بهرامچه، روستای کوچکی که کمتر کسی نامش را شنیده، سالها است که بسیار پررونق است. اینجا بزرگترین مرکز تولید، تجارت و صادرات موادمخدر در جهان است. این روستا در استان هلمند در جنوب افغانستان، تقریبا در دو کیلومتری مرز پاکستان، واقع شده است.
گردوغبار پی در پی، دکههای کوچک صرافی و مبادله ارز، چند رستوران نه چندان تروتمیز، یک مسجد گِلی و یک شفاخانه کوچک که بیشتر در خدمت جنگجویان طالبان است، تصویر کوچکی از این کعبه آمال قاچاقچیان موادمخدر جهان است.
اندکی دورتر از مرکز دادوستد، خانههای بزرگ سیمانی با دروازههای مستحکم بنا شده است. در این خانهها هیچ خانوادهای زندگی نمیکند. آنها در واقع کارخانههای تولید تریاک، هروئین و کریستال هستند. دفاتر مجلل قاچاقبران مسلح افغان، تحت تدابیر شدید امنیتی در انتظار مشتریان داخلی و بینالمللی است تا تریاک، هروئین، شیشه و کریستال خود را برای فروش عرضه کنند. دردناکتر اینکه بسیاری از کارگران ارزان این کارخانهها کودکان زیر سن ۱۸ سال هستند که به جای رفتن به مدرسه در ازای پول ناچیز به تولید مشتقات مواد مخدر مشغول شدهاند.
کنترل و تامین امنیت شهر کوچک بهرامچه و اطراف آن، سالها است که در اختیار طالبان است. هیچکسی حق ندارد از این دکهها و مغازههای کوچک عکس یا فیلم بگیرد. استفاده تلفن هوشمند هم بدون اجازه فرماندار طالبان ممنوع است. اینجا حاکمیت طالبانی به معنای واقعی کلمه آن، برقرار است. ساکنان عادی بهرامچه سپر انسانی هستند و دولت افغانستان و نیروهای آمریکایی تاکنون از پسگرفتن این منطقه از طالبان عاجز بودهاند.
جالب اینجا است که بعد از آغاز مذاکرات صلح طالبان و آمریکا، قیمت موادمخدر بالاتر رفته است. یکی از ساکنان بهرامچه به ایندیپندنت فارسی گفت: «در سال ۲۰۱۷ یک کیلوگرم تریاک هشت تا ۹ هزار روپیه پاکستانی قیمت داشت. بعد از مذاکرات قیمت بالا رفت و به ۲۰ هزار رسید و قیمت یک کیلوگرم هروئین هم ۲۰۰ هزار روپیه پاکستانی است.»
مذاکرات صلح با بهای مواد مخدر
حاجی لالکو، از قاچاقیانی است که آزادانه در این منطقه فعالیت دارد. او به ایندپندنت فارسی گفت: «قاچاقبران نگران این مسئله هستند که اگر طالبان به یک روند سیاسی وارد شود، حتما مثل سابق کشت و تولید تریاک را ممنوع خواهد کرد. همین ترس باعث شده است تا هر چقدر مذاکرات صلح پیشرفت کند و امیدواری به وجود آورد، قاچاقبران هم مواد مخدر را از بازار بیرون میکشند و احتکار میکنند. عرضه کم و تقاضا زیاد میشود و در نتیجه نرخ بالا میرود.»
البته مدیریت اوضاع در دست بازیگران محلی نیست. یک قاچاقبر دیگر در منطقه بهرامچه به شرط افشا نشدن نامش گفت که بازار موادمخدر و قیمت مواد از دوحه قطر کنترل میشود. او گفت: «در ۱۹ فوریه (که طالبان و آمریکا توافقنامه صلح امضا کردند) یک کیلوگرم تریاک ۲۴ هزار روپیه فروخته میشد؛ بعدا که مذاکرات بینالافغانی با بنبست مواجه شد، قیمت فورا پایین آمد. دو سه روز قبل که باز خبر رسید مذاکرات صلح شروع میشود، بار دیگر قیمت یک کیلوگرم افیون دو هزار روپیه بیشتر شد.»
اکثر مناطق تحت کنترل طالبان، مرکز فروش، کشت و صادرات موادمخدر است که با همکاری پلیس و مقامات فاسد دولت افغانستان در ردوبدل کردن مبالغ هنگفت پول، به تمام دنیا قاچاق میشود.
زکات تریاک
زلمی بروهی، یک قاچاقبر دیگر به ایندیپندنت فارسی گفت: «در حال حاضر تمام راههای قاچاق و خروج موادمخدر از افغانستان، مرزهای پاکستان، ایران، تاجیکستان و ترکمنستان در کنترل طالبان است و طالبان از صادرات منظم موادمخدر روزانه مبالغ هنگفتی به دست میآورد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او توضیح میدهد: «در مرحله اول کشاورزان باید ۱۰ درصد عشر و زکات اسلامی به طالبان تحویل دهند. بعدا هر قاچاقبر مجبور و مکلف است که وقتی تریاک، کریستال و هروئین خود را به بازار بهرامچه یا فراه وارد کرد، در ازای یک کیلوگرم تریاک ۴۰۰ روپیه، برای یک کیلوگرم هروئین چهار هزار و ۵۰۰ روپیه و برای یک کیلوگرم کریستال مبلغ ۹ هزار روپیه به طالبان مالیات دهد. در مرحله سوم هم هر قاچاقبری که مواد را از بازار فراه و بهرامچه خریداری میکند و به بیرون از کشور انتقال میدهد، باید مالیات دیگری به طالبان بپردازد.»
طالبان در مقابل این مالیات دریافتی، امنیت بازار قاچاق موادمخدر فراه و بهرامچه هلمند را تامین میکنند و به قاچاقیان اجازه میدهد فعالیت کنند.
ائتلاف نامقدس
اینک اما زلمی بروهی نگران است. او میگوید که اگر طالبان وارد دولت شود، بازار کشت و تولید موادمخدر و کارخانههای آن از بین میرود. او میترسد که طالبان موادمخدر را رسما ممنوع اعلام کند که در آن صورت قیمت مواد مخدر شاید خیلی بالا رود.
حاجی لالکو هم میگوید طالبان، قاچاقبران افغان و خارجی و جنگسالارانی که در حکومت افغانستان حضور دارند، ائتلاف نامقدسی را بهوجود آوردهاند که با وجود تمام اختلافات، چون حلقههای یک زنجیر با هم همکاری میکنند.
حاجی خلیفه که چند بار از بهرامچه دیدن کرده است هم میگوید: «بهرامچه، شهری پر از اسرار است. من تعدادی زیادی از ایرانیان را دیدم که به اینجا آمدهاند. حتی در یک خانه چند آفریقایی را دیدم که قاچاقبران آنها را به عنوان ضمانت پول شریکان خود گذاشته و رفته بودند. این شهروندان آفریقایی تمام روز آنجا بودند، شوخی میکردند، غذای افغانی میخوردند و منتظر بودند که موادمخدرشان چه زمانی به منزل مقصود میرسد تا پولش پرداخته شوند و آنها دوباره آزاد باشند.»
حاجی خلیفه میگوید پیش از امضای قرارداد صلح آمریکا و طالبان، قاچاقبران از ترس حمله آمریکا به بهرامچه شبها را در خاک پاکستان میگذراندند و صبح بازمیگشتند. اما بعد از پیمان صلح دوحه، خیال همه راحت شده است و اینک در خانههای بزرگ در نزدیک کارخانه تولید هروئین خود، با آسودگی شب را صبح میکنند.
براساس گزارش سازمان ملل متحد، ارزش کشت و بازار موادمخدر افغانستان تا حدود هفت میلیارد دلار است. ارزیابیها نشان میدهد که از این میزان ارزش اقتصادی، سهم کشاورزان تنها ۱/۴ میلیارد دلار است و بقیه آن به جیب قاچاقیان افغان و خارجی، مقامهای فاسد دولت و طالبان سرازیر میشود. اشرف غنی، رئیسجمهور افغانستان، بارها از اقتصاد مافیایی موادمخدر ابراز نگرانی کرده و گفته است که این پدیده، تهدید بزرگی برای ثبات این کشور است.