جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره وضع حقوق بشر در ایران گزارش دوره‌ای خود در مورد ایران را تدوین کرده و قرار است آن را در نشست اینده شورای حقوق بشر این سازمان ارائه کند.

در این گزارش، وضعیت روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی بدتر از قبل توصیف شده و در پیوند با انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ به این موضوع اشاره شده که نهادهای امنیتی برخورد با آن‌ها را از قبل از انتخابات تشدید کرده‌اند.

جاوید رحمان به وضعیت برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و ردصلاحیت گسترده داوطلبان هم اشاره کرده است. در انتخابات ریاست جمهوری صلاحیت ۷ نفر تایید شد که هیچ کدام از منتقدان و مخالفان مانند گذشته اجازه شرکت در انتخابات نیافتند.

در گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل همچنین به سقوط میزان مشارکت در این انتخابات هم پرداخته شده است. در این انتخابات حدود ۴۸ درصد از واجدان شرایط بر اساس آمار رسمی شرکت کردند که از این میزان حدود ۱۳ درصد آرا، باطله بود. به این ترتیب، آرای باطله در جایگاه دوم انتخابات کم‌رونق ۱۴۰۰ قرار داشت.

در این گزارش، به موضوع عدم پاسخگویی مقام‌های جمهوری اسلامی به پرونده‌های همچنان گشوده کشتار و سرکوب معترضان در آبان ۹۸ و سرنگونی هواپیمای اوکراینی به دست سپاه پاسداران نیز اشاره شده است.

سپاه پاسداران در روز ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸، هواپیمای اوکراینی را با ۱۷۶ مسافر با شلیک دو موشک سرنگون کرد. خانواده جانباختگان این جنایت همچنان به دنبال دادخواهی هستند و گزارش‌های متعددی از فشار نهادهای امنیتی برای سرکوب اعتراض آن‌ها منتشر شده است.

همچنین افرادی که مسئولیت مستقیم در این اقدام داشتند همچنان در پست‌های خود حضور دارند و روند بررسی پرونده به صورت مخفیانه و در حد اپراتورهای پدافند در حال رسیدگی است.

در گزارش جاوید رحمان به تلاش دولت جمهوری اسلامی برای مختومه کردن پرونده با پرداخت غرامت اشاره شده و آمده که نمی‌توان این پرونده را بدون رسیدگی همه ابعاد آن و بی‌توجهی به دادخواهی خانواده‌ها بست.

موضوع تداوم تهدیداتی که متوجه شهروندان دوتابعیتی است نیز در گزارش جدید رحمان جای دارد. در این گزارش به وضعیت نامناسب شهروندان غیرایرانی و دوتابعیتی در زندان‌های جمهوری اسلامی و بازداشت‌های خودسرانه آن‌ها اشاره شده و گزارشگر ویژه این شرایط را نگران‌کننده خوانده است.

جاوید رحمان، در سال ۱۳۹۷ به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران منصوب شد. مانند دیگر گزارشگران حقوق بشر، جمهوری اسلامی به او نیز اجازه سفر به ایران و بررسی وضعیت حقوق بشر را نمی‌دهد. گزارش جدید جاوید رحمان آخرین سند بین‌المللی درباره نقض حقوق بشر در ایران است که به زودی در اختیار اعضای شورای حقوق بشر قرار می‌گیرد.