افزایش تولید نفت و گاز در کنار توجه به افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر، جزو اصول اساسی سیاست انرژی آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ بوده است. صادرات انرژی یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی دولت ترامپ در بعد منطقه‌ای و جهانی بوده است و انتظار می‌رود در دولت آینده صرف نظر از این که چه کسی انتخاب شود، جایگاه محوری صادرات انرژی در سیاست خارجی آمریکا حفظ شود. با شیوع ویروس کرونا و کاهش قیمت نفت صنعت شل آمریکا با بحران جدی روبه‌رو شد. دولت ترامپ با تصویب و تهیه برخی قوانین و بسته‌های اقتصادی که شامل خرید نفت از منابع داخلی و اعطای وام برای جلوگیری از بیکاری کارگران صنعت نفت بود، درصدد حمایت از صنعت شل برآمد. در حال حاصر بیش از شش میلیون نفر در آمریکا در بخش انرژی مشغول به کارند و هر گونه بحرانی که منجر به بیکاری کارگران این بخش شود، خبر خوبی برای دولت ترامپ در آستانه انتخابات نوامبر نخواهد بود.

حفاری نفت و گاز در آلاسکا

در حدود ۳۰ درصد از ذخایر قابل برداشت نفت آمریکا در سواحل آلاسکا واقع شده است. تولید نفت در این ایالت در سال ۱۹۸۸ به بیشترین میزان خود رسید. در این سال روزانه بیش از دو میلیون بشکه نفت تولید می‌شد. یکی از بزرگ‌ترین میادین نفتی آلاسکا میدان نفتی «نورس اسلوپ» است که در سال گذشته تولید روزانه آن ۴۹۶.۹۰۶ بشکه در روز بوده است.

در شش ماه اول امسال تولید روزانه این میدان به خاطر شیوع ویروس کرونا کاهش یافت و پیش‌بینی می‌شود که تولید روزانه این میدان عظیم نفتی در سال آینده به ۴۸۶.۵۰۰ بشکه در روز برسد. مقایسه آمار تولید نفت این میدان از زمان پیک تولید تا سال جاری نشان می‌دهد که تولید این میدان در این بازه زمانی بیش از ۷۵ ٪ کاهش یافته است. کاهش تولید این میدان و در کل کاهش تولید ظرفیت نفت این ایالت ضرورت افزایش سرمایه‌گذاری برای کشف میادین جدید و صدور مجوز برای عملیات اکتشاف و حفاری را بیش از بیش مشخص کرده است. باید خاطرنشان کرد که تا به امروز صنعت نفت و گاز آلاسکا بیش از ۱۷ میلیارد بشکه نفت و ۱۳ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی (حدود سه میلیون و هفتصد هزار متر مکعب) تولید کرده است.

خط لوله ترانس آلاسکا

بیش از یک سوم اشتغال در ایالت آلاسکا در صنعت نفت متمرکز شده است و در حال حاصر نزدیک به ۱۱۰ هزار نفر در صنعت نفت آلاسکا مشغول به کارند. از سال ۲۰۱۰ به بعد به طور متوسط ۸۵ درصد درآمد آلاسکا از صنعت نفت و گاز به دست آمده است. با وجود کاهش تدریجی ظرفیت تولید نفت و گاز در این ایالت باز هم عمده درآمد از طریق صنعت نفت به دست می‌آید. نفت تولید شده در این ایالت از طریق خط لوله ترانس آلاسکا به بازار مصرف می‌رسد. این خط لوله پس از بحران نفتی سال ۱۹۷۳ و در بین سال‌های ۱۹۷۵ – ۱۹۷۷ ساخته شده است این خط لوله با ۱.۲۸۸ کیلومتر یکی از طولانی‌ترین خط لوله‌های نفت جهان است. دولت وقت آمریکا به منظور کاهش اثرات بحران نفتی سال ۱۹۷۳ اقدام به ساخت این خط لوله کرد تا قیمت بنزین در آمریکا که به شدت افزایش یافته بود کاهش یابد. ظرفیت نهایی این خط لوله دو میلیون بشکه در روز است اما به دلیل کاهش تدریجی تولید نفت در این ایالت این خط لوله در ده سال گدشته با ۳۹ ٪ طرفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نهایی شدن طرح حفاری نفت در منطقه حفاظت‌شده آلاسکا

ایجاد اشتغال در صنعت نفت به ویژه در ایالت آلاسکا هم مورد تاکید دولت ایالتی و هم دولت ترامپ بوده است. افزایش اشتغال در کنار افزایش میزان ظرفیت تولید نفت و گاز در کنار افزایش رشد اقتصادی از عواملی بوده است که دولت ترامپ نسبت به مسائل زیست محیطی حساسیت لازم را نشان ندهد. تا این که در ژوئن سال ۲۰۱۷ ترامپ دستور خروج آمریکا را از توافق‌نامه زیست‌محیطی پاریس امضا کرد.

مایک‌دان لیوی فرماندار جمهوری‌خواه آلاسکا همواره تمایل خود را برای باز کردن مناطق حفاظت شده قطب شمال برای حفاری نفت و گاز ابراز کرده بود. به گزارش رویترز روز دوشنبه گذشته دولت ترامپ طرحی را نهایی کرد که بر اساس این طرح دولت ایالتی آلاسکا اجازه خواهد داشت در منطقه حفاظت شده ملی قطب شمال در آلاسکا حفاری نفت و گاز را شروع کند. برای این که چنین طرحی آماده شود پیشتر جمهوری‌خواهان در سال ۲۰۱۷ لایحه مالیاتی تصویب کردند، که بر اساس آن مقدمات لازم را برای باز کردن مناطق حفاظت شده برای حفاری و نفت و گاز فراهم می‌کرد.

بر اساس طرح نهایی قرار است تولید نفت از مناطق حفاظت شده آلاسکا در هشت سال آینده شروع شود. با توجه به منابع عظیم نفت در این مناطق انتظار می‌رود عملیات حفاری- اکتشاف و تولید دهه‌ها طول بکشد. مناطق حفاظت شده آلاسکا با ۷.۷ میلیون هکتار وسعت، محل زندگی گونه‌های مختلف حیات وحش از جمله گوزن آمریکای شمالی و خرس‌های قطبی‌اند. تنوع گیاهی و حیوانی باعث شد تا دهه‌ها اجازه حفاری در این مناطق صادر نشود.

با اجرایی شدن این طرح مناطق بکر طبیعی و حفاظت‌شده در این ایالت و سایر ایالت‌ها به صورت ده‌ ساله اجاره داده خواهند شد. با توجه به این که ترامپ حساسیت خاصی نسبت به مسایل زیست محیطی از خود نشان نداده است، طبیعی است که خواهان اجرای این طرح خواهد بود مساله اصلی تامین منابع مالی برای شروع عملیات حفاری در این مناطق است. پس از شیوع ویروس کرونا برخی از شرکت‌های بزرگ صنعت شل اعلام ورشکستگی کردند. ظرفیت تولید نفت آمریکا کاهش یافت. با کاهش تقاضا برای نفت، صادرات نفت آمریکا هم کاهش یافت. بانک‌ها و موسسات مالی آمریکا این روزها به راحتی در پروژه‌های بزرگ به ویژه صنعت انرژی سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و به نظر نمی‌رسد منابع مالی لازم برای شروع عملیات حفاری در مناطق حفاظت شده به راحتی تامین شود.

مساله دیگر مخالفت جدی دموکرات‌ها و گروه‌های طرفدار محیط زیست است. ترامپ باید شاهد تداوم مخالفت بایدن و گروه‌های طرفدار طبیعت با اجرایی شدن این طرح باشد. آمریکا برای افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز نیازمند سرمایه‌گذاری در میادین نفت گاز متعارف و شل است اما سرمایه‌گذاری در مناطق حفاظت شده آلاسکا به دلیل شرایط فیزیکی با خطرپذیری خاص خویش همراه خواهد بود. ترامپ باید منتظر بازگشت ثبات به بازار نفت باشد تا با افزایش تدریچی قیمت نفت در بازار جهانی خطر سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید انرژی از جمله مناطق حفاظت‌شده آلاسکا کاهش یابد. باید در نظر داشت که اکثر کشورها درصدد کاهش سهم سوخت‌های فسیلی در سبد انرژی خویش هستند و بیشتر بر روی انرژی‌های تجدیدپذیر و هسته‌ای سرمایه‌گذاری می‌نمایند. با این حال ترامپ نشان داده است که سوخت‌های فسیلی اولویت اول وی بوده و هست.