دونالد ترامپ ممکن است بدل به دومین رییس جمهوری شود که باب وودوارد حیات سیاسی‌اش را نابود می‌کند. 

این خبرنگار سرشناس واشینگتن پست که در دهه ۱۹۷۰ در ماجرای واترگیت با گزارش‌هایی بی‌امان نیش قلمش را متوجه ریچارد نیکسون کرد، در کتاب جدیدش به نام «خشم» که قرار است سه‌شنبه آینده در قفسه‌های کتاب‌فروشی‌ها قرار گیرد با جزییات تکان‌دهنده‌ای شرح می‌دهد که چطور ترامپ برای جلوگیری از «وحشت عمومی» به عمد افکار عمومی را از خطرات کووید-۱۹ منحرف کرد. 

می‌دانیم که تبلیغات‌چی‌های حزب دموکرات و اعضای سابق و ضد ترامپ حزب جمهوری‌خواه در انجمن لینکلن پیشاپیش دست به کار شده‌اند و دارند سخنانی را که رییس جمهور در فوریه و مارس در ملاءعام به زبان آورد کنار حرف‌هایی می‌گذارند که به طور خصوصی برای ووداورد گفته و ضبط شده است. 

جو بایدن نامزد دموکرات‌ها برای انتخابات ریاست جمهوری نیز ترامپ را بابت سخنانش در نوارهای وودوارد به باد انتقاد گرفت و به پشتوانه مدارک صوتی انکارناپذیر آسان‌ترین حمله سیاسی زمان‌های اخیر را سامان داده است. 

بایدن امروز در شهر وارن واقع در ایالت میشیگان، در سخنرانی انتخاباتی‌اش در ساختمان جنرال‌موتورز گفت: «خودش می‌دانست که چه بیماری مرگباری است. می‌دانست خیلی از آنفولانزا کشنده‌تر است. می‌دانست و عمداً آن را کم‌اهمیت جلوه داد. بدتر از همه آن که به مردم آمریکا دروغ گفت. چندین ماه در مورد خطری که کشور با آن مواجه بود خواسته و دانسته دروغ گفت.» 

معاون سابق ریاست جمهوری آمریکا افزود: «اطلاعات را در اختیار داشت. می‌دانست چه بیماری خطرناکی است. وقتی هم که این بیماری مرگبار در کشور ما جولان می‌داد به عمد دست روی دست گذاشت. 

اما اکنون کاری به اثر کتاب وودوارد بر انتخابات نوامبر نداریم و داده‌های جدید نظرسنجی عمومی که هفته آینده منتشر خواهد شد اوضاع را بهتر می‌تواند روشن کند. 

بگذریم از این که راهبرد سخنرانی‌های عمومی رییس جمهور چقدر خطرناک و عمداً بی‌سروته بود و به همه می‌گفت بابت ویروسی که جان هزاران آمریکایی را گرفت و سبب شد ایالات متحده به یکی از ناامن‌ترین کشورها در دوران همه‌گیری تبدیل شود، به هیچ وجه نگران نباشند. اما هر کسی که به دیدگاه‌های علمی اعتماد داشت ماه‌ها قبل از آن که کتاب وودوارد بحث را در مورد مقابله رییس جمهور با کرونا داغ کند می‌دانست که چه خبر است. 

اکنون از خود باب وودوارد چند سؤال دارم. 

اولین پرسشم این است که مرد حسابی چه فکری با خودت می‌کردی؟ 

چرا شش ماه آزگار حرفی از این نوارها نزدی در حالی که می‌دانستی خیلی مهم بود در همان مراحل اولیه بتوان با سخنان عمومی رییس جمهور مخالفت کرد؟ 

توجه نداشتی که اگر همان موقع حرف‌های رییس جمهور در مورد ویروس «مرگبار» کرونا را برملا کرده بودی شاید مجبور می‌شد دست به اقدامات قوی‌تری در حوزه عمومی بزند و هزاران آمریکایی دچار آسیب‌های تنفسی جبران‌ناپذیر نمی‌شدند و جان‌شان را از دست نمی‌دادند؟» 

طبق گزارش‌هایی که در مورد کتاب وودوارد منتشر شده او ماه‌ها بود که می‌دانست رابرت اوبراین مشاور امنیت ملی از ۲۸ ژانویه به رییس جمهور هشدار داده همه‌گیری کرونا «بزرگ‌ترین تهدید برای امنیت ملی» در دوره اول ریاست جمهوری او است. 

ترامپ در تماسی تلفنی در ۷ فوریه به وی گفته بود: «بیماری کشنده‌ای است باب.» و از کارشناسان نقل قول کرد که این بیماری از طریق هوا هم انتقال می‌یابد نه فقط از طریق لمس. 

رییس جمهور همان موقع به وودوارد گفت: «نفس هم که بکشیم تمام است و بیماری انتقال پیدا می‌کند. بنابراین خیلی آب‌زیرکاه است. خیلی بدقلق است. حتی از آنفولانزای شدید هم خطرناک‌تر است.» 

اما ترامپ چند هفته بعد آشکارا تلاش کرد که خیال مردم را در مورد کرونا راحت کند تا نگران نباشند و در سخنرانی‌های عمومی‌اش چندین بار کووید-۱۹ را کم‌اهمیت جلوه داد در حالی که می‌دانست کشنده است. 

سخنرانی ۲۶ فوریه: «همان آنفولانزا است. شبیه آنفولانزا است… کمی شبیه آنفولانزای عادی است. واکسن آنفولانزا را هم که داریم. برای این هم می‌توانیم خیلی سریع واکسنی شبیه واکسن آنفولانزا درست کنیم.» 

سخنرانی ۹ مارس: «آنفولانزای عادی پارسال جان ۳۷ هزار نفر را در آمریکا گرفت. به طور متوسط سالانه جان ۲۷ تا ۷۰ هزار نفر را می‌گیرد. جایی هم تعطیل نمی‌شود و زندگی و فعالیت اقتصادی ادامه دارد. فکرش را بکنید الان فقط  ۵۴۶ نفر به کرونا مبتلا شده‌اند و ۲۲ نفر هم مرده‌اند.

نگران نباشید. به من بسپارید. چیزی نشده است. ادامه بدهید.» 

وقتی در ماه مارس سخنان ترامپ درباره تهدید کووید-۱۹ رفته‌رفته حالت جدی‌تری پیدا کرد، وودوارد از وی در مورد علت این تغییر ناگهانی در سخنانش پرسید. 

ترامپ در دنباله مصاحبه‌اش در ۱۹ مارس گفت: «راستش را بخواهی همیشه می‌خواستم این بیماری را کم‌اهمیت جلوه بدهم. هنوز هم دوست دارم این کار را بکنم چون دلم نمی‌خواهد مردم وحشت کنند.» 

هفت ماه و اندی بعد از نخستین مصاحبه‌شان در مورد کووید-۱۹ این ویروس جان نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر از مردم آمریکا را گرفته بود. 

این بیماری در حال فروکش کردن نیست و تنها در هشت روز گذشته جان نزدیک به شش هزار نفر دیگر را گرفته است. 

کاملاً روشن است که وودوارد در برخورد نسنجیده دولت ترامپ با این بحران بهداشتی مقصر نیست. حتی جزو هزاران نفری نیست که در واشینگتن بیش از همه مسؤول این کوتاهی بوده‌اند. وودوارد در تدوین خط ‌مشی دولت نقشی نداشته است. ترامپ هم از آدم‌های چاپلوسی مثل  شین هنیتی و لو دابز در فاکس‌نیوز حرف‌شنوی دارد نه از او. 

هرگز هم نمی‌توانیم اطمینان داشته باشیم اگر گفت‌وگوهایش با رییس جمهور را همان موقع منتشر می‌کرد و با توجه به خطری که جان مردم را هدف گرفته بود، و درون آب‌نمک نمی‌گذاشت تا در کتابی جنجالی منتشر کند، اثری بر افکار عمومی می‌گذاشت یا ترامپ را وادار می‌کرد دستی بجنباند. 

شاید هم رییس‌جمهور با وودوارد شرط کرده بود که سخنانش در کتاب آینده وی منتشر شود و در جای دیگری منتشر نشود. اما حتی این شرط هم نمی‌تواند در آب نمک نگه داشتن آن نوارها را توجیه کند چون وقتی پای جان مردم در میان باشد می‌توان قراردادهای عتیقه روزنامه‌نگاری را زیر پا گذاشت. 

دونالد ترامپ خیلی بیشتر از باب وودوارد باید بابت کتاب «خشم» پاسخگو باشد. 

اما نویسنده هم که قرار است هفته آینده برای تبلیغ این کتاب در شبکه‌های تلویزیونی ظاهر شود ناگزیر است به برخی پرسش‌های دشوار پاسخ دهد.