مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که انسان‌ها طی رویدادهای «انتشار معکوس» (spillback) بیش از آنچه پیش از این تصور می‌شد، ویروس‌ها را به حیوانات منتقل می‌کنند و این امر برای حفاظت از حیات وحش و سلامت عمومی پیامدهایی دارد.

دانشمندان، از جمله دانشمندانی در دانشگاه جورج‌تاون ایالات متحده، اعلام کردند که چنین رویدادهایی به تازگی و به دلیل انتقال کووید-۱۹ از انسان به گوزن دم‌‌سفید وحشی در ایالات متحده و کانادا توجه‌ها را به خود جلب کرده‌ است.

 دانشمندان در جریان دنیاگیری کووید، کشف کردند که ویروس کرونای نوظهور که باعث بیماری کووید می‌شود، ممکن است از انسان به موش‌های همستر، راسوها، پلنگ‌ها، شیرهای باغ وحش، و ببرها انتقال یابد.

با وجود داده‌هایی که نشان می‌دهند گوزن دم‌سفید ممکن است در دست‌کم یک مورد ویروس را دوباره به انسان برگردانده باشد، محققان نگرانی خود را از این موضوع ابراز کردند که این میزبان حیوانی جدید، ممکن است به ویروس فرصت بیشتری بدهد تا به سویه‌های جدید جهش یابد.

دانشمندان به منظور بهتر فهمیدن خطر انتقال پاتوژن از انسان به حیات وحش گزارش‌های منتشر شده‌ در مورد چنین رویدادهای انتشار معکوسی را بررسی کردند و نزدیک ۱۰۰ مورد مختلفی را که در آن بیماری‌ دوباره از انسان به حیوانات وحشی انتقال یافته بود، تعریف کردند.

گریگوری آلبری، نویسنده ارشد این مطالعه از دانشگاه جورج‌تاون، در بیانیه‌ای گفت: «برای کمک به پیشبرد گفت‌وگوها و خط مشی مربوط به انتشار معکوس پاتوژن‌های ما در آینده، به بررسی متون پرداختیم تا ببینیم که این فرایند در گذشته چطور خود را نشان داده است.»

«تحلیل ما در مورد خطر انتقال پاتوژن انسان به حیات وحش در هر دو مورد حفاظت و سلامت عمومی امروز در اکولوژی لترز @Ecology_Letters منتشر می‌شود. این تلاش در مورد ظهور ویروس، گذشته و آینده تحقیق انتشار معکوس بحث می‌کند.»

دکتر آنا فاگر @annafagre   
۲۳ مارس ۲۰۲۲

یافته‌هایی که روز سه‌شنبه در مجله اکولوژی لترز منتشر شد، نشان می‌دهد که تقریبا نیمی از ۹۷ رویداد گزارش شده در مطالعه جدید در مکان‌های بسته، مانند باغ‌وحش‌ها رخ داده‌اند؛ جایی که دامپزشکان سلامت حیوانات را به دقت زیر نظر دارند و احتمال اینکه وقتی ویروسی جهش می‌یابد آن را متوجه شوند، بیشتر است.

رویدادهای مربوط به انتقال (ویروس) از انسان به راسته نخستیان بیشتر از نیمی از ۹۷ مورد را به خود اختصاص داده‌اند که نتیجه قابل انتظاری است، زیرا برای پاتوژن‌ها آسان‌تر است که میان میزبان‌های مشابه‌تری  جهش یابند، و دلیل دیگر این است که جمعیت میمون‌های بزرگ در حال انقراض در حیات وحش، به دقت زیر نظر هستند.

آنا فاگر، نویسنده ارشد این مطالعه از دانشگاه دولتی کالورادو در ایالات متحده، گفت: «با وجود تعداد نامتناسب مطالعات متمرکز بر حیوانات جذاب در باغ وحش‌ها یا مکان‌هایی در مجاورت انسان، این موضوع این نظر را تایید می‌کند که ما احتمالا در مکان‌هایی که وقت و تلاش زیادی را صرف جست‌و‌جو می‌کنیم، پاتوژن‌های بیشتری تشخیص خواهیم داد.»

محققان گفتند، چنین انتقال معکوسی ممکن است بار بروز بیماری در حیوانات را سنگین‌تر کند، زیرا بعضی از پاتوژن‌های انسان می‌تواند باعث ابتلا یا مرگ و میر در حیوانات شود.

آن‌ها گفتند، دومین نگرانی اصلی احتمال «انتقال مجدد» از حیوان به انسان است که سلامت عموم را به خطر می‌اندازد.

محققان با ذکر یک مثال گفتند که سل گاوی در گورکن در بریتانیا «نشان‌گر مانع بزرگی در برابر کنترل و از بین بردن بیماری است.»

دکتر آنا فاگر در توییتر نوشت: «ما راه‌های انتقال پاتوژن را از طریق لنز واسط میان انسان و حیات وحش توصیف می‌کنیم و این ایده را بررسی می‌کنیم که آیا انسان‌ها صرفا گروه منفرد در میان شبکه پیچیده‌ای از میزبان‌ها به‌شمار می‌روند، یا نه.»

«در ورنا (@viralemergence) مشتاق بررسی داده‌های موجود هستیم و اندیشیدن به این که چطور می‌توانیم مجموعه‌ داده‌ها و تحلیل‌های آینده را بهبود بخشیم.»

«در اینجا تاریخچه تحقیق انتقال معکوس را بررسی می‌کنیم و چارچوب کار آینده را پیشنهاد می‌دهیم.»

دانشمندان به دنبال تحقیقی متمرکزتر و بیشترند تا دریابند که کدام مطالعات در مورد رویداد مربوط به انتقال میان‌گونه‌ای انجام نشده است، و این موضوع نه تنها برای نگرانی‌های مربوط به سلامت عمومی، بلکه برای حفاظت از دیگر گونه‌هایی که (به عفونت) آلوده می‌شوند، نیز مهم است. 

تحقیق بازبینی شده جدیدی نیز نشان می‌دهد که ابزار یادگیری ماشینی می‌توانند به دانشمندان کمک کنند تا پیش‌بینی کنند کدام گونه‌ها ممکن است از طریق انسان بیمار شوند.

وقتی آن‌ها گونه‌هایی را که دچار بیماری کووید شده‌اند با پیش‌بینی‌هایی مقایسه کردند که محققان دیگر در اوایل همه‌گیری با استفاده از این ابزار انجام داده بودند، به این نتیجه رسیدند که دانشمندان توانسته بودند اغلب موارد را درست حدس بزنند.

کالین کارلسون، نویسنده همکار دیگری در این مطالعه از دانشگاه جورج‌تاون، می‌گوید: «کاملا رضایت‌بخش است که ببینیم توالی ژنوم‌های حیوانات و درک سیستم ایمنی آن‌ها جواب داده است.»

دکتر کارلسون گفت: «همه‌گیری به دانشمندان فرصتی داد تا بعضی از ابزارهای پیش‌بینی کننده را آزمایش کنند و معلوم شد ما بیشتر از آنچه فکر می‌کنیم، آماده هستیم.»

از آن جایی که دنیا از نزدیک دارد ویروس کووید را نظاره می‌کند، دانشمندان گفتند که برای تشخیص انتشار معکوس این پاتوژن در صورت اتفاق، مجهزتر هستند، اما همچنین اضافه کردند که با این اطلاعات بسیار اندک، ارزیابی قابل اعتبار خطر در دیگر موارد «بسیار دشوارتر» است.

در نتیجه، آنان گفتند که شدت و خطر انتشار معکوس برای سلامت انسان یا حفاظت از حیات وحش برای پاتوژن‌هایی غیر از ویروس کرونا را دشوار می‌توان اندازه گرفت.

محققان گفتند که به کارگیری معیارهای جدید برای جلوگیری از همه‌گیری‌های بعدی در انسان بسیار ضرورت دارد.

دکتر فارگ گفت: «نظارت بلندمدت به ما کمک می‌کند تا اصولی را برای سلامت حیات وحش و شیوع بیماری پایه‌ریزی کنیم و زمینه‌ مهمی برای مطالعات آتی فراهم آوریم. اگر با دقت نظاره کنیم، می‌توانیم این رویدادهای انتقال میان‌گونه‌ای را سریع‌تر تشخیص دهیم و مطابق با آن عمل کنیم.»

دانشمندان چنین نتیجه‌گیری کردند که «درک کامل‌تری از چنین فرآیندهایی، و به طورکلی شناخت محیط زیست سیستم چند میزبانی، میزبان‌های در معرض خطر و پاتوژن‌های مرتبط را مشخص می‌کند و درک زیست‌شناختی بنیادینی از تقارن انتقال پاتوژ‌ن‌های میان‌گونه‌ای به دست می‌دهد، و سلامت انسان و حیوان را در قرن آینده بهبود می‌بخشد.»