تنها ۱۳ روز به مهم‌ترین انتخابات جهان یعنی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا مانده؛ انتخاباتی که امسال از همیشه جنجالی‌تر و سرنوشت‌سازتر است. میلیون‌ها نفر فی‌الحال رای داده‌اند (گاه پس از ساعت‌ها در صف ایستادن) و میلیون‌ها نفر دیگر هم تا پیش از روز انتخابات رای خواهند داد. حدود ۲۴۰ میلیون شهروند بالای ۱۸ سال آمریکا این اقبال را دارند که سهمی در انتخاب قوی‌ترین سیاستمدار جهان داشته باشند.

نظام انتخاباتی آمریکا اما طوری طراحی شده که بسیاری از این ۲۴۰ میلیون می‌دانند که رای دادن یا ندادن‌شان تفاوت چندانی نمی‌کند. این بدین خاطر است که نتیجه انتخابات از همین حالا در ایالاتی که گرایش بالا به جمهوری‌خواهان یا دموکرات‌ها دارند معلوم است. نظام شمارشی به گونه‌ای است که در تقریبا تمامی ایالات (به جز دو ایالت استثنای مین و نبراسکا) هر نامزدی که برنده اکثریت آرا در یک ایالت شد، کل امتیازهای متعلق به آن ایالت در کالج انتخاباتی را از آن خود می‌کند. کالج انتخاباتی مجموعا ۵۳۸ امتیاز دارد که به نسبت جمعیت بین ایالات مختلف تقسیم می‌شود و هر کس به حداقل ۲۷۰ امتیاز رسید پیروز می‌شود. مجموع امتیازهای هر ایالت برابر با تعداد نمایندگان آن در کنگره است. در نتیجه مثلا دموکرات‌ها حتی اگر تنها ۵۱ درصد آرا در ایالت کالیفرنیا را کسب کنند، تمامی ۵۵ امتیاز کالج انتخاباتی متعلق به این ایالت را مال خود می‌کنند. (برای توضیح ساده ماجرا از لفظ «امتیاز» استفاده کردیم. در واقع اما هر «امتیاز» مترادف با یک فرد اِلِکتور است که به نمایندگی از آرای آن ایالت، وارد کالج انتخاباتی می‌شود و به نامزدی که در آن ایالت برنده شده رای می‌دهد.)

بنابراین نتیجه انتخابات در واقع در آن ایالاتی معلوم می‌شود که آرای دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در‌ آن‌ها آنقدر نزدیک به هم است که پیش‌بینی برنده در آن‌ها ممکن نیست. به این ایالت‌ها باصطلاح ایالت‌های چرخشی یا «سوئینگ» می‌گویند (لفظ رایج دیگر ایالت‌های نبرد یا «بتل‌گراند» است.) این ایالات در مقابل ایالات قرمز و آبی قرار دارند که به احتمال قریب به یقین به ترتیب به ترامپ و بایدن رای خواهند داد.

ایالات چرخشی کدامند؟

آمریکا کشوری پر جنب و جوش است و ترکیب جمعیتی و نقشه سیاسی آن مدام در حال تغییر است. از اواسط دهه ۱۹۶۰ که حق رای کامل به سیاه‌پوستان اعطا شد، نظام سیاسی کشور جوری تعریف شده که دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نماینده عمومی چپ و راست باشند. تاریخدانان به این چیدمان کنونی سیاسی «نظام حزبی ششم» می‌گویند تا آن‌را از پنج دوره‌ پیشین که در‌آن این دو حزب تصویر بسیار متفاوتی داشتند (و گاه رقبایی قوی در میان سایر احزاب داشتند) متمایز کنند. در نظام کنونی، چپ و راست مثل بیشتر کشورهای جهان رفتار می کنند: طرفداران اتحادیه‌های کارگری، اکثریت زنان و اقلیت‌های قومی و نژادی به حزب متمایل به چپ یعنی دموکرات‌ها رای می‌دهند. طرفداران وضع موجود، گروه‌های ثروتمندان و طرفداران نظام سرمایه‌داری هم به حزب متمایل به راست یعنی جمهوری‌‌خواهان رای می‌دهند. این تصویر کلی است و البته پیچیدگی‌های بسیاری در آن هست. مثلا بسیاری از سفیدپوست‌های عضو اتحادیه‌های کارگری در سال‌های اخیر به جمهوری‌خواهان روی آورده‌اند. برخی از ثروتمندان نیز همیشه متمایل به دموکرات‌ها بوده‌اند (بخصوص در میان سیاه‌پوستان و یهودیان.)

در ترکیب جغرافیایی، چپ و راست خود را این‌گونه نشان می‌دهند که عموما هر چقدر از دو ساحل شرقی و غربی کشور دور شویم رای به دموکرات‌ها کم می‌شود و رای به جمهوری‌خواهان بالا می‌رود. در نتیجه جمهوری‌خواهان پیروز ایالات مناطق کوهستانی میانه کشور و ایالات منطقه «دشت بزرگ» در غرب رودخانه میسیسیپی و شرق رشته‌کوه‌های راکی هستند. در نتیجه ایالاتی همچون آیداهو، داکوتای شمالی و جنوبی، مونتانا، وایومینگ، میسوری، یوتا، کانزاس، اوکلاهما و نبراسکا به ترامپ رای خواهند داد. بیشتر ایالات منطقه جنوب آمریکا، یعنی ایالت‌هایی که روزگاری در دفاع از برده‌داری از ایالات متحده جدا شدند و در جنگ انفصال شرکت کردند، نیز از همین قرارند از جمله آلاباما، میسییپی، لوئیزیانا، آرکانزا، تنسی، ویرجینیای غربی و کارولینای جنوبی. در این ایالات البته رای سیاه‌پوستان (که بیش از ۹۰ درصدشان همیشه به دموکرات‌ها رای می‌دهند) می‌تواند ورق را برگرداند. همین بوده که در دوره اخیر شاهد بوده‌ایم که حتی ایالتی مثل آلاباما هم سناتور دموکرات انتخاب کرده. باضافه این دو منطقه، رای ایالت آلاسکا به ترامپ نیز تقریبا قطعی است. همچنین ایالت کنتاکی که در واقع بین‌المنطقه‌ای محسوب می‌شود و با این‌که جزو ایالت‌های انفصالی جنگ داخلی نبوده از نظر فرهنگی نزدیک به جنوب محسوب می‌شود (ترامپ چهار سال پیش حدود ۶۲ درصد آرای این ایالت را مال خود کرد.)

در آن سوی طیف سیاسی، بیشتر ایالات منطقه شمال شرق کشور و ساحل اقیانوس اطلس قطعا به دموکرات‌ها رای خواهند داد. از آن‌جمله نیویورک، نیوجرسی، مریلند، دلاور و ایالات منطقه موسوم به نیوانگلند (مثلا ورمانت، ماساچوست، رود آیلند و کنتیکت.) سه ایالت ساحل غربی کشور که همجوار با اقیانوس آرام هستند نیز قطعا آبی خواهند بود (کالیفرنیا، اورگون، واشنگتن.) اکثریت مردم ایالت هاوایی و پایتخت کشور، واشنگتن دی سی، نیز به بایدن رای می‌دهند. در جنوب کشور، ایالت نیومکزیکو که همجوار با مکزیک است هم به احتمال قوی به دموکرات‌ها رای خواهد داد، بخصوص که سیاست‌های ضد مهاجر ترامپ و جمهوری‌خواهان از محبوبیت آن‌ها در میان لاتین‌تبارها کاسته (هیلاری کلینتون چهار سال پیش با اختلاف هشت درصد در این ایالت پیروز شد.

در منطقه موسوم به «غرب میانه» که در واقع بخش شمالی-مرکزی آمریکا و همجوار با مرز کانادا است آرا به طور عمومی چرخشی است. انتخابات آمریکا بیش از هر جا در همین منطقه تعیین می‌شود. در حال حاضر اما می‌توان گفت ایلینوی به شدت دموکرات است (هیلاری کلینتون که خودش متولد شهر شیکاگو در این ایالت است با اختلاف حدود ۱۷ درصد پیروز آن شد.) و ایندیانا قطعا جمهوری‌خواه. از این دو که بگذریم، تکلیف بقیه ایالت‌ها هنوز معلوم نیست.

اگر چرتکه برداشته باشید خواهید دید که در بالا از گرایش ۳۲ از مجموع ۵۰ ایالت نام بردم. از میان ۱۸ ایالت باقی‌مانده هم تکلیف خیلی‌ها تا حدودی ممکن است و همه را نمی‌توان واقعا ایالت چرخشی نامید. مثلا بعید است ویرجینیا (در منطقه جنوب و اما همجوار با واشنگتن دی سی) و یا کولورادو (واقع در منطقه کوهستانی) به ترامپ رای دهند. اما چنین چیزی به کلی غیرممکن هم نیست (هیلاری در سال ۲۰۱۶ با اختلاف تنها پنج درصد در این دو ایالت پیروز شد.) ویرجینیا در هر سه انتخابات قبلی به دموکرات‌ها رای داده اما پیش از این همیشه به جمهوری‌خواهان رای می‌داد (در نیمه دوم قرن بیستم فقط یک بار به دموکرات‌ها رای داد و‌آن هم به لیندون جانسونِ جنوبی در سال ۱۹۶۴.)

این‌که از میان این ۱۸ ایالت کدام‌ها را واقعا چرخشی و تاثیرگذار بدانیم بسته به هر تحلیل‌گر دارد. مثلا «سی ان ان» نُه ایالت را انتخاب کرده و «پولیتیکو» هشت ایالت را. من هم اما عدد روند ۹ را انتخاب کردم و نه ایالت زیر را ایالت‌های واقعا تاثیرگذار و غیر قابل پیش‌بینی می‌دانم:‌ فلوریدا، پنسیلوانیا، میشیگان، ویسکانسین، آریزونا، جورجیا، کارولینای شمالی،‌ نیوهمپشر و مینه‌سوتا.

از این میان چهار ایالت در سال ۲۰۱۲ به اوباما رای دادند اما چهار سال پیش به ترامپ روی آوردند: فلوریدا، پنسیلوانیا، میشیگان و ویسکانسین. البته این در مورد آیوا و اوهایو هم صدق می‌کند اما به نظر من رای این ایالات به ترامپ تقریبا قطعی است چون گرایش‌ کلی‌شان به آن سوی سیاست است. از ایالت تگزاس نیز برخی به عنوان چرخشی یاد می‌کنند چرا که آرای دموکرات‌ها در آن افزایش یافته اما به نظرم معجزه خواهد بود که این ایالت به بایدن روی بیاورد. در سوی دیگر، با این‌که ایالت مِین در سال‌های اخیر گرایش به روی راست داشته به نظرم آنقدر لیبرال‌ماب هست که در این انتخابات شکی در رای دادنش به بایدن نباشد.

حالا نگاهی سریع داشته باشیم به اوضاع عمومی و وضعیت نظرسنجی‌ها در ۹ ایالت چرخشی به انتخاب ایندیپندنت فارسی.

فلوریدا

این ایالت خوش آب و هوا همیشه چرخشی حساب می‌شود، چرا که شمال آن از نظر فرهنگی بیشتر شبیه منطقه جنوب آمریکا است و جنوب آن اما با جمعیت بالای لاتین‌تبار وضع دیگری دارد. در میان لاتین‌تبارها هم البته برخی‌ها به شدت طرفدار جمهوری‌خواهان هستند. مثلا کوبایی‌تبارهای تبعیدی که اغلب به شدت ضد نظام کمونیستی کوبا و هرگونه گرایش چپ‌گرا هستند. در آخرین نظرسنجی (۲۰ اکتبر) متعلق به «یو ان اف» بایدن ۴۸ به ۴۷ از ترامپ پیش است.

پنسیلوانیا

این ایالت بزرگ دو شهر پرجمعیت با اکثریت قوی دموکرات دارد (فیلادلفیا و پیتزبورگ) اما حومه‌های آن و مناطق روستایی مرکزی آن بیشتر گرایش جمهوری‌خواه دارند. ترامپ چهار سال پیش موفق به یک پیروزی تاریخی در این‌جا شد و امسال نبردی سرسخت بر سر آرای آن برقرار است. در آخرین نظرسنجی (۱۹ اکتبر) متعلق به رویترز/ایپسوس، بایدن ۴۹ به ۴۵ از ترامپ پیش است.

میشیگان

این ایالت یک وجه مشترک با پنسیلوانیا و ویسکانسین دارد. هر سه ایالاتی هستند که روزگاری پایگاه جنبش‌های کارگری و چپ‌گرا بودند و اما پس از خوابیدن صنعت در آمریکا بسیاری از مردم‌شان به حزب جمهوری‌خواه روی آورده‌اند — همان چیزی که در سراسر جهان غرب هم دیده‌ایم (مثلا در فرانسه بسیاری از پایگاه‌های سنتی حزب کمونیست اکنون به راست‌گرایان رای می‌دهند.) وجه مشترک دیگر این سه ایالت این است که ترامپ موفق شد چهار سال پیش در هر سه آن‌ها پیروز شود. عامل تعیین‌کننده امسال این است که سیاه‌پوستان تا چه حد پای صندوق‌های رای بروند. اگر نظرسنجی‌ها را باور کنیم ترامپ برای تکرار پیروزی خود در این‌جا با مشکلات بسیاری روبرو خواهد بود. در آخرین نظرسنجی (۱۹ اکتبر) از سوی «میرز/میچل ریسرچ» بایدن ۵۱ به ۴۱ از رقیب خود پیش است.

ویسکانسین

در ضلع سوم این مثلث، شانس ترامپ بیشتر است بخصوص اگر رای‌دهندگان مناطق روستایی مثل چهار سال پیش به میدان بیایند. اما چند عامل اخیرا به نفع دموکرات‌ها تمام شده: یکی این‌که ویروس کرونا اوج گرفته و به نظر می‌رسد مردم از عملکرد کاخ سفید در این زمینه راضی نباشند. یکی دیگر این‌که به نامزد حزب سبز (که معمولا آرای دموکرات‌ها را می‌دزدد) اجازه حضور داده نشده. در سال ۲۰۱۶ آرای حزب سبز در شکست هیلاری نقش داشت. نظرسنجی‌ها در این ایالت اما آمار متفاوتی ارائه می‌کنند. مثلا در نظرسنجی گروه ترافالگار (که گرایش جمهوری‌خواه دارد) بایدن ۴۸ به ۴۶ از ترامپ پیش است. اما در نظرسنجی رویترز/ایپسوس، بایدن ۵۱ یه ۴۳ پیش است (هر دو متعلق به دوشنبه ۱۹ اکتبر.)

آریزونا

ترامپ در سال ۲۰۱۶ با اختلاف سه و نیم درصد در ایالتی پیروز شد که زمانی ایالتی قرمز به حساب می‌آمد. امروز اما شکی در چرخشی بودن آریزونا نیست. همین است که جمهوری‌خواهان در آن‌جا به شدت برای حفظ آرای خود تکاپو می‌کنند. حتی شاهد بودیم که جلسه‌ای با حضور نامزدهای هم‌جنس‌گرای حزب جمهوری‌خواه در شهر فینیکس برگذار شد (در حالی که مدافعین حقوق هم‌جنس‌گرایان معمولا به دموکرات‌ها رای می‌دهند.) برخی تحلیل‌گران می‌گویند جمعیت مسن‌تر این ایالت از برخورد ترامپ با ویروس کرونا راضی نیستند و به همین خاطر به بایدن رای خواهند داد. در آخرین نظرسنجی (۱۸ اکتبر) توسط «سی بی اس/یو گاو» بایدن ۵۰ به ۴۸ درصد پیش است.

جورجیا

چند سال پیش اگر به تحلیل‌گران می‌گفتید ایالت جورجیا در قلب منطقه جنوب می‌تواند به دموکرات‌ها رای دهد کسی باورش نمی‌شد. اما به نظر من در انتخابات امسال چنین چیزی ممکن است بخصوص اگر جمعیت پرشمار شهر آتلانتا که گرایشات ضد ترامپ دارد به میدان بیایند. (اعتراف: خانه دوست‌دختر من در شهر آتلانتا است و در چند ماه گذشته چند هفته را آن‌جا گذرانده‌ام و به نقاط مختلف ایالت سفر کرده‌ام.) در نظرسنجی‌ها این ایالت یکی از نزدیک‌ترین‌ها است. در نظرسنجی امرسون ترامپ ۴۸ به ۴۷ از بایدن پیش است و در نظرسنجی «نیویورک تایمز/سیه‌نا» دو نامزد برابر هستند (هر دو متعلق به ۲۰ اکتبر.)

کارولینای شمالی

کارولینای شمالی دیگر ایالت منطقه جنوب است که شاید امسال دموکرات شود. پایگاه دموکرات‌ها در این ایالت مردم شهرنشین و دانشجویان دانشگاه‌های متعدد و البته رای‌دهندگان سیاه‌پوست است. در مقابل بخش‌های عظیمی از ایالت روستایی، سفیدپوست و محافظه‌کار هستند و اغلب به جمهوری‌خواهان رای‌ می‌دهند. در آخرین نظرسنجی «ای بی سی/واشنگتن پست» بایدن ۴۹ به ۴۸ درصد از ترامپ پیش است (۱۹ اکتبر.)‌

نیوهمپشر

ایالت کوچک نیوهمپشر در منطقه نیوانگلند از آن همیشه چرخشی‌ها است، بر خلاف ایالات همسایه آن که همگی گرایش قوی دموکرات دارند. مردم مناطق روستایی این ایالت بیشتر به ترامپ رای خواهند داد. سوال اصلی اما در مورد سفیدپوست‌های حومه شهرها است که معلوم نیست کدام طرفی حرکت کنند. البته این ایالت تنها حدود یک میلیون و سیصد هزار نفر جمعیت و تنها چهار امتیاز در کالج انتخاباتی دارد و از این رو به خودی خود تعیین‌کننده نیست. در آخرین نظرسنجی «بوستون گلوب/سافولک» بایدن ۵۱ به ۴۱ درصد پیش است (۱۴ اکتبر.‌)

مینه‌سوتا

و بالاخره ایالت مینه‌سوتا که من آن‌را چرخشی حساب کردم. این شاید تصمیم غریبی باشد. اگر به تاریخ نگاه کنیم مینه‌سوتا را شاید بتوان دموکرات‌ترین ایالت کل کشور دانست. حتی در سال ۱۹۸۴ که از ۵۰ ایالت کشور ۴۹ ایالت به رونالد ریگان رای دادند مینه‌سوتایی‌ها به نامزد دموکرات‌ها، والتر ماندیل، رای دادند (اما علت این رای بیشتر مینه‌سوتایی بودن آقای ماندیل بود.) از سال ۱۹۶۰ به این طرف مینه‌سوتا فقط یک‌بار به جمهوری‌خواهان رای داده و آن هم رای ۵۱.۵۸ درصدی به ریچارد نیکسون در سال ۱۹۷۲. در انتخابات ۲۰۱۶ اما شاهد بودیم که هیلاری با اختلاف تنها ۱.۵ درصد پیروز شد. واقعیت این‌جا است که هر چقدر شهرهای این ایالت مثل مینیاپولیس، لیبرال‌‌منش و چپ‌گرا هستند، مردم حومه‌های شهری آن و مناطق روستایی آن غیرقابل پیش‌بینی هستند. در سال‌های اخیر این ایالت (که اکثریت مردمش تبار اسکاندیناوی دارند) بیشتر به سوی راست حرکت کرده و در چند سال اخیر شاهد رویدادهای سیاسی‌ای بوده که باعث قطبی‌تر شدن فضا شده: از عروج ایلهان عمرِ، نماینده جنجالی سومالی‌تبار در کنگره تا قتل جورج فلوید در بهار امسال. در آخرین نظرسنجی «مین‌پست» (۲۰ اکتبر) بایدن ۴۹ به ۴۴ درصد از ترامپ پیش است.

اگر به نتایج نظرسنجی‌ها دقت کرده باشید از ۹ ایالت چرخشی مورد انتخاب ما، بایدن در نه مورد پیش است و در آن یک مورد هم دیگر هم طبق برخی نظرسنجی‌ها برابر با ترامپ است. همین است که بیشتر کارشناسان معتقدند شانس پیروزی بایدن در انتخابات بالاتر است. اما نظرسنجی‌ها در سال ۲۰۱۶ هم شانس هیلاری را بالاتر می‌دانستند و در نهایت دیدیم که چه شد. واقعیت این‌جا است که نتیجه انتخابات تا آخرین لحظه‌ها معلوم نیست. در همه این ۱۰ ایالت و خیلی ایالات دیگر تا زمانی که نتیجه نهایی اعلام نشود، نفس در سینه حبس خواهد بود.