علی‌اکبر ولایتی، مشاور علی خامنه‌ای در امور بین‌الملل و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن تاکید بر ضرورت لغو تحریم‌ها، راه مذاکره دوباره درمورد برجام با آمریکا را بازگذاشت و مکانیسم ماشه و امضاء‌نشدن برجام به قلم رییس جمهوری آمریکا را به‌عنوان نقاط ضعف برجام برشمرد.
ولایتی دوشنبه ۲۲ دی‌ماه، در گفتوگو با پایگاه اطلاع‌رسانی رهبر جمهوری اسلامی، با تکرار و تأیید صحبت‌های علی خامنه‌ای در سخنرانی تلویزیونی ۱۹ دی‌ماه درمورد برجام، گفت: «ما هیچ اصرار و عجله‌ای نداریم که آمریکا برگردد؛ اما اگر می‌خواهد برگردد شرایطی دارد که مهم‌ترینش این است که تحریم‌ها را بردارد و معلوم بشود که دولت جدید به تعهدات برجام پایبند است؛ یعنی اعلام کند و رییس‌جمهور آمریکا هم متعهد شود.»
او به‌طور ضمنی به احتمال انجام مذاکرات جدید برسر برجام اشاره کرد، اما برداشته شدن تحریم‌ها و جبران خسارت‌ها را پیش‌زمینه آن دانست و گفت: «ما حق داریم که بدبین باشیم و اگر باز هم برگردند و مذاکرات را از سر بگیرند، در حالی که تعهدات قبلی را انجام ندادند، به‌هیچ‌وجه، قابل قبول نیست.»
ولایتی به شرط اجرانشده علی خامنه‌ای درمورد تعهد مکتوب و امضای رییس جمهوری وقت آمریکا پای برجام برای پذیرش توافق هسته‌ای اشاره کرد و گفت: «البته گفتند قول شفاهی ما کافی است و رهبر انقلاب هم به این راضی نبودند و متأسفانه قول شفاهی شد و بعد هم به قول شفاهی‌شان عمل نکردند.»
این عضو مجمع تشخیص مصلحت، همچنین گفت که آمدن «مکانیسم ماشه» در برجام خلاف نظر رهبر جمهوری اسلامی بوده است و «حتماً در صورت برگزاری مذاکرات بعدی باید این مکانیسم به‌عنوان یک اصل غیرمنطقی کنار گذاشته شود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در توافق هسته‌ای برجام بخشی به «سازوکار حل اختلافات» در صورت بروز مناقشه میان طرف‌های برجام در روند اجرای آن اختصاص داده شده است. در این بخش‌ها روندی تعریف شده است که در نهایت ممکن است با رأی اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی سازمان ملل علیه ایران منجر شود؛ به همین دلیل این سازوکار با عنوان «مکانیسم ماشه» نیز خوانده می‌شود.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا ۲۹ شهریورماه سال جاری، در بیانیه‌ای اعلام کرد کرد که با آمریکا با فعال کردن یک‌طرفه مکانیسم ماشه همه تحریم‌های سازمان ملل را که در چارچوب برجام تعلیق شده بودند، دوباره اجرایی کرده است.
ولایتی در بخش دیگری از این گفتوگو درمورد نقش کشورهای اروپایی گفت: «سه کشور دیگر غربی، یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس که نمایندگان اتحادیه اروپا هستند هم در متابعت از آمریکا محدودیت‌های زیادی را برای ما تحمیل کردند و به‌نوعی تحریم غیرمستقیم هم داشتند؛ ولی از بین ۱+۵، روسیه و چین تا آنجایی که توانستند کمک کردند و به تعهدشان عمل نمودند.»
اتحادیه اروپا: به‌زودی همراه با بایدن برروی احیای برجام کار می‌کنیم
ازسوی دیگر، اتحادیه اروپا روز دوشنبه اعلام كرد كه منتظر است تا به‌زودی با رییس جمهوری منتخب ایالات متحده آمریكا، جو بایدن، در مورد احیای توافق هسته‌ای ایران كار كند و اتهام‌های تهران مبنی‌بر همسو بودن اتحادیه با تحریم‌های واشینگتن را رد كرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز دوشنبه ۲۲ دی‌ماه در بیانیه‌ای اعلام کرد اتحادیه اروپا از دیپلماسی متمرکز با هدف تسهیل بازگشت ایالات متحده به برجام و بازگشت ایران به اجرای کامل این توافق حمایت می‌کند.
بورل همچنین گفت که اتحادیه اروپا تعهدات خود در برجام، ازجمله در زمینه لغو تحریم‌ها را اجرا کرده است و «با وجود چالش‌های جدی که برای برجام وجود دارد، اتحادیه اروپا به‌سختی برای حفظ آن تلاش کرده است.»
جو بایدن که از ۲۰ ژانویه مسئولیت خود به‌عنوان رییس جمهوری آمریکا را به‌طور رسمی آغاز می‌کند، پیش‌تر وعده بازگشت آمریکا به توافق برجام را داده است.
جمهوری اسلامی ایران از سال گذشته در مراحل مختلف از انجام تعهدات خود در برجام کاسته است و دلیل آن را خروج آمریکا از این توافق، برداشته نشدن تحریم‌ها و دست نیافتن به منافع تعریف‌شده برای آن کشور براساس برجام اعلام کرده است.
هفته گذشته مقام‌های جمهوری اسلامی ایران اعلام کردند که غنی‌سازی ۲۰درصدی در ایران ازسر گرفته شده است، که این گامی به‌سوی دستیابی به سلاح هسته‌ای محسوب می‌شود. این موضوع با اظهار نگرانی‌ها و هشدارهای مختلف، از جمله ازسوی اتحادیه اروپا روبه‌رو شد.
در بیانیه روز دوشنبه نیز درمورد روند پیشروی ایران به‌سوی غنی‌سازی ۲۰درصدی آمده است: «ما از ایران می‌خواهیم که از پیشروی بیشتر خودداری و این روند را بدون تأخیر معکوس کند.»
پیش از انتشار این بیانیه، رافائل گروسی، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز روز دوشنبه درمورد پیشروی سریع ایران به‌سوی غنی‌سازی ۲۰درصدی هشدار داده و گفته بود که برای احیای برجام، تنها چند هفته فرصت وجود دارد.
جوزپ بورل همچنین در بیانیه خود ادامه همکاری کامل و به‌موقع با سازمان بین‌المللی انرژی اتمی را نیز برای ایران حیاتی خوانده است.
در روزهای گذشته تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران از طرحی برای جلوگیری از دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مراکز هسته‌ای ایران خبر داده بودند.
