رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، برای دیدار با رئیسجمهوری ولودیمیر زلنسکی، به اوکراین سفر میکند؛ دیداری که نقش چندجانبه آنکارا در جنگ در اروپای شرقی را پررنگ خواهد کرد.
در این دیدار که قرار است در شهر لویو، واقع در غرب اوکراین، صورت گیرد، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، نیز حضور خواهد داشت. گوترش سپس در ۲۰ اوت، به شهر بندری اودسا در کرانه دریای سیاه و بعد به استانبول میرود.
دیدارهای روز پنجشنبه در لویو بر تلاشها برای صادرات غلات از این کشور و تامین امنیت نیروگاه هستهای اوکراین که در میانه آتشباران متقابل گرفتار شده است، متمرکز خواهد بود.
در حالی که صنایع دفاع ترکیه که از لحاظ سیاسی روابط خوبی دارد، به اوکراین تجهیزات نظامی کلیدی نظیر پهپاد تیبی-۲ بیرقدار را فروختهاند، اولین سفر اردوغان به اوکراین از ابتدای این جنگ تاکنون در بحبوحه نگرانیها از اینکه آنکارا بیش از حد با منافع کرملین سازگار است، انجام میشود. اردوغان اوایل این ماه با رئیسجمهوری ولادیمیر پوتین در شهر تفریحی سوچی پشت درهای بسته و به منظور ایجاد روابط دوجانبه، دیدار کرد.
مایکل بوسیورکیف، تحلیلگر مسائل جهانی ساکن کییف و از اعضای ارشد اندیشکده «شورای آتلانتیک» (Atlantic Council) واقع در واشنگتن، گفت: «آشکار است که اردوغان در این میان خودش هم نفع میبرد. او نقش دولتمردی منطقهای را به خود گرفته است که میتواند با سران جهان گفتوگو کند. او به لحاظ جغرافیایی، دیپلماتیک و راهبردی در جایگاه منحصربهفردی قرار دارد.»
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل، گفت دیدارهای لویو بر کلیت درگیری در اوکراین تمرکز دارد؛ از جمله وجود خطر اتفاقی فاجعهبار در نیروگاه اتمی زاپوریژژیا، بزرگترین نیروگاه اتمی اروپا که به تصرف روسها در آمده و در چند هفته اخیر صحنه درگیریهای نظامی شدیدی بوده است.
زلنسکی روسیه را به استفاده از این تاسیسات اتمی شش رآکتوری برای شلیک به مواضع اوکراین، با علم به اینکه اوکراین در شلیک متقابل محتاط خواهد بود، متهم کرده است. مسکو درخواستها برای تحویل این نیروگاه به بازرسان اتمی سازمان ملل را رد کرد.
ترکیه میگوید در این دیدار، به تمامی وجوه روابط آنکارا و کییف و همچنین «پایان دادن به جنگ اوکراین-روسیه از طریق مجراهای دیپلماتیک» پرداخته خواهد شد.
ترکیه با کنترل انحصاری بر دروازه دریای سیاه، میزبان مرکزی چندجانبه برای هماهنگیها است که از طریق آن، غلات اروپای شرقی به بقیه جهان حمل میشود. بعد از راه افتادن این مرکز در ۱ اوت، حداقل ۲۱ محموله از بندرهای دریای سیاه خارج شد و نگرانیها در مورد وقوع قحطی جهانی را کاهش داد.
موفقیت نسبی معامله غلات که با میانجیگری ترکیه و سازمان ملل سامان گرفت، شماری از ناظران را شگفتزده کرد. اوکراین بزرگترین صادرکننده غلات جهان است و این محمولهها به تلاشهای جنگی کییف کمک میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هنوز ۲۰ میلیون تن غله از برداشت سال ۲۰۲۱ درون انبارها است و در ماههای آینده، صدها فروند کشتی دیگر برای رساندن آنها به بازارهای جهان لازم است.
ترکیه هم به لحاظ دیپلماتیک از موفقیت معامله حمل غلات نفع میبرد، هم از بیاعتنایی به تحریمهای غرب علیه مسکو سود میکند و با تداوم استقبال از شهروندان و سرمایه روسیه، روابط قوی با کرملین را نیز حفظ میکند. صادرات ترکیه به روسیه به بالاترین حد در هشت سال گذشته جهش کرده است و وزیر حملونقل آنکارا آشکارا به افزایش فروش خودرو به روسیه مباهات میکند.
غرب ممکن است همچنان از تلاشهای ترکیه برای رابطه برقرار کردن با روسیه نگران باشد اما کییف قدردان نقش میانجیگرانه اردوغان است.
بوسیورکیف میگوید: «زلنسکی تشنه رسیدن به توافق صلح است و به نظر اوکراین، بازگذاشتن مجراهای ارتباطی با مسکو کاملا حیاتی است. به نظر من، اردوغان در حال ایفای نقشی است که حتی دبیر کل سازمان ملل هم نمیتواند آن را بازی کند.»
© The Independent