آیدن اسلین و شان پینر قرار بود به عنوان اعضای نیروهای مسلح کشور مستقل اوکراین از حمایت پیمان ژنو برخوردار شوند.

این دو پس از برگزاری یک دادگاه نمایشی در جمهوری خلق دونتسک، «دولتی» که فقط ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، آن را به رسمیت می‌شناسد، به اعدام محکوم شده‌اند.

اینکه آقایان اسلین و پینر شهروندان بریتانیا به شمار می‌آیند و سعدون ابراهیم، متهم سوم این دادگاه، ملیت مراکشی دارد، بر وضعیت آنان در جایگاه «زندانی جنگی» اثری ندارد.

دادستان‌های جمهوری خلق دونتسک بارها این سه مرد را به مزدور بیگانه بودن متهم کرده‌اند، اما هر سه عضو رسمی نیروهای مسلح اوکراین‌اند و بسیاری از کشورهای سراسر دنیا در ارتش خود اعضای خارجی نیز دارند.

از جمله این کشورها، بریتانیا است که در آن استخدام عمده نیرو‌های نظامی به شهروندان کشورهای مشترک‌المنافع محدود شده است. روسیه جزو پذیرنده‌ترین‌ [کشورها در زمینه پذیرش نیرو از] خارجی‌‌ها در قوای نظامی خود است. شهروندان هر کشوری که ۱۸ تا ۳۰ سال داشته باشند و با زبان روسی آشنا باشند، می‌توانند به ارتش این کشور بپیوندند و پس از سه سال خدمت از حق دریافت شهروندی روسیه برخوردار شوند.

[قوای نظامی] «DPR» (جمهوری خلق دونتسک) نیز نیروی خارجی در خود دارد. پس از جنگ جدایی‌طلبانه سال ۲۰۱۴، من آنجا با یک اسکاتلندی ملاقات کردم (که طرفدار جدایی دونباس بود، ولی در همه‌پرسی به جدایی استقلال اسکاتلند رای نداده بود) و افرادی از آمریکا (تگزاس)، فرانسه، فنلاند، پرتغال، اسپانیا، و افراد دیگری از اروپای شرقی نیز دیدم.

خبرگزاری تاس روسیه گزارش داده است که جرم این مردان «بر اساس تحلیل‌ کامل شواهد و مدارک» اثبات شده است.

معلوم نیست این «شواهد ومدارک» چیست، زیرا دادگاه پشت درهای بسته برگزار شد. ظاهرا ادعا شده است که پینر و براهیم اتهام «ارتکاب اعمالی با هدف به دست گرفتن قدرت با توسل به خشونت» را پذیرفته‌‌اند و اسلین نیز اتهام «استفاده غیرقانونی از اسلحه و مواد منفجره» را پذیرفته است.

در واقعیت، این دادگاه و احکام صادره در دونتسک بیش از آنکه قضایی باشد، سیاسی است و این دو نفر بریتانیایی بی‌تردید مهره‌هایی برای چانه‌زنی خواهند بود.

به گفته سخنگوی بوریس جانسون، او از این احکام اعدام «حیرت‌زده» شده است و «از وزرا خواسته است که با تمام توان بکوشند این افراد را هرچه زودتر به آغوش خانواده‌ها‌شان بازگردانند». بریتانیا مذاکره با اوکراین را «مقدم بر» مذاکره با روسیه می‌داند، زیرا «با روس‌ها مراودات معمول نداریم».

کرملین همچنان معتقد است که بریتانیا نه با روسیه، بلکه باید با جدایی‌طلبان مذاکره کند. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه [روسیه]، این واکنش بریتانیا را «هیجانی» توصیف کرد.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، به گزارشگران گفت: «دادگاه‌ها بر اساس قانون جمهوری خلق دونتسک برگزار می‌شود، زیرا جرایم مورد نظر را در قلمرو این جمهوری مرتکب شده‌اند. من در مورد نظام قضایی جمهوری خلق دونتسک اظهارنظر نمی‌کنم.»

شگفت‌آور خواهد بود اگر بریتانیا مستقیما با دولتی مذاکره کند که به رسمیت نمی‌شناسد؛ بگذریم که [آن دولت] با یکی از متحدان بریتانیا در جنگ است. بنابراین، هر صحبتی بر سر آزادی این دو مرد، بین دولت ولودیمیر زلنسکی در اوکراین و روس‌ها خواهد بود که مرتب در مورد مبادله اسرا با هم در ارتباط‌ند.

رسانه‌های دولتی روسیه گزارش داده‌اند که بیش از هزار اسیر اوکراینی که در ماریوپل تسلیم شده بودند، به منظور «بازجویی» به روسیه انتقال یافته‌اند. سیاستمداران در مسکو و جمهوری‌های جدایی‌خواه تهدید کرده‌اند که برای اسرای نبرد آزوف که آن‌ها را به نئونازی و فاشیست بودن متهم می‌کنند، محاکمه‌هایی به «سبک دادگاه نورنبرگ» برگزار می‌کنند.

اوکراین هم نظامیان روسیه را محاکمه کرده است. دادگاه‌هایی در کی‌یف و نزدیک خارکف برای اتهامات جنایت جنگی حکم‌های حبس طولانی (در یک مورد حبس ابد) صادر کرده‌اند. ارینا وندیکتوا، دادستان کل این کشور، روز ‌‌چهارشنبه، ۸ ژوئن (۱۸ خرداد) گفت هشت پرونده دیگر هم برای محاکمه تشکیل داده است.

روس‌ها و متحدان‌شان در جمهوری خلق‌ دونباس ممکن است پیشنهاد تبادل این دو بریتانیایی و یک مراکشی را- و نیز سایر افرادی را که در آینده در دادگاه محکوم شوند- با اسرای‌ خود در اوکراین، ارائه دهند.

مسکو در مذاکرات تبادل اسرا از موقعیت نیرومندی برخوردار است. شمار کل سربازان روسی تحت اسارت اوکراین بعد از رشته مبادله‌هایی که انجام گرفت، در ماه آوریل از ۹۰۰ به ۵۵۰ نفر کاهش یافت. روسیه بیش از پنج هزار و ۶۰۰ نیروی نظامی اوکراین را در اسارت دارد و تسلیم دو هزار و ۵۰۰ نفر در ماریوپل باعث افزایش این آمار شد.

البته مسکو ممکن است شخصی دیگر غیر از سربازان را برای مبادله با اسلین و پینر مدنظر داشته باشد. هر دو بریتانیایی با حضور در شبکه تلویزیون دولتی کانال ۲۴ روسیه از بوریس جانسون درخواست کردند که آن‌ها را با ویکتور مدودچوک، الیگارش دارای تمایلات هواداری از مسکو و در بازداشت اوکراین، مبادله کند.

 در این فیلم اسلین و پینر در حال تماشای ویدیویی از اوکسانا، همسر مدودچوک، مشاهده می‌شوند که در آن خواستار مبادله همسرش با این دو بریتانیایی است. اسلین رو به دوربین می‌گوید: «امیدواریم من و آیدن اسلین با مدودچوک مبادله شویم. روشن است که واقعا سپاسگزار خواهم بود که در این زمینه کمک کنید.»

روس‌ها و دست‌نشاندگان‌شان گام‌هایی برای هماهنگ کردن این مبادله برداشته‌اند، اما مدودچوک از الیگارش‌های عادی هوادار مسکو نیست. پوتین پدرخوانده دختر او، داریا، است و دوستی این دو نفر سابقه‌ای بیست ساله دارد. با هم تعطیلات هم رفته‌اند.

پس از آنکه مدودچوک به خیانت متهم شد و در حصر خانگی قرار گرفت و مقام‌های مسئول شبکه تلویزیونی او را هم  توقیف کردند، پوتین در یکی از شدیدترین انتقادهایش از اوکراین، این کشور را به چرخش «آهسته و تدریجی به سوی قطب مخالف روسیه، ضدیت با روسیه» متهم کرد.