اگر در گروه افراد در معرض خطر ابتلا به افسردگی بوده‌اید، احتمال آن که سبک زندگی مربوط به محدودیت‌های اجتماعی ناشی از کرونا بیمارتان کند، زیاد است.

اگرچه نام‌های متفاوتی بر «افسردگی» نهاده‌اند، اما بیماری نوظهوری نیست و بر اساس متون تاریخی، از دیرباز با انسان بوده است. در تاریخ پزشکی ایران، از آن با عنوان غم و حزن عمیق نام ‌برده‌اند.

قرن‌ها زمان لازم بود تا تغییر خلقی که شخص را از زندگی تهی می‌کرد، در حوزه پزشکی به‌عنوان بیماری شناخته شود. با این ‌حال، هنوز هم در بسیاری از جوامع، وجه پزشکی این بیماری چندان به رسمیت شناخته نمی‌شود.

از ویژگی‌های بیماری افسردگی، آن است که فرد بیمار از وضعیتی رنج می‌برد که برای اطرافیان او ملموس نیست. احساس اندوه عمیق، یاس، بی‌پناهی، تنهایی و ابهام در سرنوشت، در فرد افسرده ممکن است از دید دیگران نمود و دلیل خارجی نداشته باشد.

حال در نظر بگیرید که تمام این عوامل، در واقعیت نیز فرد افسرده یا در معرض افسردگی را احاطه کرده باشند.

از اوایل سال میلادی جاری، همه‌گیری کرونا باعث شد تا کشورهای مختلف راهکارهایی را برای جلوگیری از انتشار ویروس بیماری‌زا به کار گیرند. اگرچه این راه‌حل‌ها طیف وسیعی را در برمی‌گرفت، اما نقطه مشترک آن‌ها یکی بود «فاصله‌گیری اجتماعی» و پرهیز از تماس. 

فقدان روابط اجتماعی، افراد زیادی را از حلقه حمایتی‌شان دور کرد. محیط کار، رفت‌وآمدهای دوستانه و معاشرت‌های خانوادگی، از افراد افسرده دریغ شد.

افسردگی بیماری مزمنی است که گاه تا دهه‌ها فرد را رها نمی‌کند و با آسان‌گیری درمانی، تغییر شرایط زندگی، ضربه روحی یا عواملی نظیر آن، ممکن است فرد بهبودیافته یا در حال بهبود دوباره به دوران اوج بیماری برگردد.

قرنطینه طولانی‌مدت دسترسی پزشکی لازم را برای بسیاری از بیماران غیراضطراری را مختل کرد؛ ازجمله بیماران نیازمند به مداخله روان‌پزشکی. تعداد زیادی از بیماران شانس مکالمه رودررو با روانکاو و مشاور خود را در طی دوره درمان از دست دادند و مجبور شدند از روش‌های جایگزین غیرحضوری استفاده کنند.

روش‌های درمانی موازی با درمان دارویی برای بسیاری از این بیماران از دسترس خارج شد. جلسات گروهی درمان، ورزش، شرکت در مسابقات و فعالیت‌های جمعی که به‌عنوان بخشی از روند درمان یا کنترل بیماری افسردگی توسط گروه درمان توصیه می‌شود، برای مدت طولانی لغو شده‌اند.

عوامل تشدید بیماری، ازجمله اضطراب و بی‌ثباتی، روند درمان میلیون‌ها مبتلابه افسردگی را مختل کرده است.

گفته می‌شود که در دوران افسردگی، مغز توان عملکرد عادی خود را از دست می‌دهد و فرد بیمار درک واقعی از شرایط اطراف خود ندارد.

درنتیجه، این خطر وجود دارد که در زمان همه‌گیری کرونا، افراد افسرده با تأثیرپذیری چند برابر از مشکلات روحی، روانی، شغلی و اقتصادی، بیشتر در معرض خطرات جدی، ازجمله اقدام به خودکشی باشند.

طبق پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت، در شرایط فعلی و ادامه همه‌گیری کرونا تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ابتلا به افسردگی بالاترین رشد آماری را در سطح جهان خواهد داشت.

اگر در گروه افراد با خطر بالای ابتلا به افسردگی قرار دارید یا در میانه راه درمان هستید، تماس خود را با پزشک قطع نکنید یا از نزدیکان خود بخواهید تا روند درمانی شما را کنترل کنند.

اضطراب ناشی از رصد اخبار رسانه‌ها ممکن است در پیشروی بیماری مؤثر باشد و استرس ناشی از آن، به بی‌خوابی یا پریشان‌حالی بیمار منجر شود. در صورتی ‌که فرد بیمار یا مستعد بیماری با شما زندگی می‌کند، از پیگیری بیش‌ازاندازه اخبار منفی مربوط به مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در حضور او اجتناب کنید.

اگر فرد بیمار توانایی همکاری دارد، تلاش کنید تا روال هرروزه زندگی شخصی، ازجمله در ساعت مشخص از خواب بیدار شدن و انجام کارهای معمول خانه را تغییر ندهید.

افسردگی باعث فشار بر سیستم ایمنی بدن شده و شانس ابتلا به بیماری‌های دیگر ازجمله کووید-۱۹ را بالا می‌برد. از فرد افسرده در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت کنید. 

اگر در ایران زندگی می‌کنید برای دریافت کمک با  سامانه ۱۴۸۰ سازمان بهزیستی تماس بگیرید. 

در بریتانیا با شماره تلفن ۱۱۱ تماس بگیرید. 

منابع:  موسسه آکسفورد، سازمان بهداشت ملی بریتانیا (Oxford Health NHS)