روسیه قصد داشت با پهپادهای ساخت ایران به هزاران زائر اسرائیلی که برای سال نو یهودی به اوکراین سفر کرده بودند حمله کند. رسانه‌های اوکراین و اسرائیل روز سه‌شنبه این خبر را گزارش کردند.

هر سال به‌مناسبت سال نو یهودی، هزاران یهودی از اسرائیل و سایر کشورها به شهر اومان در اوکراین می‌روند تا مزار خاخامی از قرن نوزدهم را زیارت کنند که نوه بعل شم توو، خاخام و عارف مشهور یهودی قرن هجدهم و بنیان‌گذار یهودیت حسیدی، است. امسال هم با وجود قطع پروازهای مستقیم از اسرائیل به اوکراین و هشدارهای مکرر دولت‌‌های اوکراین و اسرائیل، هزاران نفر عازم این سفر زیارتی شدند. تعداد زائران نسبت به سال‌های گذشته بسیار کمتر است اما همچنان به چند هزار نفر می‌رسد. اما در این روزها، نیروهای روسیه حداقل ۱۰ پهپاد انتحاری ساخت ایران (شاهد ۱۳۶) را بر فراز این شهر به پرواز درآورده‌اند که گفته می‌شود هد‌فشان آسیب‌رسانی به اسرائیلی‌های حاضر در اومان بوده است.

بنا بر گزارش‌ها، که در برخی روزنامه‌ها از جمله معاریو و اورشلیم پست در اسرائیل نیز منتشر شده‌اند، نیروهای نظامی اوکراین در چند روز گذشته بیش از ۱۰ پهپاد را سرنگون کرده‌اند که برخی از آن‌ها از شبه‌جزیره کریمه فرستاده شده‌ بودند و هدفشان اومان بود. تصور می‌شود روسیه در نظر داشت اماکن مذهبی و پرتردد اومان را هدف بگیرد.

یک مقام امنیتی اوکراین به پایگاه خبری اوکراینی بابل گفت: «یکی از شرایط انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه انجام عملیات تروریستی علیه شهروندان اسرائیل بوده است.»

او در ادامه افزود: «می‌دانیم که این اولین نمونه همکاری بین دو کشور نیست. مدت زیادی از سرنگونی یک هواپیمای مسافربری اوکراینی در ایران نمی‌گذرد که احتمالا اشتباهی بود. اما منافع کرملین را پشت این پرونده می‌بینید.»

این در حالی است که روسیه و اسرائیل از دیرباز رابطه دیپلماتیک و حتی نظامی نزدیکی داشته‌اند. در جریان جنگ داخلی سوریه،‌ همکاری نظامی مسکو و تل‌آویو به اسرائیلی‌ها امکان داد صدها حمله هوایی علیه نیروهای مرتبط با حکومت ایران انجام دهند و نگذارند نیروهایی همچون حزب‌الله لبنان به مرز اسرائیل نزدیک شوند. همین همکاری باعث شد اسرائیل به تحریم‌ها علیه روسیه نپیوندد و سعی کند موضعی اتخاذ کند که هم آمریکا و غرب را راضی نگه دارد و هم مسکو را زیاد نرنجاند. اما همکاری نظامی روسیه با بزرگ‌ترین دشمن اسرائیل‌، یعنی حکومت ایران، عامل جدیدی است که معادلات را تغییر داده است.

روز دوشنبه ۴ مهر، گزارش شد که پدافند هوایی اوکراین سه پهپاد انتحاری ایرانی را در نزدیکی بندر اودسا سرنگون کرده است که مدل بزرگ پهپاد مهاجر ۶ نیز میان آن‌ها به چشم می‌خورد. همکاری پهپادی اخیر مسکو و تهران باعث شد کاهش روابط اوکراین با ایران شد و منوچهر مرادی، سفیر ایران، و چند دیپلمات‌ ایرانی دیگر را اخراج کرد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، حکومت ایران را به «همکاری با شر» متهم کرد.

اما ایران منکر ارسال پهپاد به روسیه شد و از کی‌یف خواست «به طرف سوم» گوش نکند. با اینکه ایران مدعی بی‌طرفی در جنگ روسیه و اوکراین است، رسانه‌های نزدیک به حاکمیت و سپاه پاسداران بارها با ادبیات یهودستیزانه به زلنسکی حمله کرده‌اند و به طرق مختلف از پوتین و سیاست‌هایش دفاع می‌کنند.

یِوخن کورنیچوک، سفیر اوکراین در اسرائیل، حدود سه ماه پیش گفته بود که این کشور با توجه به جنگ، نمی‌تواند امنیت زائران را تضمین کند. او ماه گذشته به اورشلیم پست گفت کی‌یف می‌داند که هر هشداری داده شود، برخی یهودیان همچنان تلاش خواهند کرد به اومان بروند و بار دیگر تاکید کرد که کی‌یف قادر به تامین امنیت آن‌ها نخواهد بود.

دولت اسرائیل، دستگاه امنیتی اوکراین و پلیس ملی این کشور نیز از زوار خواسته بودند امسال برای سال نو یهودی، به اوکراین سفر نکنند. وزارت خارجه اوکراین ماه گذشته هشدار رسمی داد که «تداوم تهاجم نظامی روسیه به این معنی است که تضمین ایمنی شهروندان خارجی در خاک اوکراین غیرممکن است». دولت اسرائیل نیز، که در سال‌های پیش معمولا کنسولگری موقتی در اومان برپا می‌کرد، تاکید کرده بود که امکان هیچ‌گونه کمک به زائران را نخواهد داشت.

به عقیده رسانه‌های اوکراینی، حملات احتمالی روسیه به زائران تاثیر بدی بر تصویر جهانی اوکراین خواهد گذاشت. با وجود این، هزاران نفر که بیشتر از پیروان یهودیت حسیدی‌اند از هر راه ممکن خود را به اومان رساندند و اکنون در اوکراین‌اند.