گودبرداری در بافت تاریخی شیراز به دست نماینده رهبر جمهوری اسلامی در حرم شاهچراغ و به بهانه ساخت درمانگاه ادامه دارد.

 درحالی که تمامیت بافت تاریخی شیراز در سال ۱۴۰۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و هرگونه تخریب این بافت مغایر با قانون است، اما تولیت حرم شاهچراغ شیراز مدعی است که برای ساخت یک درمانگاه نیاز به گودبرداری ۳.۵ هکتاری در محوطه شرقی این مکان زیارتی است.

اقدامی که محمدمهدی کلانتری، فعال میراث فرهنگی و دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز، درباره آن به ایلنا می‌گوید متولیان حرم شاهچراغ «در پوشش احداث درمانگاه در بافت تاریخی شیراز همچنان مشغول گودبرداری عمیق در این بافت تاریخی برای احداث صحن جدید با هدف ایجاد گورستان» هستند و قصد دارند از این صحن و قبرستان جدید به درآمدزایی بیشتر از طریق فروش قبور برسند.

قبرهایی که درحال حاضر قیمت هر قطعه آن بیش از ۳ میلیارد تومان برآورد می‌شود و در شرایطی که طی سال‌های گذشته نیز بسیاری از اماکن و خانه‌های بافت تاریخی شیراز به بهانه توسعه حرم شاهچراغ نابود شدند، هم اینک این روند با وجود ثبت ملی این بافت ملی ادامه دارد. تولیت حرم شاهچراغ در طرحی که «حرم تا حرم» نامگذاری شده، قصد دارد تا محل بین دو حرم شاهچراغ و آستانه که مکان دفن دو فرزند امام هفتم شیعیان است را به هم وصل کنند تا از این طریق شیراز به بزرگ‌ترین شهر زیارتی خاورمیانه تبدیل ‌شود.

در همین رابطه محمدمهدی کلانتری می‌گوید:«متاسفانه مسئولان آستان شاهچراغ درحالی می‌گویند تاییدیه کمیته فنی را دارند که اصلا شورای عالی معماری و شهرسازی و همچنین وزارت میراث فرهنگی، طرح آن‌ها را برای احداث درمانگاه در بافت تاریخی شیراز تایید نکرده‌ و مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی برای این پروژه صادر نشده است. درمانگاه آقای نجابت فقط ۳۰۰ متر وسعت داشت، اما متولیان شاهچراغ در ۳.۵ هکتار از عرصه بافت تاریخی ثبت ملی شده شیراز در حال گودبرداری هستند. هدف اصلی از این گودبرداری ساخت صحن جدید است، نه احداث بیمارستان.»

«چون زمین‌های این محدوده به متری ۷۰۰ هزار تومان از مردم خریداری شده و حالا احداث یک قبر سه طبقه در گورستان این صحن می‌تواند دست‌کم ۳ میلیارد تومان سود داشته باشد. یک نامه اعتراضی هم برای جلوگیری از تخریب بافت تاریخی شیراز به وزارت راه‌وشهرسازی و وزارت میراث فرهنگی ارسال شده و تخریب بافت تاریخی شیراز یک تخلف آشکار است. شورای عالی معماری و شهرسازی اصلا این طرح گودبرداری و حتی احداث درمانگاه را بررسی و تصویب نکرده و ضمن اینکه طبق رای دیوان عدالت اداری، مصوبه تفویض اختیار در مورد بافت تاریخی شیراز به استان فارس هم باطل شد.»

پیش از این در جریان سفر ابراهیم رئیسی، رئيس‌جمهوری پیشین نظام به شیراز در سال ۱۴۰۰، هیئت دولت او مصوب کرده بود که تهیه و تصویب طرح ۵۷ هکتاری بافت تاریخی شیراز، از اختیار شورای عالی معماری و شهرسازی لغو و به شورای تامین استان فارس، شامل مدیران امنیتی، نظامی و حکومتی واگذار شود، اما با پیگیری‌های فعالان حوزه میراث فرهنگی، دیوان عدالت اداری ایران این مصوبه که در تضاد با قوانین حوزه میراث فرهنگی و شهرسازی بود را لغو کرد.

با این وجود، به نظر می‌رسد تولیت حرم شاهچراغ به‌عنوان رهبر انقلاب، علی خامنه‌ای در این مکان مذهبی، با سواستفاده از اختیارات فراقانونی خود همچنان به دنبال اجرایی کردن طرح حکومتی «حرم تا حرم» و تخریب بیشتر بافت تاریخی شیراز است.

در همین رابطه امین طباطبایی، دیگر فعال میراث فرهنگی و مدیرعامل خانه فرهنگ جاودان شیراز، با اعلام اینکه «ظاهرا بین مدیران استانی اراده‌ای برای توقف تخریب‌ها در بافت تاریخی شیراز وجود ندارد»، گفت: «در صورت وجود اراده مدیریتی در اداره‌کل میراث ‌فرهنگی فارس، یگان حفاظت این اداره به‌عنوان ضابط قضایی ظرفیت برخورد با چنین تخریب بزرگ و غیرقانونی در بافت ثبت‌ملی شده شیراز را دارد، اما تنها به تهیه گزارش و نهایتا تنظیم شکایت حقوقی بسنده کرده‌اند.»

ادامه تخریب بافت تاریخی شیراز در حالی انجام می گیرد که محدوده این بافت تاریخی با قدمت ابتدای دوره اسلامی تا دوره معاصر، در محدوده میان خیابان‌های تختی، فردوسی، قاآنی، بلوار سیبویه و زینبیه قرار دارد و دوم مرداد ۱۴۰۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید تا بر اساس قانون حفظ آثار ملی ایران، هرگونه دست‌اندازی به آن تخلف محسوب شود.

شهریور ۱۴۰۳ کامران دیبا، معمار مطرح ایرانی که پیش از انقلاب اسلامی مسئولیت مرمت، بازسازی و توسعه حرم شاهچراغ در شیراز را برعهده داشت، در گفت‌وگو با کاملیا انتخابی‌فرد، سردبیر ایندیپندنت فارسی به «منافع اقتصادی قابل ملاحظه» تخریب بافت تاریخی شیراز برای گروهی از وابستگان حاکمیت اشاره کرد و آن را «جنایت تاریخی» خواند.