یافتن نور و درخشش آفتاب در زمستان سخت است پیدا کردن هندوانه خوب برای شب یلدا هم دردسرهای خودش را دارد. تا شما دنبال انتخاب هندوانه‌ای که آبروی شما را با سفیدی‌اش نَبَرد هستید ما برایتان می‌گوییم این سَبزروی سُرخ نهاد از کجا پیدایش شده است.

درک منشأ دقیق هندوانه‌ اهلی برای مدت‌ها دانشمندان را سردرگم کرده بود تا اینکه دو یار کمکی از راه رسیدند: آزمایش‌های دی‌ان‌ای (DNA) و نقاشی‌های مقبره‌های مصری.

شیرین و کشنده

هندوانه با نام علمی Citrullus lanatus بخشی از Citrullus است، تیره‌ای که شامل شش گونه‌ی وحشی دیگر است که بیشتر آن‌ها را به دلیل داشتن ترکیبات کوکوربیتاسین با طعم تلخ، نمی‌شود خام خورد، همچنین به خاطر ترکیبات سمی ممکن است شما را بکشند!

هندوانه‌های وحشی - Harry Paris/Researchgate

چهار گونه از Citrullus بومی منطقه نامیب-کالاهاری در آفریقای جنوبی هستند، اگرچه یکی از این گونه‌ها در استرالیا نیز وجود دارد. از دو گونه دیگر یکی در غرب آفریقا و دیگری در شمال آفریقا تا غرب هند یافت می‌شود.

در دهه ۱۹۳۰ این فرضیه مطرح شد که هندوانه اهلی از خربزه سیترون C. amarus در آفریقای جنوبی سرچشمه می‌گیرد.

با این حال اکنون می‌دانیم که این فرض یک اشتباه در طبقه‌بندی بود.

خربزه‌ها در مقبره

در تحقیقی که توسط پروفسور سوزان رنر از دانشگاه مونیخ و دکتر گیوم چومیکی از دانشگاه شفیلد انجام شد و با همکاری مؤسساتی مانند موسسه Boyce Thompson و مرکز کشاورزی و بهداشت هلی (Holley) انجام شد، آن‌ها موفق شدند دی‌ان‌ای(DNA) توالی هندوانه و دیگرگونه‌های Citrullus را تعیین کنند.

تجزیه‌وتحلیل‌ها نشان داد که نزدیک‌ترین خویشاوند به هندوانه‌ی اهلی، خربزه‌ی کردوفان (C. lanatus subsp. cordophanus) از سودان در شمال شرقی آفریقا است.

خربزه کردوفان، خربزه‌ی وحشی و جد احتمالی هندوانه، دارای بافت داخلی سفید و غیر تلخ است.

یافته‌های این تحقیق با نقاشی‌های مقبره‌ مصری که به تازگی کشف شده و نشان می‌دهد که مصرف هندوانه‌ی خام به‌عنوان دسر در ۴۳۶۰ سال پیش در دره‌ نیل رواج داشته، همخوانی دارد. یکی از نقاشی‌ها حتی با ریخت‌شناسی خربزه‌ کردوفان مطابقت دارد.

عموزاده‌های هندوانه

تخمین زده می‌شود که سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون تن هندوانه در سطح جهان تولید شده و هندوانه یکی از ۱۰ محصول مهم در آسیای مرکزی است.

خویشاوندان وحشی، یا «عموزاده‌های» این محصولات زراعی، منبعی غنی از ژن‌های مفید مانند ژن مقاومت در برابر بیماری‌ها هستند که می‌توانند در محصولات اهلی که امروزه می‌خوریم ادغام شوند.

محققان امیدوارند با یافتن وضوح بیشتر در تاریخچه هندوانه، به زودی بتوان انواع مقاوم به بیماری این گیاه را پرورش داد.

اما از سوی دیگر تغییر اقلیم و خشک‌سالی، کاشت هندوانه را که به آب زیادی احتیاج دارد تحت تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است این محصول خوشمزه هم مثل خیلی از میوه‌های خوشمزه دیگر هر روز گران‌تر و کمیاب‌تر شود.

در نوشتن این مطلب از اطلاعات منتشر شده باغ سلطنتی بریتانیا «کیو» استفاده شده است.