دولت سوئیس از تصمیم خود برای خرید جت‌های جنگنده «اف-۳۵آ لایتنیگ-۲» از شرکت آمریکایی لاکهیدمارتین خبر داده است. با این قرارداد ۵.۵ میلیارد دلاری، سوئیس پانزدهمین کشور جهان می‌شود که دارای این جت‌های تک‌موتوره پیشرفته‌اند. 

این خبر هم‌زمان با توافق ۲.۱ میلیارد دلاری سوئیس برای خرید سیستم موشکی زمین به هوا از گروه آمریکایی ریتیون منتشر شده است.

سوئیس کشوری صلح‌طلب و بی‌طرف تلقی می‌شود و آخرین‌بار ۲۰۰ سال پیش در یک جنگ مشارکت داشته است. دولت سوئیس گفت که پس از بررسی و ارزیابی سود و ضرر کلی، برای خرید جت‌های اف-۳۵آ قرار گذاشته است. 

بوئینگ آمریکا، داسو فرانسه و ایرباس تحت حمایت اسپانیا، یوروفایتر ساخت آلمان، شرکت لئوناردو ایتالیا و بی‌ای‌ای سیستمز بریتانیا رقبای این خرید تسلیحاتی سوئیس بودند.

فعالان مخالف تسلیحات و احزاب چپ سوئیس که مساله خرید جت‌های اف-۳۵ را به همه‌پرسی خواهند گذاشت، از این تصمیم انتقاد کرده‌اند. آنان می‌گویند که سوئیس برای دفاع از خود نیازی به هواپیماهای فوق پیشرفته ندارد و این کار مثل این است که وقتی می‌شود فولکس‌واگن خرید، به سراغ خرید اتومبیل گرانقیمت فراری بروند. آنان می‌گویند مساله تنها قیمت بالای جت‌ها نیست، بلکه هزینه نگهداری آن‌ها نیز باید در نظر گرفته شود.

مدافعان می‌گویند که سوئیس باید بتواند بدون تکیه بر دیگران از خود محافظت کند.

مردم سوئیس هفت سال پیش خرید جت‌های گریپن از شرکت سوئدی ساب را رد کردند و بودجه شش و نیم میلیارد دلاری سوئیس که منجر به تصمیم‌گیری برای خرید اف‌‌ـ۳۵ شد در همه‌پرسی سال گذشته (۲۰۲۰) با اختلاف اندک تایید شد.

ویولا امهرد، وزیر دفاع سوئیس، می‌گوید که جت‌های اف-۳۵آ لاکهید مارتین پس از بررسی دقیق و جامع عملکرد آن‌ها و با در نظر گرفتن بهترین کالای دریافتی در ازای قیمت، انتخاب شده‌اند.

اکنون پارلمان سوئیسی باید بودجه این خرید را تایید کند و بحث درباره این موضوع برای اوایل سال آینده میلادی تعیین ‌شده است.

مشتریان نسل پنجم جت‌های رادارگریز لاکهید مارتین در اروپا، بلژیک، دانمارک، ایتالیا، هلند، نروژ و بریتانیا هستند و به تازگی لهستان نیز به این فهرست افزوده شده است.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در سفر اخیر خود به سوئیس برای ملاقات با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ماه ژوئن با رهبران سوئيسی ملاقات کرد و برای قرارداد خرید جت‌های اف-۳۵آ لابی کرده بود.

دولت سوئیس با تاکید بر خرید محصولات تسلیحاتی آمریکایی کسب آرای ۴۹.۸ درصد از رای‌دهندگانی را که سال گذشته با آن مخالفت کرده بودند، به خطر می‌اندازد.