یکی از صحنه‌های سیاسی که همزمان با برگزاری سه اجلاس مهم در ریاض (اجلاس سران چین و عربستان سعودی، اجلاس سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و چین و اجلاس سران کشورهای عربی و چین)، توجه همگان را به خود جلب کرد، موفقیت بزرگ دیپلماتیک و بشردوستانه عربستان سعودی و امارات متحده عربی در آزادی یک شهروند آمریکایی اسیرشده در روسیه و یک شهروند روسی اسیرشده در آمریکا بود که نقش موثر و جایگاه مهم این دو کشور در عرصه بین‌المللی را به تصویر کشید.

این دستاورد که در ورای آن تلاش‌های امنیتی و سیاسی پیچیده‌ای انجام شد، نه‌تنها بیانگر نقش تاثیرگذار و جایگاه مهم عربستان سعودی و امارات متحده عربی در عرصه روابط بین‌الملل است، بلکه نشان می‌دهد که دو کشور یادشده حتی در حساس‌ترین شرایط و خطرناک‌ترین چالش‌ امنیتی فراروی جهان یعنی رویارویی روسیه و غرب در میدان نبرد اوکراین هم می‌توانند در تحولات بزرگ بین‌المللی نقش موثری ایفا کنند.

این دستاورد همچنین نشان‌دهنده نیاز غرب و روسیه به طرف ثالثی است که با هر دو طرف روسیه و غرب روابط خوبی داشته باشد. البته موفقیت قبلی ریاض به‌ویژه هنگامی‌که شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، موفق شد گروهی از اسرای متعلق به کشورهای غربی و عربی اسیرشده در جنگ اوکراین را آزاد کند، اهمیت نقش عربستان سعودی را آشکار کرد.

امروز عربستان سعودی با پیشگامی در مسیری مستقل که در گام نخست برای خود این کشور و در گام دوم برای جهان سودمند است، در حال به کمال رساندن این رویکرد بخردانه بین‌المللی است و قصد دارد از موضعی مستقل، در راستای تحکیم همکاری‌های راهبردی با کشور قدرتمند چین گام بردارد.

شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، هنگام ورود به ریاض، پایتخت عربستان سعودی، گفت: «از هنگام برقراری روابط دیپلماتیک بین چین و عربستان سعودی ۳۲ سال می‌گذرد و در این مدت، دو کشور به منظور تقویت و تحکیم روابط دوستانه، مشارکت و برادری گام‌هایی بلند بسیاری برداشته‌اند. افزون براینکه تفاهم، حمایت و اعتماد راهبردی متقابل میان دو کشور پیوسته پایدار بوده است.»

این همکاری بزرگ با امضای توافق‌نامه مشارکت راهبردی جامع دو کشور بین خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، به اوج خود رسید.

از سوی دیگر، ریاض میزبان نخستین اجلاس سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و چین و اجلاس سران کشورهای عربی و چین بود. آیا این بدان معنا است که کشورهای منطقه به جهان غرب به رهبری ایالات متحده پشت کرده‌اند؟ در پاسخ باید گفت که هرگز چنین نیست؛ تلاش کشورهای عربی برای جلب منافع از چین هرگز به معنای گسستن روابط با غرب نیست و برای کشورهای منطقه، کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا، با وجود برخی اقدام‌های نادرست در دوره اوباما و بایدن، همچنان به عنوان شریک اول امنیت و سایر موارد به شمار می‌روند.

با این حال، تدبیر و دیپلماسی ایجاب می‌کند که کشورهای عربی در تلاش برای حفظ توازن باشند و هرگز به یک سمت مشخص گرایش پیدا نکنند.

باید یادآور شویم که چندی پیش جو بایدن، رئیس‌جمهوری دموکرات آمریکا، برای حضور در اجلاس‌های مشابهی در ریاض حضور داشت و پیش از او، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری جمهوری‌خواه آمریکا، نیز در نشست‌هایی که در ریاض برگزار شد، شرکت کرد. این روش خردمندانه را می‌توان بهترین الگوی سیاست متوازن و متعادل دانست. در واقع، اظهارات ولیعهد عربستان سعودی در جریان دیدار با رئیس‌جمهوری چین مبنی بر اینکه «شراکت ما به حفظ صلح و امنیت بین‌المللی کمک می‌کند» این واقعیت را به‌خوبی بازتاب می‌دهد.

برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط