دو زن استرالیایی-بریتانیایی و یک مرد استرالیایی در ادامه تنش‌های جاری بین ایران و بریتانیا که نزدیک‌ترین متحد استرالیا به‌شمار می‌رود؛ در تهران بازداشت شده و در زندان اوین به سر می‌برند.

هنوز نام این افراد به طور رسمی منتشر نشده، اما گزارش‌ها حاکی از آن است که یکی از آنها یک بلاگر استرالیایی-بریتانیایی بوده که به همراه دوست‌پسر استرالیایی‌اش در حال سفر به سراسر آسیا بوده است. دیگری نیز یک زن دانش‌آموخته دانشگاه کمبریج است که در دانشگاه سیدنی تدریس می‌کند و جدا از زوج استرالیایی دستگیر شده است.

گزارش تایم لندن حاکی از آن است که آنها در زندان اوین، همان جایی که نازنین زاغری رتکلیف از سال ۲۰۱۶ به اتهام همکاری با دولت‌های متخاصم در آن به سر می‌برد، زندانی شده‌اند.

روزنامه استرالین ضمن انتشار این خبر از احتمال در نظرگرفتن محدودیت‌های جدی‌تر سفر به ایران از سوی وزارت امور خارجه استرالیا و بریتانیا خبر داده که می‌تواند شامل شهروندان با تابعیت دوگانه باشد. البته در مورد اخیر شهروندان استرالیایی-بریتانی بازداشت شده‌اند و بر خلاف موارد گذشته آنها تابعیت ایرانی ندارند.

وزارت امور خارجه استرالیا در بخش مربوط به سفر به ایران که آخرین بار دو روز قبل به روز شده است،  به همه شهروندان استرالیایی توصیه می‌کند، ‌با توجه به ریسک بالای سفر به ایران، در ضرورت سفر به ایران تجدید نظر کنند. همچنین به شهروندان هشدار داده شده که احتمال دستگیری و بازداشت آنها وجود دارد. وزارت امور خارجه استرالیا از شهروندان می‌خواهد در صورتی که سفر ضروری به ایران دارند، همه تحقیق‌ها و پیش‌شرط‌های امنیتی را انجام دهند. همچنین سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، بم و جاسک نیز به عنوان مناطق ممنوعه برای سفر معرفی شده‌اند.

به گزارش این روزنامه استرالیایی، دولت استرالیا و وزارت امور خارجه بریتانیا در حال پیگیری این موضوع هستند.

افزایش تنش‌ها

روند تحولات اخیر بین ایران و بریتانیا که به تدریج استرالیا را نیز وارد بازی کرد، تردید‌ها را در مورد دلایل و هدف این بازداشت‌ها افزایش داده است.

پس از توقیف نفتکش گریس-۱ در سیزدهم تیرماه و به دنبال آن توقیف نفتکش بریتانیایی استنا ایمپرو در خلیج فارس، تنش‌ها بین تهران و لندن افزایش یافت. به دنبال افزایش نگرانی‌ها در مورد احتمال تکرار اقدامات مشابه از سوی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی در ایجاد مانع در کشتی‌رانی آزاد در منطقه، ایالات‌متحده آمریکا و بریتانیا ائتلاف نظامی تامین امنیت کشتی‌رانی در خلیج فارس را تشکیل دادند و استرالیا با توجه به روابط بسیار نزدیک خود با بریتانیا و آمریکا و همچنین اهمیت امنیت منابع انرژی خلیج فارس برای اقتصاد خود، ‌به این ائتلاف ملحق شد.

در حالی که این ائتلاف همچنان در حال تقویت شدن است، گریس-۱ با نام جدید آدریان دریا-۱، ‌دو هفته قبل آزاد شد و اکنون در نزدیکی سواحل سوریه مشاهده شده است. بریتانیا می‌گوید تهران تعهد داده بود که این نفتکش به سوریه که هدف تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار دارد،‌ نمی‌رود. به همین دلیل وزارت امور خارجه بریتانیا روز گذشته (سه‌شنبه)، حمید بعیدی‌نژاد،‌ سفیر ایران در بریتانیا را فراخوانده بود. بریتانیا می‌گوید،‌ واضح است که محموله دو میلیون بشکه‌ نفت این نفتکش ‌به رژیم قاتل اسد تحویل داده شده و این اقدامی غیر‌قابل قبول و ناقض اصول بین‌المللی است. مقامات بریتانیایی قصد دارند، موضوع را در نشست مجموع عمومی سازمان ملل که اواخر ماه جاری در نیویورک برگزار می‌شود، مطرح کنند.

همزمان با فراخوانده شدن بعیدی نژاد به وزارت امور خارجه بریتانیا، خبر بازداشت اتباع استرالیایی- بریتانیایی در ایران نیز منتشر شد.

دلیل بازداشت

هرچند هنوز دلایل رسمی بازداشت سه شهروند استرالیایی- بریتانیایی در ایران اعلام نشده،‌ تایم لندن می‌نویسد که احتمالا اتهامی که به آنها وارد می‌شود مشابه اتهام‌های نازنین زاغری است. ارس امیری، یک شهروند بریتانیایی-ایرانی دیگر نیز اخیرا به اتهام جاسوسی به ۱۰ سال حبس در ایران محکوم شده است.

گزارش‌ها حاکی از آن است که دختر بلاگر استرالیایی حدود ۱۰ هفته قبل به همراه دوست‌پسر استرالیایی‌اش در منطقه‌ای در جاجرود بازداشت شده است. آنها سفر طولانی خود را سه سال قبل از استرالیا آغاز کردند و در طول این مدت ویدئوهای این سفر را در یوتیوب و اینستاگرام به اشتراک گذاشتند. دنبال‌کنندگان این زوج در شبکه‌های اجتماعی پس از اینکه متوجه سکوت‌ آنها در فضای مجازی شدند،‌ در این مورد ابراز نگرانی کردند.

یک منبع اگاه به تایم گفته که این شهروندان استرالیایی برای تسهیل روند مبادله زندانیان بین ایران و استرالیا بازداشت شده‌اند. میمنت حسینی چاوشی، شهروند استرالیا، یکی دیگر از شهروندان استرالیایی ایرانی تبار است که دسامبر گذشته به اتهام جاسوسی و همکاری با غرب در ایران دستگیر شد. از تعداد دقیق زندانیان ایرانی در استرالیا آمار روشنی وجود ندارد، اما یکی از موارد خبرساز این زندانیان نگار قدس کنی بود که به اتهام کمک به دور زدن تحریم‌های آمریکا در استرالیا زندانی شد و اخیرا به آمریکا منتقل شده است. در زمان سفر اردیبهشت ماه محمد‌جواد ظریف،‌وزیر امور خارجه ایران به نیویورک و پیشنهاد او برای مبادله زندانیان، ‌گزارش‌هایی در مورد تمایل تهران به مبادله زاغری و قدس کنی منتشر شد که ظریف بعدا آن را تکذیب کرد. 

یک منبع مطلع دیگر نیز گفته که استاد دانشگاهی که بازداشت شده به دلیل نامعلوم به ۱۰ سال زندان محکوم شده است. البته معمولا ۱۰ سال حبس برای اتباع خارجی در ایران  در مواردی است که اتهام‌هایی مانند جاسوسی مطرح باشد. روشن نیست این زن در چه زمانی بازداشت شده‌ است.

برخی مقامات در بریتانیا در مورد این بازداشت‌ها ابراز نگرانی کرده و آن را نشانه‌ای از تشدید دیپلماسی گروگانگیری ایران توصیف کرده‌اند که باتوجه به واکنش دیپلماتیک ملایم به رفتار به گفته آنها غیر‌قانونی و غیر‌انسانی جمهوری‌اسلامی با زندانیان بریتانیایی، شدت بیشتری گرفته است.

هنوز وزارت خارجه استرالیا، بریتانیا و ایران در مورد این گزارش واکنش نشان نداده‌اند.