طی ۱۰۰ روزی از روی کار آمدن دونالد ترامپ می‌گذرد، سیاست خارجی ایالات متحده به‌کلی تغییر کرده و دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید صحنه دیدارها و رویدادهای بی‌سابقه‌ای بوده است.

ترامپ در طول ۱۰۰ روز حضور در کاخ سفید تلاش کرد دیدگاه «اول آمریکا» را احیا کند؛ اعمال تعرفه‌های گسترده بر وارادات از کشورهای دوست یا غیرمتحد و همچنین قطع بودجه‌های کلانی که برای کمک‌های خارجی در نظر گرفته شده بود، با تاکید بر همین هدف انجام گرفت.

در همین حال، رئیس‌جمهوری ۷۸ ساله جمهوری‌خواه آمریکا در دومین حضورش در کاخ سفید، خود را به‌عنوان یک «صلح‌‌آفرین» معرفی کرد و بر دیدگاهش مبنی بر دستیابی به «صلح از طریق قدرت» تاکید کرد. او حتی در وارد شدن به مذاکراتی بی‌سابقه، مانند مذاکرات با روسیه و ایران، هم تردیدی به خود راه نداد.

موارد زیر برخی نقاط عطف کلیدی ۱۰۰ روز اول دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به شمار می‌روند:

 ۱ــ مراسم روز تحلیف

ترامپ در روز تحلیفش در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵، رکورد امضای ۲۶ فرمان اجرایی را ثبت کرد. تصمیم‌های روز اول مسیر سیاست‌های او را ترسیم کردند؛ او در آن روز ایالات متحده را از سازمان بهداشت جهانی خارج و برای معترضانی که اوایل سال ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره (کاپیتول) یورش بردند، فرمان عفو صادر کرد.

۲ــ «ریویرای خاورمیانه»

ترامپ در جریان استقبال از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در روز چهارم فوریه، گفت که غزه می‌تواند به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل شود.

رئیس‌جمهوری آمریکا طرحی را اعلام کرد که بر اساس آن، کشورش کنترل نوار غزه را که از جنگ بین اسرائیل و حماس ویران شده است، در دست می‌گیرد و آن را بازسازی می‌کند، مشروط بر آنکه جمعیت بیش از دو میلیونی این منطقه به کشورهای دیگر، به‌ویژه مصر و اردن، منتقل شوند.

این پیشنهاد با مخالفت کشورهای عربی و بین‌المللی مواجه شد.

۳ــ کاهش هزینه‌های فدرال 

ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان، در تاریخ ۱۲ فوریه در یک نشست خبری در دفتر کار رئیس‌جمهوری، به ترامپ پیوست. او از طرف رئیس‌جمهوری ماموریت دارد تا بر نهادی تازه‌تاسیس که هدف آن کاهش هزینه‌های فدرال و کوچک‌سازی بخش دولتی است، نظارت کند.

۴ــ ۹۰ دقیقه با پوتین

ترامپ در روز ۱۲ فوریه به انزوایی که کشورهای غربی از سال ۲۰۲۲ به دلیل جنگ اوکراین بر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، تحمیل کرده بودند پایان داد و با او ۹۰ دقیقه‌ تلفنی صحبت کرد.

پس از آن، دومین تماس در ۲۸ فوریه برقرار شد و بعد مجموعه‌ دیدارهایی میان مقام‌های آمریکایی و روسی انجام گرفت که هدف آن‌ها جستجوی راه‌حلی برای جنگ اوکراین بود. این دیدارهایی بدون حضور کی‌یف و متحدان اروپایی‌ آن صورت گرفتند و این نزدیکی میان واشنگتن و مسکو به دو عملیات تبادل زندانی میان دو طرف هم منجر شد.

۵ــ نشست سران آمریکا و روسیه در ریاض

نشست سران روسیه و آمریکا هجدهم فوریه در ریاض برگزار و درباره موضوع‌های متعدد از جمله جنگ روسیه در اوکراین بحث شد. دو طرف این مذاکرات را «خوب و مفید» توصیف کردند.

این اجلاس پس از تماس تلفنی ترامپ و پوتین برگزار شد که در جریان آن، درباره روابط دوجانبه و پرونده اوکراین رایزنی کردند.

۶ــ دعوا و تنش لفظی با زلنسکی

در روز ۲۸ فوریه، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، هدف حمله لفظی تند ترامپ و معاونش ونس قرار گرفت که در مقابل خبرنگاران او را متهم کردند بابت حمایت‌های واشینگتن از کی‌یف در مواجهه با تهاجم روسیه به اندازه لازم قدردان نیست.

۷ــ مذاکره با جمهوری اسلامی ایران

دولت ترامپ مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران به میانجی‌گری عمان را از ۱۲ آوریل آغاز کرد. ایالات متحده و ایران دو دور گفتگو در عمان و رم به رهبری استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه، برگزار کردند. جلسه سوم برای روز شنبه آینده برنامه‌ریزی شده است.

مقام‌های دولت ترامپ، از جمله مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، بارها تاکید کرده‌اند که رئیس‌جمهوری آمریکا «خارج از چارچوب‌های سنتی» فکر می‌کند و او را «تنها کسی» می‌دانند که می‌تواند این مذاکرات را مدیریت کند.

۸ــ ونس و اروپا

جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهوری ایالات متحده، در جریان سخنرانی‌ در کنفرانس امنیتی مونیخ در ۱۴ فوریه، از اروپا به دلیل «محدود کردن آزادی بیان و مسائل مهاجرتی» انتقاد کرد و از کشورهای اروپایی خواست تا هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند.

موضع‌گیری معاون رئیس‌جمهوری و همچنین اظهارات دیگر مقام‌های آمریکایی، این برداشت را در قاره اروپا تقویت کرد که اتکای اروپایی‌ها به حمایت ایالات متحده از اروپا در چارچوب روابط فراآتلانتیکی ممکن است به پایان خود نزدیک شده باشد.

۹ــ کارزار علیه یهودی‌ستیزی

از روز هفتم مارس، دولت ترامپ چندین دانشگاه بزرگ آمریکا را متهم کرد که با اجازه دادن به برگزاری تظاهرات در دانشگاه‌ها با هدف انتقاد از اسرائیل در مورد جنگ غزه، به «یهودستیزی» دامن می‌زنند.

ترامپ ۴۰۰ میلیون دلار از بودجه فدرال برای دانشگاه کلمبیا در نیویورک را قطع و این موسسه را متهم کرد که از دانشجویان یهودی در برابر آزار و اذیت‌ها به اندازه کافی محافظت نکرده است.

دولت ایالات متحده در ماه آوریل نیز اعلام کرد که کمک‌های ۲.۲ میلیارد دلاری به دانشگاه هاروارد را به دلیل امتناع معتبرترین موسسه آموزش عالی جهان از اجرای خواسته‌های کاخ سفید، متوقف کرده است.

۱۰ــ تبعید به السالوادور

در روز پانزدهم مارس، دولت ترامپ به استناد به یک قانون قدیمی از قرن هجدهم، بیش از ۲۰۰ فرد مظنون یک عضویت در یک گروه تبهکاری را به زندانی فوق‌امنیتی در السالوادور فرستاد.

دولت آمریکا بر سر این موضوع با شکایت‌هایی روبرو شد که به دادگاه عالی ایالات متحده ارائه شدند. اما دولت ترامپ از این تصمیم عقب‌نشینی نکرد.

۱۱ــ اظهارنظرها درباره گرینلند

ترامپ در روز ۲۶ مارس، در خصوص لزوم «تصاحب» گرینلند، جزیره وسیع خودمختار در قطب شمال را که تحت قیمومیت دانمارک است، صحبت کرد. او دو روز قبل از بازدید ونس و همسرش از گرینلند گفت که «ما برای تامین امنیت بین‌المللی، به گرینلند نیاز داریم».

موضع ترامپ انتقاد شدید کپنهاگ را به دنبال داشت و باعث شد سفر معاون رئیس‌جمهوری آمریکا و همسرش به پایگاه نظامی آمریکا در این جزیره محدود شود.

۱۲ــ جنگ تعرفه‌ای

در روز دوم آوریل، ترامپ از اعمال تعرفه‌های گمرکی سنگین بر واردات از ده‌ها کشور جهان خبر داد و آن‌ها را به سوءاستفاده از ایالات متحده در زمینه تجارت متهم کرد.

در نهم همان ماه، روزی که قرار بود تعرفه‌ها اجرایی شود، ترامپ کمی عقب‌نشینی کرد. او حداقل تعرفه اضافی ۱۰ درصدی را که بر واردات از اکثر کشورها وضع کرده بود، حفظ کرد، اما اعمال سایر تعرفه‌ها را به مدت ۹۰ روز تعلیق کرد.

البته چین از این تعلیق مستثنا شد و تعرفه‌های اضافی که ایالات متحده بر واردات از چین وضع کرد، به ۱۴۵ درصد رسید؛ اقدامی که پکن را بر آن داشت که با وضع تعرفه‌های متقابل به آن پاسخ دهد.