آیا مارکوس پوتزل به سرنوشت زلمی خلیل‌زاد دچار می‌شود؟

پرونده صلح افغانستان؛ آلمان ماموریت ناتمام آمریکا را بر دوش می‌گیرد

AFP

دولت آلمان و قطر تا پنج روز دیگر مشترکا از هیأتی متشکل از سیاسیون افغانستان و نمایندگان طالبان در شهر دوحه میزبانی خواهند کرد. مارکوس پوتزل فرستاده ویژه آلمان برای افغانستان و پاکستان در اعلامیه‌ای گفته است که این نشست تلاشی برای اعتماد سازی میان شرکای صلح افغانستان خواهد بود و شرکت کنندگان نشست از هیچ جناحی نمایندگی نخواهند کرد. برگزاری نشست بین الافغانی به میزبانی آلمان نشان‌دهنده نقش برجسته و مهم این کشور در قضیه صلح افغانستان است. نقش فزاینده آلمان و تاثیرگذاری این کشور در شکل‌دهی اولویت‌های سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌تواند در رویکرد جامعه جهانی نسبت به مسأله صلح و ثبات در افغانستان توازن ایجاد کند.

 آمریکایی‌ها آن‌گونه که نشان ‌داده‌اند شتاب و ذوق‌زدگی بسیاری برای توافق صلح با طالبان دارند. وزیر خارجه آمریکا هفته پیش در کابل از احتمال دستیابی به یک توافق صلح تا پیش از ماه سپتامبر خبر داد. حکومت افغانستان هرچند از اظهارات مایک پمپئو  استقبال کرد اما معلوم است که هیجان زیادی از شنیدن چنین خبری ندارد. هنوز مناسبات کابل و واشنگتن به روزهای پیش از آغاز مذاکرات برنگشته است و احتمالا هرگز برنخواهد گشت. اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان بر طبل برگزاری انتخابات در سپتامبر می‌کوبد در حالی که دیپلمات‌های آمریکایی از راه‌های مختلف خبر تشکیل حکومت موقت را به مقام‌های دولت افغانستان مخابره می‌کنند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تدوام این دوگانگی دورنمای «رابطه استراتژیک» کابل و واشنگتن را  در ماه‌های اخیر تیره ساخت. ایالات متحده با درک این حساسیت بخشی از ماموریت پیگیری گفتمان صلح افغانستان را به آلمان واگذار کرد. آلمان از متحدان اصلی آمریکا و شریک قابل اطمینان حکومت افغانستان است. سطح اعتمادی که مذاکره‌کنندگان آمریکایی و مقام‌های ناراضی حکومت کابل به فرستاده ویژه آلمان در امور افغانستان و پاکستان دارند، کار آقای مارکوس پوتزل را دست‌کم در کوتاه مدت آسان می‌کند. اولین ماموریت عمده آقای مارکوس برگزاری نشست به تعویق افتاده «بین الافغانی» است که در پی رایزنی و مشورت زلمی خلیل‌زاد با مقام‌های قطری قرار بود برای سه روز در اواخر ماه آوریل برگزار شود. برگزاری آن جلسه در نتیجه اختلاف‌ها بر سر تعداد شرکت کنندگان، در آخرین ساعات مانده به برگزاری برهم خورد.

در نشستی که قرار است روز  هفتم و  هشتم ژوئیه برگزار شود، حکومت افغانستان نماینده رسمی نخواهد داشت. ابتکار آقای مارکوس پوتزل این است که برخلاف دفعه پیش، ظاهرا نمایندگان طالبان نیز به نام سیاسیون مستقل به این نشست دعوت می‌شوند. این کار تاحدی حکومت افغانستان را ترغیب می‌کند تا با برگزاری چنین نشستی مخالفت نکند و علیه آن موضع نگیرد. ممکن است این شیوه برای مدتی موثر باشد، اما حذف دولت افغانستان از متن گفت‌وگوهای صلح، به امید رسیدن به صلح، دولت آلمان و فرستاده ویژه این کشور در امور افغانستان را با واقعیت معمایی روبرو می‌کندکه باعث شد میانه آقای خلیل‌زاد، فرستاده ویژه آمریکا، با شماری از مقام‌های دولت افغانستان مانند رئیس جمهور اشرف غنی، برهم بخورد.

با این که گزارش‌هایی از پیشرفت در هفتمین دور مذاکرات آمریکا و گروه طالبان منتشر می‌شود، اما واقعیت این است که طالبان تعدیلی در موضع خودشان مبنی بر نپذیرفتن مشروعیت دولت افغانستان و رد مذاکرات رو در رو با مقام‌های رسمی دولت نشان نداده‌اند. تغییرناپذیری در چنین دیدگاهی، قطعا در هفته‌های آینده اختلافات میان کابل واشنگتن را افزایش می‌دهد. دستگاه دیپلماسی دولت آلمان امکانات و ظرفیت شکستن این طلسم را ندارد. تاکید بیش از حد طالبان بر تعدیل ناپذیر بودن این وضعیت، کار آقای مارکوس را با بن بست مواجه می‌‌کند. در صورت تکرار چنین سناریویی، آقای مارکوس، خلیل‌زاد دیگری می‌شود؛ مذاکره کننده‌ای که میخ آخر را به تابوت مشروعیت شکننده حکومت کابل خواهد زد.

بیشتر از