مخمصه عراق و آزمون دشوار دولت السودانی

جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد با بهره‌جویی از نبرد غزه به اهداف متعددی که نفوذ آن را در منطقه گسترش می‌دهد، برسد

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق - Reuters

در حالی که نبرد در نواز غزه جریان دارد، عراق تقریبا همه روزه شاهد وقوع حمله‌های موشکی و پهپادی است. این حمله‌ها که از طرف گروه‌های شبه‌نظامی وفادار به جمهوری اسلامی انجام می‌شود به چالش امنیتی بزرگی برای عراق تبدیل شده است؛ به‌ویژه اینکه گروه‌های مزبور اهداف اعلام شده‌‌شان را از این حمله‌ها پنهان نمی‌کنند. در برخی از موارد می‌گویند هدف از این اقدام، اخراج آمریکایی‌ها و نیروهای ائتلاف بین‌المللی از عراق است و در موارد دیگر ادعا می‌کنند که هدف آن‌ها حمایت غیرمستقیم از فلسطینی‌های ساکن نوار غزه است که در زیر بمباران به سر می‌برند. با این حال، آن‌چه تاکنون گروه‌های نیابتی رژیم جمهوری اسلامی ایران انجام داده‌اند، از چارچوب تلاش برای ایجاد آشفتگی فراتر نرفته است.

هرچند از زمان آغاز جنگ در نوار غزه، حمله‌های شبه‌نظامیان عراقی به پایگاه‌های آمریکایی محدود بود، اما حمله به سفارت آمریکا در بغداد، به وخامت اوضاع افزود و خشم محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، را برانگیخت. او با صدور بیانیه‌ای این حمله را به شدت محکوم کرد و گفت عاملان حمله موشکی به سفارت آمریکا در بغداد را دستگیر و محاکمه خواهد کرد. السودانی این تهاجم را اقدامی «تروریستی» توصیف کرد و هشدار داد که حمله به نمایندگی‌های سیاسی تحت هیچ شرایطی قابل پذیرش نیست.

با این حال، ایالات متحده این حمله‌ها را ناچیز می‌داند و به آن‌ها اهمیتی نمی‌دهد. در همین راستا، یک مقام آمریکایی در صحبت با شبکه خبری الحدث، گفت: «خسارات ناشی از هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی در عراق بسیار محدود است.» او افزود: «این حمله‌ها نه تاثیری بر روند کار نیروهای آمریکایی داشته‌اند و نه مانع حمایت از اسرائيل در جنگ علیه حماس در نوار غزه شده‌اند.»

با توجه به اظهارات مقام آمریکایی می‌توان گفت این حمله‌ها جز اینکه پای شمار بیشتری از نیروهای آمریکایی را به منطقه بکشانند، سود دیگری در پی ندارند. بنابراین، به نظر می‌رسد هدف از ایجاد این هیاهو، دستیابی به اهداف اعلام‌نشده دیگری است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

رژیم جمهوری اسلامی ایران از یک سو به گروه‌های نیاتی‌اش در سوریه و لبنان که در نزدیکی مرز با اسرائيل حضور دارند و تهران همواره از آن‌ها به‌عنوان اهرم فشار و تهدیدی علیه تل‌آویو استفاده می‌کند، دستور داده است آرامش خود را حفظ کنند، از سوی دیگر از گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایتش در عراق و سوریه که از لحاظ جغرافیایی فاصله بسیاری با اسرائيل دارند خواسته است پایگاه‌های آمریکایی را هدف حمله قرار دهند. در عین حال، تهران از شبه‌نظامیان حوثی در یمن خواسته است اسرائيل را هدف حمله‌های موشکی و پهپادی قرار دهند.

به‌ نظر می‌رسد اهداف آشکار این راهبرد، تلاش برای بهره‌جویی از جنگ غزه برای پایان دادن به حضور آمریکا در منطقه و تحت فشار قرار دادن آمریکا و اسرائيل برای متوقف کردن جنگ و جلوگیری از نابودی حماس است. درست همان‌طور که حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، گفت: «جنگ غزه را آمریکا مدیریت می‌کند، بنابراین، لازم است آمریکا از هر طرف تحت فشار قرار داده شود».

رژیم جمهوری اسلامی ایران زمانی به گروه‌های مسلح وفادارش دستور حمله به نیروهای آمریکایی را صادر کرد که حزب‌الله به‌دلیل حمایت نکردن از غزه، از طرف رهبران حماس به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت.

در واقع، رژیم جمهوری اسلامی ایران سعی دارد با استفاده از گروه‌های شبه‌نظامی خود را به اهدف متعددی برساند؛ از جمله می‌توان به کنترل کامل مسیر مناطق تحت نفوذش در عراق، سوریه و لبنان و گسترش دامنه فعالیت‌های اقتصادی و کسب دستاوردهای بیشتر در کشورهای عراق، سوریه، لبنان و یمن اشاره کرد. در عین حال، تهران می‌کوشد با ایجاد هیاهو و مطرح کردن مسئله فلسطین، پیروزی دروغینی کسب کند.

همچنین از آن‌جا که واشنگتن در تعامل با گروه‌های شبه‌نظامی وفادار به ایران از راهبرد واکنش سریع و مختصر استفاده می‌کند، می‌توان گفت که تنش بین آمریکا و گروه‌های نیابتی ایران، بر روند روابط واشنگتن با بغداد تاثیری به جا نخواهد گذاشت؛ به‌ویژه اینکه آمریکایی‌ها و دولت عراق در عرصه‌های مختلف امنیتی با هم همکاری دارند. علاوه برآن، دولت عراق همان‌گونه که حمله‌های هوایی نیروهای آمریکایی به مواضع گروه‌های مسلح عراقی را به‌عنوان «نقض آشکار» حاکمیت عراق محکوم می‌کند، هرگونه فعالیت مسلحانه خارج از چارچوب نهادهای دولت عراق را نیز اقدامی غیرقانونی می‌داند.

آن‌چه در این میان توجه را به خود جلب می‌کند، این است که محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، این بار در واکنش به حمله‌های شبه‌نظامیان موضع جدی‌تر اتخاذ کرد و حمله به سفارت آمریکا در بغداد را اقدامی «تروریستی» توصیف کرد.

اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا محمد شیاع السودانی که حمله اخیر گروه‌های شبه‌نظامی را «تروریستی» توصیف کرد، با گروه‌های یادشده به‌عنوان تروریست برخورد خواهد کرد؟ از سوی دیگر، تاکید واشنگتن مبنی بر اینکه گروه‌های شبه‌نظامی به‌طور آزادانه در عراق حرکت و فعالیت می‌کنند، اتهام ضمنی به ناتوانی دولت عراق در برخورد با جناح‌های مسلح است. افزون برآن، بغداد در تعامل با تهران چه موضعی اتخاذ خواهد کرد؟ به‌ویژه اینکه دولت عراق می‌داند که تهران قصد دارد از طریق عراق به واشنگتن پیام بفرستد.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه