گروه طالبان بر اساس راهبردی جدید می‌خواهند تا با وارد کردن فشار بیش‌ازحد بر پایتخت، زمینه سقوط یا حداقل برهم خوردن وزنه دولت را فراهم سازند. این مساله را تعدادی از تحلیل‌گران سیاسی نیز در نوشته‌های‌شان که این روزها در رسانه‌ها منتشر می‌شود، مطرح کرده‌اند.

این طرح بسیار شبیه به طرح مجاهدین است که پس از خروج روس‌ها علیه حکومت دکتر نجیب‌الله اعمال شد. مجاهدین در سال ۱۳۶۸ عملیات نظامی گسترده‌ای را در شرق افغانستان به راه انداختند. باور مجاهدین این بود که می‌توانند با یک حمله برق‌آسا چندین استان در شرق این کشور را تصرف کنند.

این پیش‌بینی محقق نشد و مجاهدین نه‌تنها نتوانستند هیچ استانی را کاملا تصرف کنند بلکه بخش‌هایی از جغرافیای زیر سلطه خود را نیز به صورت موقت از دست دادند. پس از آن مجاهدین فشار بر کابل را افزایش دادند و تقریبا این شهر را محاصره کردند. تا اینکه در هشتم اردیبهشت کابل سقوط کرد. حالا طالبان باور دارند که با تکرار این شیوه می‌توانند موجب سقوط دولت شوند. اما این راهبرد ضعف‌های بسیار بزرگی دارد که نمی‌گذارد این روش طالبان موفقیت‌آمیز باشد.

نخستین ضعف این راهبرد ناتوانی طالبان بر محاصره کامل کابل است. احتمال دارد طالبان از مسیر شرق، غرب و جنوب بتوانند کابل را کاملا محاصره کنند اما در مسیر شمال نفوذ چندانی ندارند.

استفاده از روش‌های موقت مانند منفجر کردن پایه‌های برق یا آتش زدن تانکرهای بزرگ نفت، به معنای تسلط کامل بر این بخش از جغرافیای اطراف کابل نیست. فقر بیش از حد و در کنار آن فاصله مردم از دولت، زمینه این را که هر کسی در قبال پول یا وعده‌های دیگر اقدام به این گونه اعمال کند، بیش از حد میسر می‌کند.

اما اینکه طالبان بتوانند حلقه محاصره را کاملا بر کابل ببندند امکان‌پذیر نیست. درست است که در یکی دو شهرستان در شمال کابل طالبان نفوذ دارند ولی این نفوذ شکننده است و به راحتی از بین می‌رود. ضعف دوم نداشتن امکانات کافی نزد طالبان به خصوص نیروی بشری است.

در هفت ماه گذشته طالبان بیشترین تلفات را در جنگ با دولت افغانستان متحمل شده است. گفته می‌شود بیش از هشت هزار طالب در ظرف همین هفت ماه در افغانستان کشته شده‌اند. پر کردن جای خالی این تعداد جنگجو برای طالبان در وضعیت فعلی امکان‌پذیر نیست.

طالبان مانند گذشته دیگر به راحتی قادر به سربازگیری از میان مردم افغانستان نیستند. این وضعیت همچنان در مدارس دینی پاکستان هم صدق می‌کند. مدارس دینی مانند گذشته به طالبان سرباز نمی‌دهد. به همین دلیل گروه طالبان با کمبود جنگجو مواجه است. تنها فقر و نبود کار در افغانستان باعث می‌شود تا یک عده از مردم به امید به دست آوردن پول و حقوق بهتر با طالبان همراه شوند.

دولت اگر بتواند شاهرگ‌های درآمد اقتصادی طالبان را ببندند این ابزار نیز از دست طالبان خواهد رفت. کمبود نیروی جنگی باعث شده تا چرخ جنگی طالبان به درستی نچرخد. گروه طالبان در جنگ ارغنداب به دلیل کمبود نیرو، مجبور شدند تا از استان‌های وردک، غزنی و فراه برای جنگ ارغنداب نیرو جمع‌آوری کنند. به همین دلیل طالبان روی خواسته‌های‌شان برای حاضر شدن بر سر میز مذاکره، بیش از حد تاکید دارند که یکی از آنها آزادی هفت هزار زندانی این گروه از نزد دولت افغانستان است. 

ضعف سوم راهبرد گروه طالبان، اتکای بیش‌ازحد این گروه بر انزوای افغانستان پس از خروج ناتو از این کشور است. استراتژیست‌های ارتش پاکستان که طراح برنامه‌های طالبان هستند درست مانند دوره حکم‌روایی دکتر نجیب‌الله فکر می‌کنند با خروج ناتو از افغانستان، این کشور و دولتش در یک انزوای کامل قرار گرفته و زمینه سقوط آن بیشتر میسر می‌شود. به همین دلیل طالبان حالا مانند گذشته دل به مذاکرات نمی‌دهند.

آنها به این باور رسیده‌اند که امکان دارد تاریخ تکرار شود و بتوانند به زور سرنیزه افغانستان را دوباره تصرف کنند. در حالی که حتی کشورهای فعلی حامی طالبان، در کلیت مساله هرگز نخواهند گذاشت تا طالبان مانند سال‌های دهه ۹۰ میلادی بر افغانستان مسلط شوند.

گروه طالبان در حال حاضر ابزار راهبرد کشور‌های منطقه‌اند. راهبردی که دایمی نیست و زمان انقضا دارد. حتی خود طالبان نیز می‌دانند که با خروج ناتو از افغانستان، آنها تعدادی از حامیان منطقه‌ای خود را که تنها به دلیل ضربه زدن به آمریکا، به این گروه کمک می‌کردند، از دست خواهند داد.

امکان سقوط شهر کابل با وجود هزاران نیروی قدرتمند ارتش افغانستان، با استفاده از هر روشی از جمله فشار اقتصادی بر کابل ناممکن است. این مساله را زلمی خلیلزاد، نمایند ویژه آمریکا در روند صلح افغانستان، نیز روز سه‌شنبه در جلسه کنگره آمریکا گفته است.

بنابراین به نظر می‌رسد طالبان بزرگ‌ترین اشتباه تاریخی خود را در این رابطه کرده‌اند. زیرا تمرکز بر کابل و اطراف آن زمینه را برای نیروهای ارتش افغانستان میسر ساخته است تا در مناطق دوردست از پایتخت نفوذ طالبان را از بین ببرند.