فروش اعضای بدن در ایران در پی تنگناهای اقتصادی برآمده از فساد و ناکارآمدی حاکمیت، روزبه‌روز ابعاد تازه‌تری پیدا می‌کند. گزارش‌های میدانی رسانه‌های داخلی از افزایش معنادار فروش اعضای بدن حکایت دارد و با یک جست‌وجوی ساده‌ در رسانه‌های اجتماعی هم می‌توان به ده‌ها کانال تلگرامی و حساب اینستاگرامی با هزاران دنبال‌کننده هدایت شد که به عنوان واسطه بین خریداران و فروشندگان اعضای بدن عمل می‌کنند و سود سرشاری به جیب می‌زنند. در این میان، واسطه‌هایی که فروشندگان اعضای بدن را به کشورهای همسایه از جمله عراق می‌فرستند، درآمد ارزی هم کسب می‌کنند.

پیش‌تر روزنامه‌های جهان صنعت و اعتماد در گزارش‌هایی، از افزایش فروش اعضای حیاتی بدن در ایران طی سال‌های اخیر پرده برداشته بودند. در تازه‌ترین مورد، وب‌سایت گسترش‌نیوز به این موضوع پرداخته و با استناد به آگهی‌های فروش اعضای بدن در فضای مجازی نوشته است که برخی افراد چندین عضو بدنشان را یکجا برای فروش گذاشته‌اند.

بر مبنای این گزارش، فروشندگان که سن بیشتر آنان کم است، به دلیل مشکلات مالی برای فروش اعضای بدن خود اقدام می‌کنند. مرور آگهی‌های تبلیغاتی فروش اعضای بدن نشان می‌دهد که در حال حاضر قیمت کلیه، مغز استخوان و یک‌چهارم کبد بین ۴۰۰ میلیون تا سه میلیارد تومان متغیر است.

به‌رغم اینکه مسئولان دولتی هرگونه خریدوفروش اعضای بدن را تکذیب می‌کنند، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که بازار سیاه فروش اعضای بدن در اطراف بیمارستان‌ها و برخی مکان‌های خاص برقرار است.

روزنامه جهان صنعت روز ۱۴ اردیبهشت در گزارشی افشا کرد در نزدیکی میدان ولی‌عصر تهران، روبروی کاخ دادگستری، کوچه‌ای هست که به «بازار فروش کلیه» تبدیل شده است اما در آن، آگهی‌های دیگری مانند فروش قرنیه چشم، مغز استخوان، کبد، اسپرم و تخمک هم دیده می‌شود. بر مبنای این گزارش، تمام اعضای قابل‌پیوند بدن انسان از کلیه گرفته تا یک‌چهارم کبد در بازار سیاه فروش عضو موجود است و از ۱۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان فروخته می‌شود.

گسترش‌نیوز نیز در گزارشی که روز سه‌شنبه ۱۰ مرداد منتشر شد، خبر داد: «درودیوار اطراف بیمارستان‌هایی مثل هاشمی‌نژاد پر از آگهی فروش اعضای بدن است. بخشی از دیوارها رنگ شده‌اند اما فروشنده‌ها همچنان شماره تلفنشان را با خودکار و اسپری و خط ریز و درشت روی آن‌ها ردیف کرده‌اند. جایی نزدیک انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی.»

فروشندگان اعضای بدن با ثبت آگهی در کانال‌های تلگرامی یا حساب‌های اینستاگرامی مشخصاتشان از جمله سن، جنسیت و گروه خونی را ذکر می‌کنند. خریداران نیز برای مذاکره با فروشنده باید با ادمین این حساب‌ها ارتباط برقرار کنند. در این فرایند، سود واسطه‌ها نیز پرداخت می‌شود. قیمت‌های اعضای بدن نیز به عضو فروشی و گروه خونی فرد بستگی دارد.

برخی فروشندگان کلیه خود را بالغ‌ بر یک میلیارد تومان آگهی کرده‌اند؛ حال‌ آنکه طبق تصمیم انجمن حمایت از بیماران کلیوی، قیمت «اهدای کلیه» ۸۰ میلیون تومان است. نهادهای حکومتی این اقدام را اهدای کلیه می‌نامند و از به کار بردن عبارت «فروش کلیه» خودداری می‌کنند اما آگهی‌های فروش اعضای بدن اثبات می‌کند که چیزی به نام اهدا وجود ندارد و فروشندگان و خریداران روی مبلغ با هم توافق می‌کنند.

برخی فروشندگان نیز برای اینکه بتوانند اعضای بدنشان را بفروشند، راهی کشورهای همسایه از جمله عراق، ترکیه و امارات متحده عربی می‌شوند. به گزارش گسترش‌نیوز، قیمت اعضای بدن در این کشورها بین هفت تا ۱۵ هزار دلار متغیر است.

فروش اعضای بدن ایرانی‌ها در رسانه‌های بین‌المللی نیز بازتاب یافته است. نشریه اینسایدر پیش‌تر در گزارشی نوشته بود که ایرانیان به مرحله‌ای از فقر و فلاکت رسیده‌اند که اعضای بدنشان از قرنیه چشم گرفته تا بیضه و کبد را می‌فروشند تا بدهی‌هایشان را پرداخت کنند.

جهان صنعت نیز نوشته بود تقریبا تمام فروشندگان به دلیل مشکلات مالی تن به این کار می‌دهند و از آن طرف بیمارانی که توان پرداخت این پول‌ها را ندارند، برای تامین آن، خانه و خودرو خود را می‌فروشند تا جان عزیزانشان را نجات دهند.