جشنواره موسیقی فجر دوره سیوهفتم بسیار کوتاه برگزار شد. جشنواره‌ای که با شیوع مجدد سویه تازه ویروس کرونا (اومیکرون) نزدیک بود تمام برنامه‌‌ریزی‌هایش برای برگزاری حضوری لغو شود و مسئولان را وادارد همانند جشنواره جوان، تنها به برگزاری مجازی آن دل خوش کنند؛ اما در نهایت، جشنواره با شرط رعایت ظرفیت ۳۰ درصدی سالن برگزار شد؛ اگرچه مدت برگزاری آن بسیار کوتاه بود؛ پنج روز، از ۲۳ تا ۲۷ بهمن که اگر اختتامیه را هم لحاظ کنیم، کل برنامه‌های جشنواره و پرونده دوره سیوهفتم در شش روز بسته شد.
نگاهی به جدول برنامه‌ها نشان می‌دهد به جز بخش موسیقی پاپ که همواره پرمشتری‌ترین و البته پولساز‌ترین بخش جشنواره به شمار می‌رفت، بقیه برنامه‌های جشنواره تنها در پنج روز اجرا شدند.
در بخش موسیقی پاپ، علی زند‌وکیلی، میثم ابراهیمی، ماکان بند، علی یاسینی، فرزاد فرخ، ناصر زینعلی، بهنام بانی، گروه برادران (آرش و مسیح) و رضا بهرام در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران برنامه داشتند.
اگرچه در خبرها آمده بود که اجراها با ۳۰ درصد ظرفیت سالن برگزار می‌شود، از اظهارنظرها و برخی عکس‌هایی که از تالارها منتشر شده، چنین برمی‌آید که استقبال از این اجراها بیشتر بوده است؛ چنانکه در گزارش سایت جشنواره از روز آخر گروه‌های پاپ که با اجرای رضا بهرام همراه بود، او ضمن پرانرژی خواندن مخاطبان گفته بود: «صندلی‌های خالی سالن چندان به چشم نمی‌آید.»
در این مدت، در مجموع ۶۹ گروه روی صحنه رفتند که به دلیل تبلیغات کم و البته ممنوعیت نمایش ساز از صداوسیما، در سطح عمومی به برنامه‌های این جشنواره چندان اعتنایی نشد.
از حضور سالار عقیلی تا اجرای اثری ارکسترال از حمید متبسم
نام‌ها در جشنواره موسیقی فجر تعیین‌کننده‌اند و لذا در هردوره‌ای، دست‌اندرکاران جشنواره سعی می‌کنند در بخش‌های جدی و هنری برنامه‌های خود از هنرمندانی که نزد مخاطبان شناخته‌شده‌اند و وجهه هنری بالایی دارند، دعوت کنند. در سال ۱۴۰۰ نیز حضور سالار عقیلی توجه‌ها را به خود جلب کرد.
او در سومین شب جشنواره با گروه ۱۳ نفره «راز و نیاز» در تالار وحدت روی صحنه رفت. گروهی که ملغمه‌ای از سازهای سنتی و کلاسیک تا پاپ را در خود جای داده بود؛ از کمانچه و قانون و تنبک گرفته تا ویلن و ویلن‌سل و پیانو و کیبورد و گیتارباس و درامز و… . بنا بر گزارش سایت آتیه آنلاین (۲۵ بهمن)، آن‌ها در مجموع ۱۸ ترانه و تصنیف اجرا کردند که در میان آن‌ها سه کار تازه عقیلی هم اجرا شد و باقی ترانه‌هایی بودند که مخاطبان با آن‌ها بسیار آشنایند؛ همانند «ایران جوان» و «وطنم» که با مشارکت و هم‌خوانی مخاطبان همراه شد.
اجرای دیگر مربوط به اثری تازه از حمید متبسم، آهنگساز شهیر ایرانی مقیم آلمان بود. او که در جشنواره سی‌وسوم موسیقی فجر با قطعه «تاروپود» (بر اساس منظومه خسرو و شیرین نظامی) و آواز وحید تاج برنامه اجرا کرده بود، این بار خود حضور نداشت اما قطعه «در ستایش صبح» او به همراه تصنیف‌های «رهنورد» (شعر اخوان ثالث) و «گل خندان» (شعر مولانا) با صدای علی خدایی و همراهی ارکستر ملی ایران (به رهبری بردیا کیارس) اجرا شدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برخی از این قطعات در اجرای سال ۱۳۹۲ ارکستر ملی با صدای سالار عقیلی هم اجرا شده بودند و نکته جالب اینکه در پایان اجرا، سرود معروف «ای ایران» روح‌الله خالقی نیز نواخته شد که هم‌خوانی کل تماشاگران با ارکستر، فضایی شورانگیز و متفاوت را برای شب ۲۵ بهمن‌ماه رقم زد.
ارکستر ملی در بخش دوم برنامه خود، قطعاتی از استاد حسین دهلوی را اجرا کرد؛ هنرمندی که در سال‌های پس از انقلاب در حسرت اجرای «اپرای مانی و مانا» ماند و هنوز هم اجرای این اپرا به دلیل صدای زن در محاق است.
سایه‌ای از اجرای بانوان
موسیقی بانوان که در دوره‌های گذشته بخشی ویژه داشت و عنوان جشنواره‌ای مستقل به نام «یاس» را در دل جشنواره موسیقی فجر یدک می‌کشید، این بار تنها به سه اجرا، آن هم در تالار نیاوران، محدود شد. پیش از این، اجراهای جشنواره موسیقی بانوان در تالار وحدت یا رودکی برگزار می‌شد؛ اما از چند سال قبل که فشار برخی گروه‌ها و نحله‌های فکری منتقد فعالیت موسیقایی زنان شدت گرفت، دولت و وزارت ارشاد دست‌‌به‌عصا‌تر از گذشته شده‌اند و سعی می‌کنند حاشیه‌های این گونه اجراها را کمتر کنند؛ لذا در نخستین گام، مکان اجرای بانوان را به شمالی‌ترین نقطه تهران انتقال دادند که از یک سو از نظر حضور تماشاچیان و نیز سطح فرهنگی مردم منطقه با اجراهای این چنینی مخالفت نشود و از سوی دیگر بتوانند با برگزاری محدود و دو سه روزه، آن هم در دل اجراهای دیگر، رفع تکلیف کنند و به قولی دین خود را به موسیقی زنان و بانوان ادا کرده باشند.
بر همین سیاق، در جشنواره ۱۴۰۰ تنها سه اجرا، آن هم در دو روز پیاپی اول جشنواره، به زنان اختصاص یافت و بر سر در این سالن‌های اجرا هم نوشته شد که این اجراها ویژه بانوان است و آقایان اجازه حضور ندارند.
تجلیل از سه پیشکسوت موسیقی
علاوه بر این بخش‌ها، در جشنواره از سه تن از پیشکسوتان موسیقی تجلیل شد: آذرنوش صدر سالک، نوازنده و مدرس هارپ که ۳۵ سال در ارکستر سمفونیک تهران این ساز کمترشناخته‌شده را می‌نواخت، از جمله این هنرمندان بود. همچنین فرج علی‌پور، خنیاگر اهل لرستان، و مرتضی اعیان، نوازنده باسابقه تنبک، که همراهی‌های او در گروه چاووش و نیز اجراهایی با استاد شجریان در سال‌های دهه ۷۰ همچنان در خاطر اهالی موسیقی مانده است.
جایزه باربد
از چند سال قبل جایزه باربد نیز به جشنواره موسیقی فجر اضافه شد؛ جایزه‌ای که در سال‌های قبل از انقلاب ارج و قربی داشت و اکنون به‌رغم سروصداهای اولیه برگزیدگان آن، کمتر جلب توجه می‌کند تا تلاش‌ها برای اعتباربخشی به جشنواره موسیقی فجر همچنان در محاق بماند؛ اگرچه در میان برگزیدگان چهره‌های تازه و پرانرژی از نسل کنونی موسیقی به چشم می‌خورد.
برگزیدگان جایزه باربد
- موسیقی نواحی: مجید کلابی برای آلبوم «تالش»
- آهنگسازی موسیقی معاصر ایرانی بی‌کلام: آسو کهزادی برای آلبوم «پروتیوا»
- آهنگسازی موسیقی معاصر ایرانی ارکسترال- باکلام: جایزه‌ای تعلق نگرفت
- در بخش خوانندگی موسیقی معاصر ایرانی- ارکسترال: پوریا اخواص برای آلبوم «همیشه لحظه بارانی»
- آهنگسازی کلاسیک غربی: رضا والی برای آلبوم «اشتیاق»
- آهنگسازی موسیقی تلفیقی-بی‌کلام: جایزه‌ای تعلق نگرفت
- موسیقی دستگاهی بی‌کلام: آرمان مهدیه برای آلبوم «به موازات بی‌نهایت»
- آهنگسازی موسیقی پاپ و تلفیقی- باکلام، گروه پالت برای آلبوم «نصف‌النهار مبدا»
- خوانندگی موسیقی پاپ و تلفیقی: امید نعمتی برای آلبوم «نصف‌النهارمبدا»
- آهنگسازی موسیقی دستگاهی- با کلام، امیر شریفی برای پروژه «شرح این هجران»
-اجرای موسیقی پاپ- بی‌کلام: الیاس دژآهنگ و مجید عیدانی اصل برای پروژه «رنج»
خوانندگی موسیقی دستگاهی: مجتبی عسگری برای آلبوم «بوستان سعدی»
- بهترین ناشر: معین فرزاد مدیر «نشر نوفه»
-راپسودی ایرانی برای سازسولو و ارکستر سمفونیک: پوریا لاچینی.
