یک روز پس از اعلام خبر بازداشت سه شهروند استرالیایی در ایران که دو نفر از آن پاسپورت بریتانیایی نیز دارند، هویت دو نفر از آنها که یک زوج استرالیایی هستند، اعلام شد.
جولی کینگ و مارک فیرکین شریک زندگیاش، بلاگرهایی هستند که سفر و ماجراجوییهای خود را در شبکههای اجتماعی به نمایش میگذارند و طرفداران زیادی دارند. آنها سفر خود را در سال ۲۰۱۷ از پرت آغاز کردند و قصد داشتند با عبور از شهرهای آسیایی، سفر هیجانانگیز و طولانی خود را تا لندن ادامه دهند. اما در میانهراه و تپههای جاجرود در اطراف تهران دستگیر شدند. گزارشهای تایید نشده حاکی از آن است که این زوج ۱۰ هفته پیش هنگامی که در نزدیکی یک سایت نظامی کمپ کرده بودند، از سوی نیروهایی که گمان میرود مربوط به سپاه بودند، دستگیر شدند. گفته میشود که آنها با پاسپورت استرالیایی خود در حال سفر بودند.
در مورد دلایل این بازداشت گزارش رسمی منتشر نشده، اما شبکه من و تو به نقل از منابع آگاه گزارش میدهد که این زوج به دلیل فیلمبرداری با پهپاد بازداشت شدهاند. در صفحههای مجازی ویدئوهای متعددی از این زوج وجود دارد که با پهپاد فیلمبرداری شده است. البته مقامات تهران و کنبرا هنوز در مورد این گزارش واکنش نشان ندادهاند.
دولت استرالیا اخبار مربوط به دستگیری این زوج استرالیایی و یک زن استرالیایی دیگر که استاد دانشگاه سیدنی بوده است را تا زمانی که روزنامه تایم لندن در اواخر وقت سهشنبه این خبر را منتشر کرد، محرمانه نگهداشته بودند. زن استرالیایی که تحصیلکرده دانشگاه کمبریج است نیز در فهرست این بازداشتها قرار دارد. هویت او هنوز روشن نیست، اما احتمال میرود که او دست کم یک سال قبل بازداشت شده و به اتهام جاسوسی و همکاری با کشور بیگانه ۱۰ سال حکم زندان گرفته است. علاوه بر او یک شهروند ایرانی استرالیایی دیگر به نام میمنت حسینی چاوشی نیز پاییز سال گذشته به اتهام مشابه در ایران بازداشت شد و چندی بعد خبر آزادی او منتشر شد.
وزارت امور خارجه استرالیا اعلام کرده از طریق کانالهای دیپلماتیک و کنسولی موضوع را دنبال میکند و با خانواده بازداشتشدهها در ارتباط است. اما تا چند ساعت قبل به دلایل امنیتی همچنان از اعلام نام آنها خودداری میکرد.
صبح روز چهارشنبه، وزارت امور خارجه استرالیا، سفیر ایران در کنبرا را فراخواند و در مورد بازداشت شهروندان خود با او گفتگو کرد. اما مقامات تهران هنوز در مورد این خبر واکنش نشان ندادهاند و تماسهای ایندیپندنت فارسی با سفارت استرالیا در کنبرا برای پیگیری این موضوع تا این لحظه بی پاسخ مانده است.
زوج ماجراجو
آخرین پستی که زوج استرالیایی در صفحه اینستاگرام خود با ۱۹ هزار دنبالکننده به نمایش گذاشتهاند مربوط به ۲۶ جون یعنی حدود دو ماه و نیم قبل است و آنها را در صحرایی در قرقیزستان نشان میدهد. پس از این پست هیچ تصویری روی صفحه اینستاگرام آنها قرار نگرفته است. آنها در پروفایل اینستاگرام خود نوشتهاند که از استرالیا به بریتانیا سفر میکنند و کانال یوتیوب خود را نیز معرفی کردهاند که آخرین ویدئوی آنها در یوتیوب که حدود دو ماه و نیم قبل پست شده، حدود ۷۰ هزار بازدیدکننده داشته است.
خانواده جولی کنیگ و فیرکین در بیانیهای اعلام کردهاند که امیدوارند هرچه زودتر آنها به خانه بازگردند. اما از اظهار نظر بیشتر خودداری کردند.
کینگ یک طراح ساختمان است و فیرکین نیز مدیر پروژههای ساختمانی است.
گزارشها حاکی از آن است که این زوج در همان بندی در زندان اوین بازداشت هستند که نازنین زاغری رتکلیف، شهروند بریتانیایی- ایرانی به اتهام همکاری با کشور بیگانه از سه سال پیش در آن زندانی است. گفته میشود زن استرالیایی استاد دانشگاه سیدنی نیز در یک سال گذشته در انفرادی بوده است.
البته هیچ یک از این گمانهزنیها از سوی مقامات تهران یا کنبرا به طور رسمی تایید نشده است.
هشدار در مورد سفر به ایران
هرچند وزارت امور خارجه استرالیا درجه هشدار سفر به ایران را به ممنوعیت افزایش نداده، اما سطح هشدار بالا و ریسک خطر به ایران را زیاد توصیف کرده و از شهروندان استرالیایی میخواهد در صورتی که سفر آنها ضروری نیست به ایران نروند، زیرا ریسک بازداشت خودسرانه آنها وجود دارد.
هرچند استرالیا در دهههای گذشته روابط دیپلماتیک خود را با ایران حفظ کرده، این روابط چندان گرم نبوده است. به ویژه در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی، هیچ رویداد دیپلماتیک یا اقتصادی چشمگیری بین دو کشور اتفاق نیفتاده است.
اسکات موریسون، نخستوزیر استرالیا که روابط نزدیکی با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا دارد، در ماه آگوست به او قول داد استراتژی فشار حداکثری علیه ایران را دنبال میکند و ماه گذشته نیز اعلام کرد استرالیا به ائتلاف نظامی برای برقراری امنیت در خلیج فارس ملحق میشود. بریتانیا نزدیکترین متحد استرالیا در جهان به شمار میرود و اقدام کنبرا در پیوستن به ائتلافی که از کشتیهای بریتانیایی محافظت میکند و در ضمن امنیت انرژی استرالیا را نیز تامین میکند، غیر قابل پیشبینی نبود.
اما مقامات تهران در این مورد به استرالیا هشدار داده بودند. همچنین در سه سال گذشته موضوع بازداشت نگار قدس کنی در استرالیا همواره بین تهران و کنبرا مطرح بود. قدس کنی به اتهام کمک به دور زدن تحریمهای آمریکا علیه ایران از سال ۱۳۹۶ در استرالیا بازداشت بود و اخیرا نیز برای تعیین تلکیف پروندهاش به ایالاتمتحده منتقل شد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در سفر اردیبهشتماه خود به نیویورک درخواست آزادی او را مطرح کرده بود و موضوع مبادله قدس کنی با نازنین زاغری نیز مطرح شد که بعدا از سوی ظریف تکذیب شد.
تعداد ایرانیهای بازداشت شده در استرالیا به طور دقیق روشن نیست اما علاوه بر قدس کنی، افراد دیگری نیز به اتهام کمک به دور زدن تحریمها یا فعالیتهای مالی غیر قانونی برای ایران در استرالیا زندانی هستند. برخی گمانهزنیها حاکی از آن است که بازداشت شهروندان استرالیایی در ایران میتواند در ادامه مسیری باشد که هدف آن مبادله زندانیان است. ایران سابقهای طولانی در مبادله زندانیان و امتیاز گرفتن برای آزادی اتباع خارجی دارد.