جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، روز چهارشنبه گفت که به دستگاه اطلاعاتی این کشور دستور داده است به تحقیقات خود در مورد منشا همه‌گیری ویروس کرونا شدت ببخشند و ظرف ۹۰ روز به او گزارش دهند. او یک روز قبل طرحی را که در دولت ترامپ برای تحقیق درباره منشاء ویروس کرونا آغاز شده بود، لغو کرد.

این دستور پس از آن صادر می‌شود که یکی از گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا اعلام کرد چند پژوهشگر «موسسه ویروس‌شناسی ووهان» در چین، در نوامبر ۲۰۱۹ بیمار و بستری شده بودند؛ انتشار این خبر باعث شد بسیاری از بایدن بخواهند در مورد ریشه‌های این ویروس تحقیق کند.

دولت ترامپ بارها به نشت آزمایشگاهی ویروس کرونا و وجود اطلاعاتی در این زمینه اشاره کرده بود.

بایدن گفت که از جامعه اطلاعاتی کشور خواسته است پرسش‌های مشخصی را پیش روی چین بگذارند و در ضمن آزمایشگاه‌های ملی و سایر نهادهای دولت آمریکا را برای بررسی به این مسئله به کار گیرند. او تاکید کرد که دستگاه‌های اطلاعاتی باید مرتبا به کنگره گزارش دهند.

بایدن در ضمن، از این موضوع انتقاد کرد که چرا در زمان دولت ترامپ، کارشناسان لازم به محل اعزام نشده‌اند.

رئیس‌جمهور آمریکا حدود دو ماه پیش گفته بود که از جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، خواسته است تا در همکاری با نهادهای اطلاعاتی آمریکا، تحلیلی به‌روز از منشا همه‌گیری ویروس کرونا ارائه دهد. مهمترین پرسشی که چنین گزارشی باید به آن پاسخ دهد این است که این ویروس در پی یک حادثه‌ آزمایشگاهی به بیرون نشت کرده یا از ارتباط انسانی با حیوانِ آلوده به ویروس، ناشی شده است.

آقای بایدن اظهار داشت که چند هفته پیش گزارش آقای سالیوان را دریافت کرده و حالا خواهان گزارش‌های تکمیلی است. وی گفت: «تا این لحظه یافته‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا به دو سناریوی احتمالی، منتهی شده اما هنوز به نتیجه‌ قطعی نرسیده است.»

بحث در مورد این «دو سناریو» (که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم) از همان ابتدای همه‌گیری آغاز شد اما حالا از رئیس‌جمهور آمریکا می‌شنویم که این دو سناریو، «محتمل» دانسته می‌شوند. بیش از یک سال پیش و در آوریل ۲۰۲۰ بود که شبکه سی‌ان‌ان گزارش داد جامعه اطلاعاتی آمریکا درحال تحقیق در مورد این احتمال است که ریشه ویروس کرونا نه در بازار ووهان که در آزمایشگاهی در این شهر بوده است.

موضع دولت چین این است که منشا ویروس و گسترش آن، طبیعی بوده است.

گفته می‌شود بایدن از گزارش اخیر راضی نبوده و برای همین تحقیقات مفصل‌تری را خواسته است.

بخش بزرگی از افکارعمومی نیز خواهان تحقیق بیشتر در مورد احتمال آزمایشگاهی بودن کرونا شده‌اند به خصوص پس از آن‌ که رسانه‌هایی همچون سی‌ان‌ان» و روزنامه وال استریت ژورنال نیویورک اطلاعاتی در این مورد منتشر کردند. دکتر آنتونی فاوچی، مشاور پزشکی ارشد بایدن، نیز اخیرا گفته  است که خود او و سایر دانشمندان شاید پیش از این با قطعیت بیش از حد لازم، احتمال آزمایشگاهی بودن ویروس را رد کرده‌اند.

فشارها در این زمینه در کنگره آمریکا هم افزایش یافته است. سناتور پتی موری از ایالت واشنگتن،‌ رئیس کمیته «بهداشت، آموزش و پرورش، کار و حقوق بازنشستگی» مجلس سنا، روز چهارشنبه خواهان «پاسخ‌های روشن» از جامعه اطلاعاتی شد.

در همان روز چهارشنبه، لایحه‌ای که دو سناتور جمهوری‌خواه (جاش هالی از میسوری و مایک بران از ایندیانا) معرفی کرده بودند، به اتفاق آرا تصویب شد. این لایحه دولت بایدن و آوریل هینز، مدیر سراسری جامعه اطلاعاتی، را ملزم می‌کند هرگونه اطلاعات مربوط به ارتباط بین «موسسه ویروس‌شناسی ووهان» و منشا همه‌گیری ویروس کرونا را از طبقه‌بندی خارج کنند تا انتشار آن ممکن شود.

خانم هینز ماه پیش در کنگره شهادت داد که نهادهای اطلاعاتی آمریکا نمی‌دانند ویروس کرونا برای اولین بار «دقیقا کجا، کی و چگونه» در چین سرایت کرده است اما تمرکز آنان همچنان بر همان دو تئوری فوق‌الذکر است. شبکه سی‌ان‌ان روز یکشنبه به نقل از دو منبع آگاه گفت که این ارزیابی هنوز تغییر نکرده است.

 بایدن تاکید کرد که آمریکا در همکاری با متحدان خود، به چین فشار می‌آورد تا در «تحقیقات بین‌المللی کامل، شفاف و بر اساس شواهد و مدارک، مشارکت و دسترسی به تمامی داده‌ها و شواهد موجود را فراهم کند.»

پیش از این، به نقل از برخی منابع آگاه گزارش شده بود که وزارت خارجه آمریکا در اواخر دولت ترامپ، تلاشی را برای اثبات این‌ که ویروس کرونا، در آزمایشگاهی در چین ریشه دارد را آغاز کرده بود اما این تلاش در دولت بایدن پایان یافت چرا که حرفه‌ای تلقی نمی‌شد.

تحقیقات وزارت خارجه، جدا از تحقیقات جامعه اطلاعاتی است که هرگز متوقف نشده‌اند.

سازمان جهانی بهداشت هم تحقیقاتی در این مورد انجام داد و به این نتیجه رسید که احتمال این‌ که ویروس به طور اتفاقی از موسسه ووهان نشت کرده باشد «بسیار پایین» است. این در حالی است این موسسه در همان زمان آغاز همه‌گیری در حال تحقیق در مورد ویروس کرونا با آزمایش روی خفاش‌ها بوده است.

این گزارش سازمان جهانی بهداشت که دو ماه پیش منتشر شد، مورد انتقاد آمریکا، بریتانیا و سایر دولت‌ها قرار گرفت. آن‌ها معتقدند که این سازمان به داده‌ها دسترسی کامل نداشته و زیادی مطابق میل چین عمل کرده است. این گزارش را ۱۷ دانشمند چینی تالیف کردند که چند نفر از آن‌ها، عضو نهادهای دولتی این کشور بودند.

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که این آغاز و نه پایان تحقیقاتش در این مورد است. تدروس آدانوم گبریسوس، مدیر کل این سازمان، گفته است:‌ «ما هنوز منشا ویروس را پیدا نکردیم.» اما به نظر می‌رسد که دولت چین دیگر حاضرنیست با هیچ تحقیقاتی، حتی فاز دوم تحقیقات سازمان جهانی بهداشت، همکاری کند.