در ماه‌های مارس و آوریل گذشته با کاهش ناگهانی قیمت نفت و تعطیلی دکل‌های حفاری و ورشکستگی برخی شرکت‌های نفت شل، دولت ترامپ در پی مذاکرات متعدد با سران روسیه و عربستان توانست این کشورها و بقیه کشورهای عمده تولیدکننده نفت را برای توافق در مورد کاهش تولید نفت متقاعد کند. مخالفت بایدن با صدور مجوز جدید برای حفاری‌ها (فرکینگ) در صنعت شل به عنوان زنگ خطری برای افزایش تولید و صادرات نفت آمریکا و استقلال انرژی مورد توجه قرار گرفته است. ترامپ در مناظرات ریاست جمهوری بایدن را به نابودی و تضعیف صنعت نفت شل متهم کرده بود. تا روز ۲۰ ژانویه و شروع رسمی کار دولت جو بایدن می‌توان رئوس سیاست‌ها و اولویت‌های آمریکا در بخش انرژی را به شرح زیر رده‌بندی کرد.

صنعت نفت و گاز

حمایت از استقلال انرژی یکی از اصول اساسی سیاست انرژی و امنیت ملی دولت بایدن خواهد بود اما با توجه به تمرکز بایدن بر اصول توافق‌نامه زیست محیطی پاریس پیش‌بینی می‌شود که برای حفاری‌های جدید در صنعت نفت و گاز محدودیت‌های جدیدی اعمال خواهد شد اما در روند فعالیت دکل‌های موجود مانعی ایجاد نخواهد شد. بایدن در سخنرانی خود در سال ۲۰۱۴ به عنوان معاون رئیس جمهور آمریکا با توجه به اهمیت استقلال انرژی در سیاست خارجی آمریکا گفت که توانایی تولید انرژی به میزان لازم و کافی این امکان را برای آمریکا فراهم می‌نماید تا در حوادث و رویدادهای بین‌المللی نفوذ خود را افزایش دهد و در عین حال احتمال استفاده ابزاری از انرژی را به عنوان سلاح از سوی برخی کشورها کاهش می‌دهد. به‌رغم مخالفت بایدن با صدور مجوز جدید برای فرکینگ، دولت وی از تمامی ابزار موجود برای حمایت از تداوم تولید نفت در سطح فعلی بهره خواهد گرفت. صادرات انرژی به عنوان ابزاری برای توسعه روابط با هم‌پیمانان آمریکا به ویژه به اروپا ادامه خواهد یافت. کاهش قیمت نفت در ماه‌های آینده و تداوم تاثیر شیوع ویروس کرونا بر بازار نفت خبر خوبی برای بایدن و صنعت نفت شل آمریکا نخواهد بود. دولت بایدن برای ایجاد ثبات در بازار نفت نیازمند همکاری عربستان و روسیه خواهد بود.

انرژی‌های تجدیدپذیر

در دوران ترامپ سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی آمریکا افزایش یافت. علی‌رغم سیاست نفتی ترامپ و حمایت همه جانبه وی از صنعت نفت این کشور شرایط لازم برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر فراهم گردید. اما این سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش انرژی خورشیدی انجام گرفت. دولت ترامپ در امر صدور مجوز برای احداث نیروگاه‌های بادی فراساحلی محدودیت‌هایی ایجاد کرده بود. انتظار می‌رود دولت بایدن در اکثر ایالت‌ها به ویژه از ویرجینا تا فلوریدا شرایط لازم را برای سرمایه‌گذاری بخش دولتی و خصوصی برای احداث نیروگاه‌های بادی فراساحلی فراهم کند. همچنین امکانات لازم را برای توسعه فناوری در بخش تولید صفحه‌های خورشیدی فراهم کند. تا شرایط برای صدور فناوری و صادرات صفحه‌های خورشیدی مهیا شود. در این بین افزایش آمار اشتغال در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر نیز مورد توجه بایدن قرار گرفته است.

تداوم تحریم علیه صادرات نفت ایران

سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران توانست صادرات نفت ایران را کاهش دهد و هم مانع سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در زیرساختار انرژِی ایران شود. عدم سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی باعث کاهش ظرفیت تولید نفت و گاز ایران شد. دولت روحانی در ظاهر توجهی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نداشت اما برخی اظهارات مقامات ایرانی حاکی از این بود که انتخاب بایدن بهترین گزینه برای لغو تحریم‌ها و عقد قرارداد جدید هسته‌ای بین دو کشور و اتمام سیاست فشار حداکثری علیه ایران است. هر چند نباید انتظار داشت توافق جدید به زودی بین دو کشور به امضا برسد چرا که در راستای سیاست راهبردی آمریکا انزوای ایران مد نظر دولت بایدن خواهد بود. توافق‌نامه جدید هم مثل برجام نخواهد بود و انتظار می‌رود دولت بایدن برای مهار ایران و تعدیل سیاست‌های منطقه‌ای ایران سازوکارهای لازم را پیش‌بینی کند.

 حمایت از تولید خودروهای الکتریکی

توجه خاص بایدن به توافق‌نامه زیست محیطی پاریس – انرژی‌های تجدیدپذیر و اقتصاد سبز باعث خواهد شد که بهره‌وری انرژی بیش از بیش مورد توجه قرار گیرد. بایدن در نظر دارد تا با وضع قوانین جدید در زمینه مصرف سوخت زمینه کاهش بیشتر مصرف سوخت‌های فسیلی را فراهم نماید. اگر دولت بایدن طبق برنامه اولیه بتواند در کنار وضع مالیات بر کرین چنین قوانینی را نیز وضع کند، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، تعداد خودروهای الکتریکی در این کشور به چهار میلیون خودرو برسد. در این بین دولت بایدن در نظر دارد بر روی خودروهای الکتریکی تولید داخلی تمرکز بیشتری داشته باشد تا زمینه اشتغال بیشتری در صنعت خودروسازی ایجاد شود. اگر این تعداد خودرو الکتریکی تولید و روزانه بازار شود تعداد خودروهای الکتریکی در قیاس با دوران ترامپ ۶۰ درصد افزایش خواهد یافت. با این حال، باید در نظر داشت که تاثیر این میزان خودروی الکتریکی در تقاضای بنزین در آمریکا در طی ده سال آینده حداقل خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود در افق سال ۲۰۳۰ تعداد کل خودروهای مورد استفاده در آمریکا به ۲۷۵ میلیون عدد برسد اگر ۴ میلیون خودروی الکترونیکی در جدول زمان‌بندی شده تولید و روانه بازار شود در قیاس با کل خودروها رقمی در حدود ۱.۵ درصد خواهد بود.

عدم حمایت از پروژه‌های جدید در بخش زیرساختار نفت و گاز

همان طور که اشاره شد دولت بایدن با وضع قوانین جدید، شرایط سرمایه‌گذاری را در بخش فرکینگ و حفاری‌های جدید سخت‌تر خواهد کرد و هرگونه سرمایه‌گذاری در بخش زیرساختار نفت و گاز که در تضاد با توافق‌نامه زیست محیطی پاریس باشد با مخالفت دولت فدرال روبه‌رو خواهد شد. در سال ۲۰۱۷ ترامپ مجوز احداث خط لوله نفتی «کی استون» را صادر کرد. این خط لوله قرار است نفت کانادا را به آمریکا برساند. دولت باراک اوباما با توجه به تعهدات آمریکا در مبارزه با تغییرات اقلیمی مانع اجرای این طرح شده بود. ستاد انتخاباتی جو بایدن در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده بود که در صورت پیروزی بایدن در انتخابات احداث خط لوله نفت کی استون متوقف خواهد شد. انتظار می‌رود دولت بایدن مجوز احداث این خط لوله را باطل کند. چنین تصمیمی با نارضایتی مقامات ایالت آلبرتا روبه‌رو خواهد شد.

با توجه به تمامی موارد فوق دولت بایدن برای حفظ استقلال انرژی این کشور و کاهش وابستگی به منابع انرژی خارجی با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد بود. قرار بود آمریکا در عرض دو سال در فاز اول قرارداد تجاری بیش از ۵۲ میلیارد دلار نفت، ال ان جی و زغال سنگ به چین صادر کند. شیوع ویروس کرونا و مشکلات سیاسی تجاری دو کشور مانع اجرای این قرارداد در سال اول شد. برگ برنده بایدن در بخش انرژی می‌تواند نگاه وی به انرژی‌های تجدیدپذیر و پتانسیل بالای آمریکا در این بخش ‌باشد. اگر دولت بایدن به پیمان پاریس بازگردد و سرمایه‌گذاری لازم را در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر انجام دهد، می‌تواند تا حد زیادی تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد.

دولت ترامپ برای تحقق شعار سلطه انرژی به دنبال حداکثر کردن ظرفیت تولید داخلی نفت و گاز بود. با توجه به وعده جو بایدن برای ممنوعیت صدور مجوزهای حفاری جدید در زمین‌ها و آب‌های فدرال به منظور مبارزه با تغییرات جوی نباید انتظار داشت تا میزان تولید نفت و گاز در این مناطق افزایش یاید. با توجه به این که بایدن تاکیدی بر مساله سلطه انرژی نداشته، طبیعی است که در بازار جهانی انرژی با بهره‌گیری از دیپلماسی انرژی در پی حفظ منافع ملی آمریکا خواهد بود و بایدن در راستای تثبیت بازار جهانی نفت نیازمند همکاری اوپک و روسیه خواهد بود.