شامگاه یکشنبه، ۳ اکتبر ۲۰۲۱، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در مقر ریاست دولت در شهر رام‌الله با هیئتی از حزب چپ‌گرای مرتس اسرائیل دیدار کرد. در این دیدار که دومین ملاقات در یک ماه میان دو طرف محسوب می‌شود، نیتزن هورویتز، وزیر بهداشت و رئیس حزب مرتس، و ایساوی فِرِج، وزیر همکاری منطقه‌ای اسرائيل، هم حضور داشتند.

خبرگزاری رسمی فلسطین تصریح کرد که در جریان این دیدار، محمود عباس بر اهمیت پایان دادن به اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل و دستیابی به صلح عادلانه و همه‌جانبه مطابق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید کرده است. رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین همچنین پایان دادن به روند شهرک‌سازی‌های اسرائیل و اخراج اجباری خانواده‌های فلسطینی از بیت‌المقدس شرقی اشغالی را خواستار شد.

اواخر ماه اوت گذشته، بنی‌گانتز، وزیر دفاع اسرائيل، برای گفت‌وگو با محمود عباس از مقر تشکیلات خودگردان فلسطین دیدن کرد و این نخستین ملاقاتی بود که در چند سال اخیر، در میان چنین سطوح بالایی صورت گرفت؛ اما به دنبال این دیدار، نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد که هیچ روند صلحی با فلسطین در حال اجرا نیست و نخواهد بود.

این در حالی است که محمود عباس در سخنرانی ۲۴ ماه سپتامبر خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به اسرائیل یک سال مهلت داده بود تا از سرزمین‌های اشغالی خارج شود؛ در غیر این صورت، فلسطینی‌ها دیگر اسرائیل را به‌عنوان کشوری در محدوده مرزهای ۱۹۶۷ به رسمیت نخواهند شناخت.

در واقع، اقدام اسرائیل به اخراج فلسطینیان از محله شیخ جراح در بیت‌المقدس شرقی و جنگ علیه غزه در سال جاری، جهان را بار دیگر به بی‌عدالتی که فلسطینی‌ها تحت اشغال اسرائيل با آن مواجه‌اند، متوجه کرد.

هرچند فلسطینیان در گذشته پیوسته شعارهای «صلح» و «همزیستی» را سر می‌دادند، ناامیدی جوانان از توانایی دولت فلسطین در حمایت از فلسطینیان برای دستیابی به صلح عادلانه که حداقل آرمان‌های فلسطین را شکل می‌دهد، باعث شد جوانان فلسطینی توجه خود را بر لزوم پایان دادن به اشغال اسرائیل، تحقق عدالت و دستیابی به ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی متمرکز کنند.

با آنکه ایالات متحده همچنان از راه‌حل دو کشور که تضمین‌کننده تشکیل کشور فلسطین در کنار اسرائیل است، حمایت می‌کند، به نظر می‌رسد سیاست‌ جو بایدن، رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا، نیز مانند سیاست‌های روسای‌ جمهوری قبلی، اهداف سیاسی اسرائیل را بر حقوق انسانی و سیاسی فلسطینیان مقدم می‌داند. با وجود حملات سنگین اسرائیل علیه غیرنظامیان ساکن غزه در ماه مه گذشته، بایدن با تعهد به تجدید سامانه موشکی گنبد آهنین اسرائیل، موقعیت خود را برای حمایت از اسرائیل بیش از پیش تثبیت کرد؛ به‌ویژه اینکه اقدام اخیر معیاری دوگانه است که بر اساس آن حمایت از فلسطینیان محدود یا حتی ممنوع می‌شود.

البته سیاست آمریکا بر این خیال باطل استوار است که اسرائيل و فلسطین با هم نزاع و درگیری‌ دارند نه اینکه یک طرف سرزمین‌های طرف دیگر را اشغال کرده باشد. بازتاب این چشم‌انداز باعث شده است که اسرائیل به سرکشی و سازش‌ناپذیری خود ادامه دهد و به نشستن پای میز مذاکره تمایلی نداشته باشد و در نتیجه، مانع از دستیابی به صلح و همزیستی شود.

هرچند اندی لوین، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت میشیگان، در این اواخر «لایحه راه‌حل دو کشور» را که اسرائيل را به خودداری از تخریب خانه‌های فلسطینیان، الحاق کرانه باختری به قلمرو اسرائيل و ساخت شهرک‌های غیرقانونی فرا می‌خواند، به مجلس نمایندگان آمریکا ارائه کرده است، محکومیت اسرائیل به نقض حقوق بشر و قوانین بین‌المللی به تنهایی کافی نیست و نمی‌تواند بازدارنده اقدام‌های تبعیض‌آمیز اسرائیل باشد. این در حالی است که نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائيل، تاکید کرده است که الحاق کرانه باختری به قلمرو اسرائيل ادامه روند طبیعی توسعه اسرائیل است.

بنابراین جای تعجب نیست که سرپیچی اسرائیل از پذیرش قطعنامه های شورای امنیت با واکنش تند جوانان فلسطینی روبه‌رو شود و فلسطینیان در نقاط مختلف جهان از جمله شیکاگو و رام‌الله به خیابان‌ها سرازیر شوند و این شعار را سر دهند که «قلمرو فلسطین آزاد از رود [اردن] تا دریا[ی مدیترانه] است». حتی برخی از اعتراض‌کنندگان طرح ایجاد یک کشور را به‌عنوان یگانه راه‌حل ممکن که به پایان یافتن هژمونی اسرائیل و سازوکارهای نظامی، سیاسی و اقتصادی آن منجر می‌شود، ارائه کردند.

البته با تغییر ناگهانی گفتمان غالب در مورد وضعیت سرزمین‌های اشغالی، روحیه مقاومت بار دیگر میان فلسطینیان رواج پیدا کرد. در آوریل گذشته، دیده‌بان حقوق بشر گزارشی از تبعیض نژادی اسرائیل علیه فلسطینیان که به‌عنوان «درگیری اسرائيل و فلسطین» توصیف می‌شود، منتشر کرد. همین امر باعث شد جوانان فلسطینی گزینه‌های دیپلماتیک سنتی برای حل‌وفصل منازعات را که در طول چند دهه گذشته، ناکارایی آن‌ها برای پایان دادن به منازعه فلسطین و اسرائيل ثابت شده است، کنار بگذارند.

از سوی دیگر، مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری و آمار فلسطین در ۱۵ ژوئن گذشته، نتایج نظرسنجی را منتشر کرد که نشان می‌داد ناامیدی فلسطینی‌ها پیوسته در حال افزایش است. در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه موثرترین گزینه برای پایان دادن به اشغالگری اسرائيل چیست، ۴۹ درصد از فلسطینیان مبارزه مسلحانه را یگانه راه‌حل پایان دادن به اشغال اسرائيل قلمداد کردند که این رقم نسبت به سه ماه گذشته، ۱۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین ۵۴ درصد فلسطینی‌ها مخالفت خود را با بازگشت به گفت‌وگو با ایالات متحده در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن اعلام کردند.

این ارقام نشان می‌دهد که حمایت بی‌چون و چرای آمریکا از اشغالگری اسرائیل واشنگتن را از اینکه یک میانجی مورداعتماد باشد، محروم می‌کند. شکی نیست که افزایش حمایت از مبارزه مسلحانه امری نگران‌کننده است، اما این اقدام را با توجه به اینکه هیچ گزینه موثری دیگری وجود ندارد، نمی‌توان تعجب‌آور دانست. کسانی‌ که از کمترین حقوق اولیه محروم شده‌ و از ادامه مقاومت بدون خشونت بهره‌ای نبرده‌اند، ناگزیرند به اقدام‌های دیگری دست بزنند. مقاومت عاری از خشونت در سراسر سرزمین‌های فلسطینی در طول چند دهه گذشته ادامه داشته اما زمانی که حذف خشونت نتواند از یک کودک فلسطینی در برابر تیراندازی بی‌رویه سربازان اسرائیلی به غیرنظامیان محافظت کند، ناامیدی به خشونت تبدیل می‌شود.