذاری وزیر امور خارجه آمریکا و رئیس گروه اقدام علیه ایران، مسئول اصلی این تلاش‌ها بود اما چند روز قبل از این رای مهم از سمت خود کنار رفت و جای خود را به الیوت آبرامز داد. آقای هوک گفته بود قطع‌نامه‌ای که آمریکا به شورای امنیت ارائه کرد «متنی سازشی» بود.

هوک دیروز (پنجشنبه) به خبرنگاران گفته بود:‌ «ما به اعضای شورای امنیت گوش دادیم و متن جدیدی درست کردیم که هم منطقی باشد و هم ضروری.»

انتظار می‌رود آمریکا اکنون به صورت یک‌جانبه دست به استفاده از ساز و کار ماشه بزند که باعث بازگشت تحریم‌های سازمان ملل خواهد بود. علی رغم آنکه ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده است.

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، امروز (جمعه)‌ در بیانیه‌ای گفت: «وظیفه شورای امنیت سازمان ملل متحد حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است. این شورا امروز در عمل به ماموریت بنیادین خود ناکام ماند.» پمپئو این عملکرد شورای امنیت را «غیر قابل بخشش» خواند.

کلی کرافت، سفیر آمریکا در سازمان ملل،‌ گفت این کشور حق خود را برای اعمال ساز و کار ماشه محفوظ می‌دارد.

پمپئو گفت: «آمریکا هرگز دوستان خود در منطقه که انتظار بیشتری از شورای امنیت داشتند کنار نمی‌گذارد. ما همچنان می‌کوشیم تضمین کنیم که این حکومت تروریستی دین‌سالار، آزادی خرید و فروش تسلیحاتی که قلب اروپا، خاورمیانه و فراسوی آن‌را تهدید کند نداشته باشد.»

مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل، از تحریم‌های احتمالی که آمریکا اکنون می‌تواند بر ایران تحمیل کند انتقاد کرد و گفت تحریم‌های اینچنینی با برخورد «شدید» ایران مواجه می‌شوند. او افزود که: «گزینه‌های ما محدود نیستند و آمریکا و هر نهادی که در رفتار غیرقانونی این کشور به آن یاری برساند مسئولیت کامل را به عهده خواهند داشت.»

ساز و کار ماشه‌

مقامات دولت ترامپ مدعی هستند که آمریکا علیرغم خروج دو سال پیش خود از برجام این قابلیت حقوقی را دارد که تحریم‌هایی که قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل همگام با برجام رفع کرده بود را دوباره بر ایران اعمال کند. این همان چیزی است که ساز و کار ماشه نامیده می‌شود.

آمریکا دیروز سندی شش صفحه‌ای در دفاع از استدلال حقوقی خود در این زمینه بین اعضای شورای امنیت پخش کرده بود.

بعضی کارشناسان می‌گویند اعمال یک‌جانبه این ساز و کار توسط ایران باعث نابودی کامل برجام خواهد شد تا به آنجا که حتی اگر جو بایدن در انتخابات پیش رو پیروز شود قادر به احیای جسم نیمه‌جان این توافق نباشد.