سویه دلتا ویروس کرونا تعداد افراد بستری در بیمارستان‌ها را افزایش داده و ظرفیت مراکز درمانی تکمیل شده است. پزشکان هم درباره شکستن سد سیستم بهداشتی هشدار داده‌اند. فقط در تهران روزانه حدود دو هزار نفر در مراکز درمانی بستری می‌شوند و روند ابتلا در دیگر استان‌ها نیز همچنان افزایشی است. به همین میزان تعداد جان‌باختگان کرونا نیز در حال افزایش است و معاون وزیر بهداشت از احتمال بالا رفتن آمار فوت‌شدگان تا ۸۰۰ نفر در روز خبر داده است. با این‌ همه روند واکسیناسیون همچنان به کندی پیش می‌رود، کمبود دارو، سرم و دستگاه اکسیژن‌ساز فشار مضاعفی بر بیماران و کادر درمان وارد می‌کند و پیشنهاد تعطیلی دو هفته‌ای کشور هم تصویب نشده است.

پیش‌بینی وزارت بهداشت از کمبود سرم

یکی از مشکلات اساسی بیماران و مراکز درمانی در روزهای اخیر کمبود سرم در داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها است که در رسانه‌ها نیز بازتاب گسترده‌ای یافت. پس از اینکه خبرهایی درباره کمبود سرم منتشر شد، حیدر محمدی، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داروی ایران، به خبرگزاری ایسنا گفت که کمبود سرم به دلیل بازسازی خطوط تولید یکی از سرم‌سازان به وجود آمده است. 

او مدعی شد که دیگر کارخانه‌های سرم‌سازی کمبود سرم در کشور را جبران خواهند کرد و گفت: «انشاالله مشکلی نداریم» اما آن‌گونه که از شواهد پیدا است، با «انشالله» گفتن این مدیر سازمان غذا و دارو مشکل کمبود سرم در کشور حل نشده است؛ به‌ طوری‌ که در روزهای اخیر پزشکان برای اینکه بیماران سردرگم نشوند از تجویز سرم خودداری می‌کنند و سرم‌های نمکی نیز فقط در اختیار بیمارستان‌ها قرار داده شده است. سهم داروخانه‌ها از بقیه سرم‌ها هم در حد یک کارتن در روز است.

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا کارخانه تولید سرم در اوج موج پنجم کرونا بدون اطلاع قبلی وزارت بهداشت بازسازی خطوط تولید خود را آغاز کرده‌اند تا بحران کمبود سرم در کشور ایجاد شود؟ از پاسخ‌های کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، چنین برمی‌آید که وزارت بهداشت از قبل این مسئله را پیش‌بینی کرده بود. 

جهانپور روز سه‌شنبه (۱۲ مرداد) به خبرگزاری فارس گفت: «کاهش نسبی تولید پیش‌بینی شده بود و از مدتی قبل تمهیداتی برای خرید و واردات سرم از کشورها انجام دادیم که متاسفانه با توجه به گرفتاری شدید کشور در همه‌گیری کووید-۱۹، از صدور این محموله‌ها ممانعت شد.»

سخنگوی سازمان غذا و دارو در گفت‌وگوی خود به نام کشوری که مانع خروج محموله سرم شده است هیچ اشاره‌ای نکرد اما این گفته‌های مقام وزارت بهداشت مسئله خریداری واکسن کرونا را یادآوری می‌کند که مسئولان وزارت بهداشت کشورهای دیگر را به دلیل «بدقولی»، مسئول بحران ایجاد شده در ایران دانستند.

به گفته جهانپور، وزیر بهداشت برای خرید سرم تزریقی را ظرف مدت ۴۸ ساعت از کشور ثالث دستور فوری صادر کرده است که «به‌زودی و در اسرع وقت» به زنجیره توزیع وارد خواهد شد.

سوال دومی که مطرح می‌شود این است که با وجود خبر داشتن از کاهش تولید سرم چرا وزیر بهداشت این دستور را روزهای پیش صادر نکرده است. جهانپور از «مدیریت» کردن سرم‌های تزریقی تولید داخل صحبت کرده است؛ به این صورت که فقط در مراکز درمانی و داروخانه‌های بیمارستانی در اختیار بیماران قرار می‌گیرند و این در حالی است که تعداد بی‌شماری از بیماران مبتلا به کرونا به دلیل پر شدن ظرفیت بیمارستان‌ها در خانه بستری شده‌اند و به سرم نیاز دارند.

به گفته علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا تهران، مشکل کمبود سرم در کشور جدی است و باید در یکی‌ دو روز آینده حل شود؛ اما او کمبود دستگاه اکسیژن‌ساز را هم یادآور شده است. به گفته زالی تامین اکسیژن هم در روزهای اخیر با «اختلالاتی» روبه‌رو شده است و برای تامین اکسیژن «بار زیادی» به بیمارستان‌ها «تحمیل» می‌شود.

درخواست افزایش واکسیناسیون در تهران

علیرضا زالی بر این باور است که باید راهبرد متفاوتی برای افزایش واکسیناسیون در پایتخت اتخاذ شود چرا که به گفته او، «استان تهران مبدا بسیاری از تبادلات در کشور است و بدون کنترل بیماری کرونا در شهر و استان تهران، کنترل آن در کشور محقق نخواهد شد.»

علیرضا زالی با بیان اینکه روزانه به‌ طور متوسط دو هزار بیمار جدید مبتلا به کرونا در بیمارستان‌های تهران بستری می‌شوند، گفت: «روزانه بین یک هزار و ۵۰۰ تا یک هزار و ۷۰۰ بیمار در تهران ترخیص می‌شوند و هنوز توازن مثبت به نفع ترخیص در این مناطق به وجود نیامده است.»

به گزارش خبرگزاری ایرنا و به نقل از علیرضا زالی، «در حال حاضر ۱۱۸ بیمارستان در تهران بیماران مبتلا کرونا را پذیرا هستند و عملا در این زمینه مشارکت دارند اما از این تعداد ۱۵ بیمارستان بیشترین بار کرونا را به دوش می‌کشند.» علیرضا زالی همچنین از لزوم اقامت طولانی‌تر مبتلایان به سویه دلتا در بیمارستان‌‎ها خبر داد.

فروپاشی سیستم بهداشتی

پیام طبرسی، معاون آموزشی بیمارستان مسیح دانشوری، درباره احتمال شکستن سد سیستم بهداشتی هشدار داده و گفته است: «در برخی مراکز ۵۰ نفر در نوبت سی‌تی‌اسکن‌اند.»

رئیس بخش بیماری‌های عفونی بیمارستان مسیح دانشوری در یک برنامه تلویزیونی با تاکید بر اینکه «تعداد اصلاح‌شده کشته‌های روزانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر است» اخطار داد که سیستم بهداشتی کشور در حال «فروپاشی» است. پیام طبرسی با بیان اینکه شرایط کنونی «بدترین وضعیت» کرونا از ابتدا تا الان است، راهکار کنترل بیماری را قطع چرخه انتقال دانست و گفت نیاز به دو هفته تعطیلی و قرنطینه «جدی» است.

تعطیلی دو هفته‌ای فعلا منتفی است 

تعطیلی کشور با کمک نیروهای مسلح راهکاری بود که وزیر بهداشت در نامه‌ای به علی خامنه‌ای اجرای آن را درخواست کرد. علی خامنه‌ای در پاسخ به نامه سعید نمکی به ستاد ملی مقابله با کرونا دستور داد پیشنهاد وزیر بهداشت را بررسی کند. 

خروجی بررسی این موضوع در ستاد ملی مقابله با کرونا در خبری که رحمانی فضلی، وزیر کشور منتشر کرد، مشخص شد و او از منتفی شدن پیشنهاد تعطیلی دو هفته‌ای کشور خبر داد. رحمانی فضلی گفت: «تعطیل کردن به مقدمات و برنامه‌ریزی نیاز دارد و در روز‌های آینده بحث جدی‌تری انجام خواهیم داد. به همین دلیل تصمیم‌گیری به روز‌های آتی موکول شد.»

قرنطینه‌های سراسری در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا شد؛ البته دولت‌ها هم‌زمان با تعطیل شدن کسب‌وکارها و به چالش افتادن معیشت مردم، بسته‌های حمایتی خاصی پیش‌بینی کردند تا از فشار بر مردم کاسته شود اما در ایران، دولت دوازدهم از ابتدای همه‌گیری کرونا به دلیل نداشتن منابع مالی برای حمایت از مردم، از قرنطینه سراسری کشور خودداری کرده است.

به گزارش خبرآنلاین، رحمانی فضلی در یک نشست خبری درباره مخالفت با تعطیلی دوهفته‌ای کشور گفت: «تعطیل کردن به مقدمات و برنامه‌ریزی و اقناع و همراه سازی مسئولان و مردم نیاز دارد.»

او بدون اینکه به محدودیت‌های مالی دولت برای اجرای قرنطینه سراسری اشاره‌ای بکند، گفت: «یک سال و نیم است که زیر فشار شرایط کرونا و سه سال و نیم زیر فشار تحریمیم که مشکلات و سختی‌های ناشی از آن‌ها به‌گونه‌ای است که هرگونه اقدامی باید کاملا هوشمندانه، دقیق و هدفمند صورت بگیرد.»