کودکان، زنان، سالخوردگان و بیمارانی که یک هفته قبل از روستاهای بلخاب و از ترس انتقام‌جویی طالبان به کوه‌ها پناه برده بودند، همچنان در وحشت، اضطراب و گرسنگی به سر می‌برند. 

لوازم و امکانات زندگی و خانه‌های این آوارگان که به کوهستان‌های بلخاب و بامیان گریخته‌اند، به دست طالبان غارت شده است و آنان دیگر نه راه بازگشت به خانه‌های خود دارند، و نه امکان ادامه زندگی در کوه‌ها.

گروهی از مددرسان‌های یک نهاد داوطلب که به تازگی از آوارگان بلخاب در کوهستان‌های یکاولنگ دیدن کرده‌اند، ویدیوهایی از گفته‌های آنان را در اختیار ایندیپندنت فارسی گذاشته‌اند. در این ویدیوها دیده می‌‎شود که آوارگان که بیشتر آنان زنان و کودکانند، در نبود سرپناه و مواد غذایی، به دشواری شب و روز خود را می‌گذرانند.

یکی از مردان که با اعضای خانواده‌اش اکنون در ناحیه کوهستانی روستای هزار چشمه در شهرستان یکاولنگ استان بامیان به سر می‌برد، با شرط محفوظ ماندن نامش، گفت: «هر چه داشتیم امارت [طالبان] برد. فقط یک دست لباس با خود آوردیم. چند نفر ما از کوه افتادند و زخمی شدند. دست‌ و پای من نیز در اثر افتادن از کوه زخمی شد.»

او می‌گوید، بیشتر کودکان در اثر نبود غذای کافی و مواد بهداشتی، بیمار شده‌اند. یکی از کودکان که هنگام فرار از کوه افتاد، نمی‌تواند راه برود.

مادر یکی از خانواده‌های آواره می‌گوید، از بستگانش که گفته می‌شود به دست نیروهای طالبان کشته شده‌اند، خبر ندارد. او با فرزندانش به کوهستان‌های یکاولنگ گریخته است و نگران است که اگر مواد غذایی لازم به آن‌ها نرسد، از گرسنگی تلف خواهند شد.

در ۱۰ ماه گذشته، سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن حدود ۸۰۰ میلیون دلار را به صورت نقدی با هدف ارایه کمک‌های بشردوستانه به آوارگان جنگ، آسیب‌دیدگان حوادث طبیعی، و نیازمندان به افغانستان وارد کردند، اما در یک هفته گذشته و با وجود درخواست‌های مکرر از سوی آوارگان بلخاب، هیچ اقدامی برای رسیدگی به آنان نشده است.

در میان آوارگان جنگ بلخاب، زنان آبستن و افراد بیمار نیز حضور دارند. آنان از ترس دچار شدن به سرنوشت افرادی که نیروهای طالبان تیرباران کرده‌اند، همه داروندار خود را در روستاهای بلخاب رها کرده‌اند و به سمت کوه‌ها و صخره‌های سرپل و بامیان گریخته‌اند.

یکی از زنان می‌گوید، تاکنون ۲ تن از زنان آبستن بدون هیچ امکانی برای مراقبت و رسیدگی به آنان، زایمان کرده‌اند. او می‌افزاید که چند زن دیگر نیز بیمارند و یک زن دیگر که او نیز آبستن است، وضعیت دشواری دارد.

 شماری از این آوارگان به کوهستان‌های شهرستان یکاولنگ بامیان رسیده‌اند و شماری دیگر از آنان در کوه‌های بلخاب ناپدید شده‌اند و خبری از آنان در دست نیست. در یک هفته گذشته و پس از ورود نیروهای طالبان بلخاب،  دست‌کم ۳۶ نفر از ساکنان غیرنظامی این شهرستان به دست افراد طالبان تیرباران شده‌اند.

بلخاب پس از چهار روز جنگ، روز شنبه، چهارم تیر ۱۴۰۱ (۲ ژوییه ۲۰۲۲)، به تصرف نیروهای طالبان درآمد. ساکنان بلخاب می‌گویند، افراد طالبان وسایل مهم و ضروری خانه‌های مردم را غارت کرده‌اند و مدارس و مساجد نیز به محل استراحت نظامیان طالبان تبدیل شده‌اند. 

هرچند طالبان از «برقراری امنیت کامل» در بلخاب اطمینان می‌دهند، هنوز هیچ‌یک از سازمان‌های مددرسان برای نظارت اوضاع و کمک‌رسانی به قربانیان جنگ، به این شهرستان نرفته‌‌اند.