سران ناتو روز دوشنبه، در ساختمان سازمان همکاری‌های آتلانتیک شمالی (ناتو)، مستقیما باهم دیدار و گفت‌وگو می‌کنند. پس از همه‌گیری ویروس کرونا، این نخستین نشست رودرروی سران ناتو است و محور بحث‌های آن هم تحولات نظامی سیاسی جهان به خصوص خاورمیانه و افغانستان اعلام شده است. در این نشست درباره مسائل افغانستان و آینده این کشور در نبود نیروهای نظامی ناتو هم بحث و گفت‌وگو خواهد شد.

ینس استولتنبرگ، دبیر کل سازمان ناتو، روز جمعه در یک نشست خبری در بروکسل گفت که در این نشست درباره وضعیت افغانستان هم گفت‌وگو خواهد شد. دبیرکل ناتو گفت: «ما درباره افغانستان هم بحث خواهیم کرد. حضور نظامی ما به پایان می‌رسد اما حمایت ما از نیروها و مردم افغانستان ادامه خواهد یافت.»

آقای استولتنبرگ همچنین گفت که ناتو حضور نظامیان این سازمان در فرودگاه کابل را نیز در دست بررسی دارد. تامین امنیت فرودگاه کابل برای فعالیت‌های دیپلماتیک کشورها بسیار مهم است و ناتو این مسئله را پیگیری می‌کند.

در حاشیه نشست سران ناتو، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز با هم دیدار خواهند کرد که یکی از سرفصل‌های این دیدار نیز بررسی وضعیت افغانستان است. ترکیه به تازگی اعلام کرده است که در نظر دارد تامین امنیت فرودگاه کابل و مدیریت آن را بر عهده بگیرد. ناتو نیز با این مسئله موافق است و احتمال زیاد وجود دارد که این مسئله عملی شود. یکی از بحث‌ها میان اردوغان و بایدن هم همین موضوع است.

اگر اختلاف‌ها میان آمریکا و ترکیه در دیدار دو رئیس‌جمهور حل شود، به احتمال زیاد یکی از پیشنهادهای بایدن به اردوغان، سهم داشتن بیشتر این کشور در روند صلح افغانستان است. ترکیه به دلیل رابطه تاریخی نزدیکی که با افغانستان دارد و نیز جایگاهش در ناتو، می‌تواند به عنوان نیروی میانجی در بحران افغانستان نقش بازی کند. قرار بود این کشور میزبان مهم‌ترین نشست دو طرف جنگ و کشورهای دخیل در بحران افغانستان باشد که با بن‌بست‌های ایجاد شده از سوی تعدادی از کشورهای همسایه رو‌به‌رو شد.

طالبان هم هرچند به شدت حضور هرگونه نیروی نظامی خارجی تحت هر عنوانی را رد کرده‌ است اما به نظر نمی‌رسد که این هشدار طالبان، ناتو را چندان نگران کرده باشد. جالب است که طالبان عنوان کرده‌اند تامین امنیت مکان‌های دیپلماتیک خارجی و فرودگاه‌های افغانستان را خود افغان‌ها به عهده خواهند گرفت. با این حال ناتو به هر صورت ممکن می‌خواهد تا در افغانستان جا پای کوچکی داشته باشد .

 افغان‌ها از نشست سران ناتو چه توقعی دارند؟

هم دولت و هم مردم افغانستان بالاخره به این نتیجه رسیده‌اند که ناتو و آمریکا از افغانستان رفتنی‌اند. دغدغه بعدی، چگونگی حمایت ناتو از نظام فعلی افغانستان در قبال حملات مکرر و مداوم تروریست‌ها است. همین حالا دیدگاه‌ها در مورد احتمال بازگشت القاعده به سنگرهای جنگ افغانستان در حال قوت گرفتن است.

بر اساس گزارش رسانه‌ها، رونالد مولتری، معاون وزیر دفاع امریکا در امور اطلاعاتی و امنیت، در نشستی در کنگره آمریکا مسئله احتمال بازگشت آنان به افغانستان را تایید کرده است. به باور اعضای کنگره آمریکا، افزایش جغرافیای درکنترل طالبان، القاعده را دوباره به سوی افغانستان سوق خواهد داد و این کشور بار دیگر به سکویی آماده برای حمله به آمریکا تبدیل خواهد شد. همین مسئله تامین امنیت فرودگاه کابل توسط ناتو هم تا حدی این رویکرد را آشکار می‌کند که ناتو برای بازگشت باید یکی از کانال‌ها را در اختیار خود داشته باشد.

با این حال در افغانستان همه چشم‌ها به نشست ناتو در بروکسل دوخته شده است. مردم افغانستان می‌خواهند بدانند ناتو در شرایطی که در افغانستان حضور ندارد به چه شیوه‌ای از نظام افغانستان حمایت خواهد کرد. بحث کمک‌های بشردوستانه و حتی تسلیحاتی برای تجهیز بهتر ارتش افغانستان نیز یکی از دغدغه‌های دولت و مردم افغانستان است. به همین دلیل است که نشست روز دوشنبه ناتو برای افغانستان بیش از حد مهم و ارزشمند است.