خطر تروریسم پشت مرزهای ایران و پاکستان

در جنگ حکومت پیشین افغانستان و متحدان غربی آن از جمله آمریکا با طالبان، پاکستان و جمهوری اسلامی ایران حامی طالبان بودند

ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، روز دوشنبه ۳ اردیبهشت برای یک سفر دوروزه به پاکستان رفت و با مقام‌های ارشد این کشور از جمله شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، دیدار کرد. در بیانیه مشترک رئیسی و شهباز شریف که پس از این دیدار منتشر شد، دو طرف ضمن تاکید بر گسترش روابط دوجانبه و تبادل نظر در مورد مسائل منطقه و جهان، از تهدیدهای تروریستی در افغانستان ابراز نگرانی کردند.  

در این بیانیه که وزارت خارجه پاکستان منتشر کرد، آمده است: «هر دو طرف تایید کردند که به کمک برای توسعه افغانستان به‌عنوان یک کشور صلح‌آمیز، متحد، مستقل و عاری از تهدید تروریسم و قاچاق مواد مخدر متعهدند. همچنین با توجه به استقرار سازمان‌های تروریستی در افغانستان که تهدیدی جدی‌ برای امنیت منطقه‌ و جهان است، بر لزوم تقویت همکاری‌ها در زمینه مبارزه با تروریسم، امنیت و تشکیل یک جبهه متحد در برابر تروریسم تاکید کردند.» 

بر اساس این بیانیه، در این نشست به اهمیت هماهنگی تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای اطمینان از امنیت و ثبات در منطقه اشاره و بر لزوم مشارکت «مثبت» در این زمینه تاکید شد و دو طرف «ضمن احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی افغانستان»، تصریح کردند که «مشارکت بیشتر همه اقشار و گروهای ساکن افغانستان در تصمیم‌گیری‌های اساسی به تقویت صلح و ثبات در این کشور منجر خواهد شد». 

پاکستان و جمهوری اسلامی در این بیانیه مشترک، از گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان که امنیت این کشورها را تهدید می‌کند، نام نبرده‌اند اما گفته می‌شود تحریک طالبان پاکستانی (تی‌تی‌پی) که برای امنیت پاکستان و جیش‌العدل که برای امنیت جمهوری اسلامی ایران تهدید محسوب می‌شوند و نیز شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) که تهدیدی مشترک برای هر دو کشور و کشورهای دیگر در منطقه است، در افغانستان حضور دارند. 

با این حال رژیم طالبان همواره به این کشورها اطمینان داده است که از خاک افغانستان هیچ تهدیدی علیه آن‌ها وجود ندارد و آن‌ها اجازه نمی‌دهند از قلمرو این کشور علیه کشورهای دیگر به‌ویژه همسایگان سوءاستفاده شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پیش‌تر رحمت‌الله نبیل، رئیس پیشین سازمان امنیت ملی افغانستان، ادعا کرده بود که طالبان با جیش‌العدل رابطه دارند. به گفته او، این گروه در سال ۲۰۲۱ به پشتیبانی از طالبان با نیروهای امنیتی افغانستان جنگیدند که به سقوط استان نیمروز، هم‌مرز با ایران، منتهی شد.

جیش‌العدل مسئولیت چندین حمله خونین به نیروهای سپاه پاسداران و مرزبانان ایرانی در استان سیستان و بلوچستان را هم بر عهده گرفته است. در یکی از این حملات در آذر ۱۴۰۲، نیروهای جیش‌العدل به کلانتری شهرستان راسک حمله کردند و دست‎‌کم ۱۲ تن از نیروهای انتظامی ایران را کشتند.

گفته می‌شود بخشی از نیروهای جیش‌العدل در استان‌های مرزی افغانستان و ایران حضور دارند، اما طالبان درباره اتهام حضور جیش‌العدل در این کشور سکوت کرده‌اند. گروه شبه‌نظامی جیش‌العدل به‌ دلیل حملات مسلحانه به غیرنظامیان در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا، ژاپن، نیوزیلند و جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. 

در جنگ حکومت پیشین افغانستان و متحدان غربی آن از جمله آمریکا با طالبان،‌پاکستان و جمهوری اسلامی ایران حامی طالبان بودند و اعضای این گروه در این دو کشور یک «حیاط خلوت امن» در اختیار داشتند و بخشی از نیازهای مالی، تسلیحاتی، اطلاعاتی، نظامی طالبان با کمک تهران و اسلام‌آباد تامین می‌شد.

پاکستان و جمهوری اسلامی پایان ماموریت نظامی آمریکا و ناتو در افغانستان در اوت ۲۰۲۱ را یک پیروزی برای خود تصور می‌کردند، اما هر روز که حکومت رژیم طالبان گذشت، تهدید تروریسم از این کشور بیشتر شد و گروه‌های تروریستی مستقر در این کشور مسئولیت حملات خونین را بر عهده گرفتند. 

جمهوری اسلامی ایران و پاکستان روابط نزدیکی با رژیم طالبان دارند و بارها میزبان هیئت‌های متعدد طالبان بوده‌اند. این دو کشور از طالبان می‌خواهند  تهدیدهای تروریستی متوجه این کشورها از خاک افغانستان را مهار کنند. 

به‌تازگی آصف درانی، نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان، اذعان کرد این تصور که پس از خروج نیرهای ناتو از افغانستان، امنیت در منطقه تامین می‌شود، «نادرست» بود. او افزود که حملات طالبان پاکستانی ۶۵ درصد و حملات انتحاری در پاکستان ۵۰۰ درصد افزایش یافته است. او بار دیگر مدعی شد که تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) از خاک افغانستان به این کشور حمله می‌کنند. 

فرماندهان طالبان با برخی فرماندهان گروه‌های تروریستی روابط نزدیک دارند و در این مدت با آن‌ها برخورد نظامی نکرده‌اند. رژیم طالبان بیم دارد که در صورت هر نوع مقابله با تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) و جیش‌العدل به درخواست اسلام‌آباد و تهران، این گروه‌ها با داعش شاخه خراسان متحد شوند و تهدید امنیتی علیه این رژیم را افزایش دهند.  

در مقطع کنونی، رژیم طالبان از میان گروه‌های تروریستی موجود، تنها داعش را تهدیدی جدی برای حکومتش می‌داند و در دو سال و نیم گذشته همواره مدعی سرکوب این گروه بوده است، با وجود این، داعش همچنان در افغانستان حملات انفجاری و انتحاری انجام می‌دهد.  

بر اساس چندین گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد، حدود ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان حضور دارند که امنیت منطقه و جهان را تهدید می‌کنند. از آنجا که رژیم طالبان خود به داشتن یگان انتحاری و بمب‌های مغناطیسی و خودرو بمب‌گذاری‌شده افتخار می‌کند، امید به اینکه طالبان برای مقابله با این گروه‌های تروریستی کاری انجام دهند، بسیار اندک و حتی غیرممکن به نظر می‌رسد.