این روزها دغدغه خوشپوش بودن عجیب به نظر میرسد. افزایش روزافزون تعداد مبتلایان به ویروس کرونا نگرانکننده است، در انگلستان قرنطینه سراسری برقرار شده و بوریس جانسون در مورد آغاز موج دوم بیماری در بریتانیا هشدار داده است. در این گیرودار هفته خوشپوشی لندن هم فرارسیده است و چارهای نیست جز آن که نگاهی به آن داشته باشیم.
در شرایط عادی، این رویداد تجاری دوسالانه پای صدها سردبیر، مشتری و نامداران هنری و شاخ مجازی را به پایتخت باز میکرد تا از نزدیک شاهد حاصل زحمات طراحان بریتانیایی برای فصل آینده باشند. اما این فصل خبری از این اتفاقات نیست. در عوض شورای خوشپوشی بریتانیا تقریباً کل برنامه را به صورت دیجیتالی منتشر کرد. این برنامه پر است از اجراهای زنده مجازی در همان مکانهایی که معمولاً این نمایشها با حضور تماشاچیان اجرا میشد.
رویداد هفته خوشپوشی نیویورک نیز پیشتر به همین صورت برخط اجرا شد و بیشتر طراحان مجموعههای خود را به صورت مجازی معرفی کردند. اما ترتیب برگزاری هفتههای خوشپوشی میلان و پاریس هنوز مشخص نیست. محدودیتهای قرنطینهای مهمانان بریتانیایی باعث میشود شرکت آنان در هرگونه رویداد واقعی و فیزیکی در این شهرها با مشکل روبهرو شود. اما یک نکته مسلم است و آن این که نمیتوان دکمه توقف چنین صنعت بزرگی را ناگهان فشار داد، صنعتی به ارزش یک تریلیارد و ۱۰۰ میلیارد پوند که ۴۳۰ میلیون نفر از سراسر جهان در آن مشغول کارند.
به لندن بازگردیم، شهری که شاید فضای پشت صحنه نمایشهای خوشپوشیاش دلمرده و منفعل باشد، اما در مجموع در این مورد اوضاع متفاوتی داشته است چون براساس آمار فقط سه طراح، نمایش خود را با حضور تماشاچیان به روی صحنه بردهاند.
بیشتر طراحان بریتانیایی مجموعههای بهار و تابستان ۲۰۲۱ خود را در قرنطینه تولید کردهاند. اما به نظر میرسد به جای کنارهگیری، در واقع انقلابی در عرصه دوخت و دوز به پا کردهاند. مثلاً مالی گادرد پس از پایان قرنطینه ابتدا دست به طراحی مجموعهای زد که بیشتر حالتی خنثی داشت، اما ناگهان در حرکتی انقلابی درست برعکس این روند حرکت کرد. او در مورد طراحی کاپشنهای شطرنجی، پیراهنهای گلبهی پفدار و لباسهای خالخال زردش گفت: «حس کردم این چند ماه همهچیز تیره و افسرده شده است، به همین دلیل ذره ذره رنگ به مجموعه جدیدم وارد کردم تا آخر پر از رنگ و نقش و نگار و شادی شد.»
البته که اگر بریتانیا وارد مرحله دوم قرنطینه شود دیگر نمیتوانیم چنین لباسهای خوشرنگ و لعابی را جایی بپوشیم اما شاید این مهم نباشد، چون در این روزهای سخت و تاریک مهم این است که چه رؤیا و خیالاتی در سر بپرورانیم. دست کم به نظر میرسد پیام بسیاری از طراحان در هفته خوشپوشی لندن همین باشد.
مثلاً لباسهای نئونآجین نشان تجاری فست را در نظر بگیرید. این مجموعه پر بود از سوییشرتهایی پوشیده از طرح دیوارنگاری، پیراهنهای راهراه تنگ و کوتاه و کفشهای پاشنهمیخی که انگار در آیندهای دور قرار است با آنها به مهمانیهای زیرزمینی برویم. پیراهنهای پر زرق و برق تمپرلی را بگو. پیراهنهای جذب این طراح غرق پولک بود و بر پیراهنهای بلند مجلسیاش گلدوزیهای پر نقش و نگار میدرخشید و تمام اینها از دنیای واقعی به خیالات خوش پرتابمان میکرد. سیکستینآرلینگتون هم به همین ترتیب پوشاکی غیرکاربردی ولی خلاقانه به نمایش گذاشت، از قبیل پیراهن جذب توری شکلاتی و پیراهن مشکی شمارهدوزیشدهای که پشت کمرش کاملاً باز بود.
معدود طراحانی بودند که در کارشان مستقیماً به همهگیری اشارهای کرده باشند. هالپرن برای تقدیر از کارکنان مشاغل ضروری در ویدیوی اختصاصی خود برای هفته خوشپوشی از نظافتچیان، پرستاران و مدیران قطار استفاده کرده بود. اما تأثیر ویروس کرونا بر این نام تجاری در همان حد بود، چون مجموعه بهار و تابستان ۲۰۲۱ هالپرن مانند فست و گادرد کاملاً حالتی رؤیاگونه داشت. وجود پیراهنهای تار عنکبوتی، پیراهنهای مجلسی پَردار و کاربرد پلیسههای بزرگ در لباسها گواهی بود بر این پیام هفته خوشپوشی لندن که «حالا وقت سکون نیست، باید به پا خیزیم و شال و کلاه کنیم!»
اما در مجموعه بیتانی ویلیامز رویکرد متفاوتی وجود داشت. نام این مجموعه «همه فرزندان ما» بود و در واقع ادای احترامی بود به مؤسسه «برنامه زاغی» (مگپای پراجکت) که از خانوادههای بیخانمان حمایت میکند و این طراح پوشاک مردانه در آن فعالیت داوطلبانه دارد. طرح لباسهای این نام تجاری هم خیرهکننده و شامل بلوز و شلوارهای هماهنگ و رنگارنگ و بالاپوشهایی پر از رنگهای اصلی بود. اما طراحی این لباسها حاوی این پیام بود که صنعت خوشپوشی هم میتواند حامی اهداف بشردوستانه باشد و هم خیالپردازی کند و شاید با توجه به شرایط کنونی دومی مهمتر هم باشد. اما به طور کلی طراحان بر پیام دوم تأکید بیشتری داشتند.
مثلاً بربری نمایش هنری پرجزئیاتش را در میان جنگلی خلوت و زیبا به روی صحنه برد اما تقریباً اثری از ملاحظات همهگیری در آن به چشم نمیخورد. مدلها بدون ماسک با حرکات آهسته و همراه با صدای آواز خوابآور الیزا داگلاس بیخیالِ فاصله اجتماعی برای خودشان میگشتند. لباسها همه پوشاک روزمره خیالانگیزی بودند آراسته با کریستال و تور که انگار کاملاً تصادفی خلق شده بودند، چنان که در ویدیوی نمایش هم اعلام میکنند این مجموعه با تصور «روابط عاشقانه پری دریایی و کوسه» طراحی شده است.
البته ماسک در پوشاک سایر طراحان بود. مثلاً بورا آکسو در مجموعهای که با الهام از جنگ جهانی اول طراحی کرده بود تفسیر متفکرانهای از همهگیری ارائه داده و مدلهایش را با ماسکهایی از جنس حریر ارگانزا روانه صحنه کرده بود. این ماسکها شاید فایده پزشکی نداشتند اما از پشت آنها میشد رنگهای جیغ رژ لب مدلها را دید. بدین ترتیب نمایش خلاقانه این طراح گلزاری را تداعی میکرد که جای خالیاش در نمایش سایر نامهای حاضر در این رویداد احساس میشد.
تنها طراح بریتانیایی دیگری که تاکنون با ماسک هنرنمایی کرده متی بووانِ جوان و نوپا است. کل مجموعه بووان بر تن مانکنهایی بود که صورت خود را با سپرهایی با نشانههای اشرافی، روبندههای توری طرحدار و قلاببافیهای رنگارنگ پوشانده بودند.
در مجموع طراحان لندنی دست از تجربهگری با نماهای آشنای مربوط به همهگیری برداشته بودند. به جای این کارها بیشتر آنان در اجراها یا دیدارهای نفر به نفرشان ماسک پزشکی به شرکتکنندگان میدادند و سعی در رعایت فاصله اجتماعی میان حضار داشتند. اما در نیویورک خبری از این کارها نبود و همان چند طراحی هم که مجموعه جدید کار کرده بودند با بازی با پارچه و طرح طیفی از ماسکهای هنری تولید کرده بودند. در نمایش کریستین سیریانو ماسکهایی با پوشش تور طرحدار و کتان رنگی، ماسکهای مرواریدآجین و ماسکهایی با تکهدوزی گلهای برجسته خودنمایی میکرد. آنا سویی نیز ماسکهایی داشت که خوب ساخته و پرداخته بودند و با لباسهای مدل همخوانی داشتند. قطعاً با چنان لباس به ظاهر بیحال و یکنواختی میشود کلی تفریح کرد.
هنوز هفته خوشپوشی لندن به پایان نرسیده و نامهایی چون جی دبلیو اندرسون، کریستوفر کین و ویکتوریا بکهام قرار است روز دوشنبه نمایش خود را به صحنه ببرند. با توجه به آن چه تاکنون دیدهایم احتمالاً این طراحان نیز در یکی از این دو جبهه قرار میگیرند: آنها که خواستهاند حواس مردم را از همهگیری پرت کنند و کسانی که از این فرصت برای ذوقآزمایی هنری خود استفاده کردهاند. به هر حال زمان تعیین میکند که این طراحان در کدام سو قرار میگیرند. فقط امیدوارم هنگام افتادن به هرکدام از این دو سو فاصله اجتماعی را رعایت کنند.
© The Independent