گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت بریتانیا بیشترین مقدار واکسن کرونا در جهان را پیش‌خرید کرده است. این مقدار واکسن که پنج دوز برای هر بریتانیایی است کافی به نظر می‌رسد.

تحقیقات موسسه «ارفینیتی» که یک آژانس تحلیلی علمی و اطلاعاتی است می‌گوید، دولت بریتانیا تاکنون ۳۸۰ میلیون دوز واکسن کرونا را از تولیدکنندگان مختلف در جهان پیش‌خرید کرده که به معنای ۵.۷ دوز واکسن برای هر بریتانیایی است.

در مقابل، کشورهایی با عایدات کم یا متوسط که از طریق برنامه موسوم به «کوواکس» وابسته به سازمان بهداشت جهانی عمل می‌کنند، تاکنون به زحمت موفق به پیش خرید یک دوز واکسن برای هر یک از شهروندانشان شده‌اند. هدف طرح «کوواکس» خرید و توزیع منصفانه واکسن است.

در مجموع ثروتمندترین کشورهای جهان از جمله بریتانیا، ایالات متحده و ژاپن با شتاب بیش از دو میلیارد دوز واکسن کرونا را پیش‌خرید کرده‌اند که می‌تواند عرضه آن را (به جهان) تا ماه‌ها محدود کند.

رسموس هنسن، مدیر عامل «ارفینیتی» می‌گوید : «بریتانیا در ابتیاع  (واکسن) سرانه بیشترین آمار را نسبت به آمریکا و اتحادیه اروپا داشته است. چندین معامله در دست مذاکره است و بنابراین همه چیز متغیر است اما حتی اگر مقدار آن تغییر کند بازهم موقعیت بریتانیا در بازار ابتیاع واکسن چندان تغییری نمی‌کند. 

پیش‌بینی‌هایی که در مورد تولید واکسن می‌شود حاکی از آن است که مدتی به طول خواهد انجامید که زنجیره تولید و عرضه کفاف تقاضای بین‌المللی را بدهد. بسیار محتمل است که برای مدت‌های طولانی واکسن برای همگان مهیا نباشد.» 

«به همین دلیل است که پیش‌خرید واکسن مهم است و شامل کمک به آزمایشات کلینیکی و شراکت در خطرپذیری است که شرکت‌های تولید واکسن با آن روبه‌رویند.»

بریتانیا شش واکسن بالقوه را به فهرست خریدش افزوده و قصد دارد این تعداد را دو برابر کند تا همگان در این کشور به واکسن موثر دسترسی پیدا کنند.

در این میان، ایالات متحده تاکنون تعداد ۱.۶ میلیارد دوز واکسن را پیش‌خرید کرده است که به معنای ۴.۸۸ دوز برای هر آمریکایی است. اتحادیه اروپا ۱.۴۹ میلیارد دوز سفارش داده که آن هم به معنای ۳.۳۳ دوز برای هر شهروند اتحادیه اروپا است.

آقای هنسن می‌افزاید «ارفینیتی» برآورد کرده که در حال حاضر تعداد ۳۰۰ واکسن کرونا در سراسر جهان در دست تولید است.

او گفت: «تعدادی از کشورهای کوچک‌تر و کم‌درآمدتر دست به تولید واکسن‌های خودشان زده‌اند؛ هرچند معلوم نیست این واکسن‌ها نهایتا موثر خواهد بود یا نه. همه این کشورها دارای یک ساختار پژوهش و تولید کامل نیستند که بتوانند این واکسن را به طور کامل تولید کنند.»

راهبرد ناسیونالیستی که برخی کشورها مثل بریتانیا در مورد واکسن در پیش گرفته‌اند از طرف فعالان أمور بهداشتی به باد انتقاد گرفته شده که می‌گویند خرید و استفاده از واکسن کووید ۱۹ باید منصفانه‌تر باشد.

سازمان پزشکان بدون مرز که یک سازمان حقوق بشری غیردولتی است، هشدار داده که «بسیاری کشورها بدون واکسن خواهند ماند»، اگر به کشورهای ثروتمند اجازه داده شود واکسن‌های بالقوه را پیش‌خرید کنند. 

راز اسکورزی، یک از اعضای اداره پژوهش‌های پزشکان بدون مرز به ایندیپندنت گفت: «کشورهای ثروتمندی چون بریتانیا واکسن‌های بالقوه کووید ۱۹ را احتکار می‌کنند و کشورهایی را که منابع‌شان محدود بوده یا منابعی ندارند را بدون واکسن می‌گذارند. با توجه به این که دست کم در ابتدا عرضه واکسن درسطح جهانی محدود خواهد بود بسیاری از کشورها یا بدون آن یا با مقدار اندکی از آن خواهند ماند.

اجتماعات مهمی هستند که باید از طریق همکاری‌های بین‌المللی و دسترسی‌های منصفانه از آن‌ها حمایت شده و برای دریافت واکسن در اولویت قرار گیرند. این‌ها شامل کادر پزشکی در خط مقدم و اشخاصی‌اند که در سطح جهانی در معرض بیشترین خطرات قرار دارند. بریتانیا بیش از هر کشور دیگری در جهان واکسن‌های کووید ۱۹ را انبار کرده – این ناسیونالیسم واکسن در بدترین شکل آن است.»

بریتانیا امیدش را به واکسن دانشگاه آکسفورد بسته است که نشان داده موجد واکنش قابل ملاحظه مصونیت در بدن است. مرحله سوم آزمایش این واکسن بالقوه در حال حاضر در حال انجام است. انتظار می‌رود تا پایان سال داده‌های مربوط به آن در اختیار هیات ناظر قرار گیرد. 

دولت بریتانیا همانند اتحادیه اروپا، آلمان و ایالات متحده تاکنون صد میلیون دوز این واکسن را پیش‌خرید کرده است.

کارشناسان بهداشتی برآورد کرده‌اند که نخستین واکسن‌ها تا أواخر سال جاری یا اوایل سال آینده میلادی تایید و عرضه خواهد شد.