ارتش لیبی به رهبری ژنرال خلیفه حفتر که در شرق کشور مستقر است عملیات نظامی غافلگیرانه‌ای را در جنوب لیبی علیه بقایای گروه داعش آغاز کرده است. هدف از این عملیات به گفته سخنگوی ارتش، تعقیب جنگجویان وابسته به داعش است که در کوه‌ها و بیابان‌های دورافتاده در جنوب غربی کشور جابجا شده اند و دست به حملات انتحاری علیه نیروهای ارتش لیبی می‌زنند. عملیات نظامی اخیر واکنش به حمله انتحاری است که در آغاز ماه جاری در یک ایست بازرسی در منطقه «سبها» رخ داد و منجر به کشته شدن سه تن از نیروهای ارتش ملی و زخمی شدن شمار دیگری از آن‌ها شد.

پس از آن‌که گشت‌های بیابانی به تعقیب گروه‌های تروریستی در کوه‌های «هروج» در نزدیکی مرز با الجزایر پراختند، با اعضای سازمان داعش که در این منطقه ناهموار پنهان شده بودند، روبه‌رو شدند و در نتیجه، یک خودرو نظامی هدف حمله قرار گرفت و منجر به کشته شدن یک فرمانده ارشد ارتش لیبی شد.

اقدامات نظامی بزرگ و ناگهانی ارتش در جنوب لیبی باعث شد شخصیت‌ها  و جریان‌های سیاسی در غرب لیبی در مورد اهداف این عملیات شک و تردید کنند و دفتر ریاست جمهوری با صدور بیانیه‌ای رسمی خواستار عدم اتخاذ هرگونه اقدام نظامی بدون موافقت و هماهنگی قبلی در سراسرکشور شود.

تحولات سریع نظامی در جنوب لیبی

در چند هفته گذشته و به دلیل تحولات سریع و شتابزه نظامی که منطقه شاهد آن است، جنوب لیبی برای دومین بار دستخوش درگیری میان جناح‌های ارتش لیبی و عناصر وابسته به داعش شده و وضعیت پرتنشی را تجربه می‌کند. گروه‌های تروریستی متواری شده در کوه‌های دورافتاده در نزدیکی مرز با الجزایر و نیجر، واحدهای نظامی ارتش لیبی را هدف حملات غافلگیرانه قرار می‌دهند.

این تحولات عصر پنجشنبه گذشته آغاز شد، هنگامی‌که احمد المسماری، سخنگوی ارتش لیبی در بیانیه‌ای اعلام کرد که «ارتش لیبی، عملیات گسترده‌ای نظامی را علیه افراد وابسته به سازمان تروریستی داعش و جنگجویان مزدور آفریقایی در جنوب غربی کشور آغاز کرده است.» المسماری افزود که «تصمیم آغاز این عملیات زمانی اتخاذ شد که گروه‌های تکفیری حملات تروریستی خود را در مناطق جنوب غربی کشور افزایش داده و یک پایگاه امنیتی و نظامی را با یک خودرو بمب‌گذاری شده هدف حمله قرار دادند. سپس، بخش اطلاعات نظامی ارتش، در صدد تعقیب گروه‌های تروریستی و یافتن پناهگاه‌های آن‌ها شد و فرماندهی کل نیروهای مسلح به واحدهای نظامی دستور داد به منظور تقویت نیروهای مستقر در منطقه، عازم مناطق جنوب غربی کشور شوند و منطقه را از حضور گروه‌های تروریستی و باندهای مزدور آفریقایی که امنیت و ثبات را تهدید می‌کنند و دست به خرابکاری، غارت و قاچاق می‌زنند، پاکسازی کنند.

کشته شدن یک فرمانده ارشد نظامی

چند ساعت پس از انتشار بیانیه‌ای سخنگوی ارتش لیبی در مورد آغاز عملیات نظامی، احمد المسماری اعلام کرد که یک گشت ارتش هنگام ردیابی سلول عاملان حمله انتحاری «سبها»، که منجر به کشته شدن علی محمد عثمان التباوی، فرمانده یگان محافظت از «پایگاه هوایی واو» شده بود، در معرض انفجار بمب قرار گرفت.

مسدود شدن مرز لیبی با الجزایر

پس از آن‌که هواپیماهای ارتش لیبی پناهگاه‌های گروه‌های تروریستی را در نخستین ساعت بامداد روز شنبه گذشته در کوه‌های «هروج» هدف حمله قرار دادند، تحولات امنیتی در منطقه شدت گرفت. سپس، احمد المسماری اعلام کرد که طبق دستورالعمل اتاق عملیات آزادسازی جنوب، یک منطقه وسیع در نزدیکی مرز با الجزایر به منطقه عملیات نظامی تبدیل شده است. وی با اشاره به دستورالعمل اتاق عملیات نظامی در جنوب غرب کشور با هدف تعقیب بقایای گروه‌های تروریستی، از تمام شهروندان خواست از نزدیک شدن به منطقه مزبور خودداری کنند، تا در معرض خطر قرار نگیرند.

مخالفت شورای ریاست دولت به این اقدام

در همین حال، مخالفان ژنرال خلیفه حفتر در غرب لیبی که به تحرکات نظامی ارتش در جنوب لیبی با دیده شک و تردید می‌نگرند، خواستار متوقف شدن اقدام نظامی اخیر در جنوب کشور شده و از مقامات جدید دولتی خواستند اقدامات نظامی را هرچه زودتر متوقف کنند. در واکنش به خواسته‌های اخیر، شورای ریاست دولت در طرابلس با انتشار بیانیه‌ای تلویحا به رخدادهای نظامی در مناطق جنوب غربی کشور اشاره کرده و اظهار داشت که انجام هرگونه اقدام نظامی و اعزام کاروان‌های نظامی، از جمله انتقال پرسنل، سلاح و مهمات بدون موافقت فرمانده کل ارتش به هر گوشه‌ای از کشور ممنوع است. شورای ریاست دولت در بیانیه خود خواستار اجرای فوری آن‌چه در این ارتباط ذکر شده است، شد و تأکید کرد که در صورت لزوم به اتخاذ هرگونه اقدام نظامی، این امر باید مطابق به قانون، تصویب شورای ریاستی و موافقت فرمانده کل ارتش لیبی صورت گیرد.

دستیابی به موفقیت در شمال کشور

برخلاف تنش‌های که جنوب لیبی با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، به نظر می‌رسد که معضل جاده ساحلی متصل کننده شرق لیبی به غرب آن، که سال‌ها است به دنبال درگیری‌ها مسدود شده است، در حال باز شدن است و تلاش‌های انجام شده به منظور دستیابی به راه حلی که این چالش را به پایان رساند با موفقیت روبه‌رو شده است، به ویژه این‌که طرف‌های متعددی در سطح محلی و بین‌المللی خواستار بازگشایی این جاده مهم و حیاتی هستند. در همین حال، عبدالمالک المدنی، سخنگوی رسانه‌ای نیروهای «آتش‌فشان خشم» در بیانیه کوتاهی گفت که «در صورت عدم مواجه شدن با تحول دیگری، جاده ساحلی که شهرهای مصراته و سِرست را به هم وصل می‌کند، به زودی بازگشایی خواهد شود.» المدنی روز شنبه گذشته با نشر پیامی در حساب‌های فیس بوک و تویترش نوشت که «تصمیم بازگشایی جاده ساحلی زمانی اتخاذ شد که دولت و اتاق عملیات آزادسازی شهرهای سِرت و الجفره به منظور کاهش مشکلات شهروندان در شهر سِرت و مناطق اطراف آن به توافق رسیدند.»

توافق با قاهره

در عرصه سیاسی، سفر نجلا المنقوش، وزیر امور خارجه لیبی به قاهره که ساعاتی پس از پایان سفر عباس کامل، رئیس سازمان اطلاعات مصر به طرابلس انجام شد، مورد توجه زیادی قرار گرفت، به ویژه این‌که بحث در مورد جزئیات این سفر و خبرهای ضد و نقیضی که در باره اهداف و رخدادهای آن نشت کرده بود، باعث بحث و جدل‌های بسیاری در لیبی شد. در کنفرانس مطبوعاتی که وزیر امور خارجه لیبی با سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر داشت، چنین به نظر می‌رسید که هر دوجانب در مورد لزوم اتخاذ اقدامات مورد نظر برای تسریع در اجرای نقشه راه سیاسی با هدف بیرون‌رفت از بحران جنگ در لیبی، توافق نظر دارند. در جریان کنفرانس مطبوعاتی، هر دو طرف بر لزوم تسریع روند خروج نیروهای خارجی و مزدوران جنگی از قلمرو لیبی برای حمایت از صلح و ثبات در منطقه تأکید کردند.

وزیر امور خارجه لیبی در کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که وی با وزیر امور خارجه مصر در مورد جهت‌گیری‌های دولت لیبی با دومین کنفرانس برلین، حمایت از نقشه راه، اجرای تصمیمات نخستین کنفرانس برلین مبنی بر پایان دادن به همه مداخلات خارجی، متحد کردن نهادهای نظامی، ادامه آتش‌بس و حمایت از مرحله ثبات و امنیت در لیبی، صحبت کرده است.

از سوی دیگر، سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر، ضمن تأکید بر این‌که «قاهره خواستار خروج فوری و بدون قید و شرط همه مزدوران جنگی و نیروهای خارجی از قلمرو لیبی است، گفت که مصر از دولت موقت لیبی در انجام وظایف و مسئولیت‌های آن در دوره انتقالی، از جمله فراهم کردن زمینه برگزاری انتخابات تا پایان سال جاری، حمایت و پشتیبانی می‌کند.»