عکاس از چند جنگجوی پابرهنه و تا دندان مسلح طالبان که تفنگ و راکتانداز بر شانه دارند و در گوشه شهر لشکرگاه نزدیک منارههای مسجد ایستادهاند، عکسی انداخته است که در پس زمینه آن جسد یک قربانی به سینه بر زمین افتاده به چشم میخورد. جسد بیجانی که هویتش معلوم نیست اما به نظر میرسد جوانی بوده که در میان جنگ گیر کرده است. جنگجویان طالبان بدون اینکه به این مرده وقعی بنهند، سرگرم عکس انداختناند.
لشکرگاه در هفته گذشته در خونینترین جنگ بین گروه طالبان و نیروهای دولتی افغانستان درگیر بوده است. ایندیپندنت فارسی با چند شهروند لشکرگاه تلفنی گفتوگو کرده است؛ در حالی که صدای تیراندازی همچنان از پشت تلفن به گوش میرسید. در دو روز گذشته که با شهروندان لشکرگاه در تماس بودهایم، صدای رگبار و انفجار پی درپی هم به گوش میرسید.
عبدالحی، ساکن حوزه دوم امنیتی لشکرگاه از مرکز هلمند، به ما گفت که ترس همه جا را فرا گرفته است و شبهنظامیان طالبان توانستهاند برخی از نقاط مرکز استان هلمند را تصرف کنند. اما بمباران هوایی و مقاومت زمینی نیروهای افغان مانع از سقوط لشکرگاه به دست طالبان شده است. براساس گزارشها، به جز دو حوزه امنیتی تمام نقاط مرکز لشکرگاه به دست طالبان افتاده است.
بار جنگ و حملات طالبان بر شانههای مردم غیرنظامی هلمند و سایر نقاط افغانستان سنگینی میکند.
Taliban ground offensive & ANA airstrikes causing most harm. Deep concerns about indiscriminate shooting, & damage to/occupation of health facilities & civilian homes. Parties must do more to protect civilians or impact will be catastrophic. 2/2 pic.twitter.com/xx7VeS2aZM
— UNAMA News (@UNAMAnews) August 3, 2021
سازمان ملل متحد در بیانیهای که سهشنبه ۳ اوت ۲۰۲۱ منتشر کرد، نسبت به تلفات غیرنظامی به شدت ابراز نگرانی کرده است.
در این بیانیه آمده است: «غیرنظامیان بار سنگین جنگی را که به شهرهای افغانستان کشیده شده است، به دوش میکشند. تنها در سه روز گذشته دستکم ۱۰ غیرنظامی در لشکرگاه کشته و ۸۵ نفر دیگر مجروح شدهاند. در سه روز گذشته دستکم پنج نفر هم در قندهار کشته و ۴۲ غیرنظامی دیگر مجروح شدند.»
سازمان ملل متحد گزارش میدهد که هزاران نفر از این مناطق جنگزده آواره شدهاند و تمام ساکنان شهر در ترس زندگی میکنند.
به گزارش سازمان ملل متحد، عمده تلفات غیرنظامی ناشی از حملات زمینی طالبان و حملههای هوایی ارتش ملی افغانستان است.
این سازمان اعلام کرده است: «از تیراندازی کورکورانه، تخریب یا اشغال مراکز درمانی و خانههای مردم عمیقا نگرانیم. طرفهای جنگ باید برای جلوگیری از تلفات غیرنظامی کار بیشتری انجام دهند وگرنه پیامدهای آن فاجعهبار خواهد بود.»
گزارشهای متعددی وجود دارد که جنگجویان طالبان به زور به خانههای مردم وارد میشوند و از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده میکنند. در برخی موارد از جمله در هلمند گزارش شده است که یک بیمارستان هدف بمباران هوایی ارتش ملی افغانستان قرار گرفته است اما باز برخی گزارشها حکایت از آن دارد که طالبان از این مرکز به عنوان پایگاه نظامی استفاده میکردهاند.
گروه طالبان با هجوم به شهرهای هرات، لشکرگاه و قندهار بر حملات خود افزوده است و قصد تصرف این شهرها را دارد اما نیروهای مقاومت مردمی به کمک ارتش و پلیس ملی کشور شتافته و تاکنون مانع پیشروی طالبان و سقوط شهرهایشان شدهاند.
دیشب در هرات مردم با فریادهای اللهاکبر پیام روشنی به طالبان دادند. امشب در کابل، پایتخت افغانستان، برای سر دادن شعارهای اسلامی برنامهریزی شده است.
جاوید کوهستانی، کارشناس مسايل امنیتی افغانستان میگوید: «فریادهای شیرین اللهاکبر امشب در هرات مشروعیت سیاسی و دینی طالبان را با آب هفت آسیاب شست و پاک کرد که آنها به ارزشهای اسلامی هیچ ربطی ندارند. آنان لشکر وحشت، جنگ، چپاول و نابودی کشورند. طالبان با این فریادها در تاریخ مدفون شدند.»
کاربران رسانههای اجتماعی نیز علیه طالبان و در انتقاد از حملات آنها به شهرها، کارزار گستردهای به راه انداختهاند. برخی با هشتگ «هرات سقوط نمیکند»، «قیام هرات»، «هرات در خطر» به جنگ روایت طالبان رفته و از تلفات غیرنظامی ناشی از لشکرکشی طالبان انتقاد کردهاند.
هرچند خطر حمله طالبان به شهرهای افغانستان هنوز برطرف نشده است، اما نیروهای مدنی و مقاومت مردمی توانستهاند دیدگاه طالبان را به چالش بکشند.