فقط دو هفته دیگر به پایان ضرب‌الاجل وزارت داخله (کشور) پاکستان درباره اخراج مهاجران بدون مدارک قانونی در این کشور باقی مانده است. فعالان زن افغانستان که در یک سال گذشته از ترس طالبان به این کشور پناه برده‌اند و مدت اعتبار ویزایشان به پایان رسیده است، در هراس شدید از اخراج شدن به افغانستان به سر می‌برند و مشکلات اقتصادی نیز این وضعیت را تشدید کرده است.
فرزانه ایوبی، فعال حقوق زن، که بیشتر از یک‌سال پیش به پاکستان آمده است، به ایندیپندنت فارسی گفت که اعتبار ویزایش دو ماه پس از آمدنش به پاکستان، به پایان رسیده و حدود یک‌سال است که در صف انتظار تمدید ویزا قرار دارد. او گفت: «وزارت خارجه پاکستان هیچ پاسخ مشخصی در مورد سرنوشت ما نمی‌دهد.»
فرزانه افزود: «چون ویزا نداریم، هیچ‌کس حاضر نیست برای ما خانه به اجاره بدهد، حتی به امکانات صحی (بهداشتی) هم به آسانی دسترسی نداریم.»
به گفته فرزانه، پیمانکاران غیرقانونی از مهاجران افغان پول می‌گیرند و وعده تمدید مدارک اقامت را می‌دهند، اما با گذشت ماه‌ها از دریافت مدارک اقامت جدید خبری نیست. یک منبع آگاه دیگر از میان فعالان حقوق زن در پاکستان که خواست نامش فاش نشود، به ایندیپندنت فارسی گفت: «اگر کسی بخواهد واقعا ویزا یا مدارک اقامت دریافت کند، باید به ازای هر نفر حدود ۸۰۰ تا هزار دلار به پیمانکاران پاکستانی بدهد.»
این زنان که از ترس طالبان و محدودیت‌های وضع شده، به پاکستان آمده‌اند و امید داشتند که برای آغاز یک زندگی نسبتا امن و آرام راهی پیدا کنند، اکنون به دلیل نداشتن مدارک قانونی در پاکستان مخفیانه زندگی می‌کنند. یکی از فعالان زن افغان به ایندیپندنت فارسی گفت که از ترس پلیس پاکستان، بازداشت یا اخراج شدن به افغانستان، حتی حاضر نیست برای خرید لوازم ضروری روزانه‌اش از خانه بیرون برود. او گفت: «پلیس هر زن و مرد افغان را که در خیابان می‌بیند، مدارک اقامت می‌خواهد و در صورتی که مدارک نداشته باشد، بازداشت می‌کند. اگر فرد بازداشت‌شده بتواند حدود شش تا ۱۰ هزار کلدار پاکستانی رشوه بپردازد، آزاد می‌شود، در غیر آن بازداشت و اخراج در انتظار اوست.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اما چالش پیش روی این زنان تنها مدارک اقامت نیست، بلکه نبود کار و درآمدزایی نیز آنان را به ستوه آورده است. این زنان که روزی نان‌آور خانه‌های خود بودند و حتی توان کمک به دیگران را داشتند، می‌گویند که اکنون برای تهیه یک وعده غذا یا هزینه‌های درمان خود یا فرزندانشان به دیگران نیازمندند. یکی از این زنان به ایندیپندنت فارسی گفت: «هزینه‌ها اینجا هر روز بلند و بلندتر (بیشتر) می‌شود. گاهی می‌بینم که اگر اجاره خانه را بپردازم، فرزندانم گرسنه می‌مانند، اگر برای تهیه غذا هزینه کنم و اجاره را با تاخیر بپردازم، از خانه بیرونمان می‌کنند.»
این منبع آگاه همچنین تصریح کرد که با فرا‌رسیدن زمستان، شمار زیادی از زنان و خانواده‌های افغان همراه با کودکانشان در کمپ‌های موقت و چادرها زندگی می‌کنند و امکان تهیه لباس زمستانی یا مواد سوخت برای مقابله با سرما را ندارند.
پس از سقوط دولت جمهوری در افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت، شمار زیادی از زنان که در نهادهای مدنی، حقوقی، حقوق بشری، رسانه‌ها یا برخی سازمان‌های بین‌المللی کار می‌کردند، از ترس انتقام‌جویی طالبان به پاکستان فرار کردند. برخی از این زنان به کمک برخی نهادها برای انتقال به یک کشور امن به پاکستان منتقل شدند تا پرونده مهاجرتشان از آنجا بررسی شود. از این میان، برخی از زنان در یک‌سال و چهار ماه گذشته به کشورهای اروپایی و آمریکایی منتقل شدند، اما شمار انبوهی از آنان در بی‌سرنوشتی مطلق به سر می‌برند و می‌گویند که حتی یک پیام از سفارتخانه‌ها یا سازمان‌های مهاجرتی دریافت نکرده‌اند.
فرزانه ایوبی در‌این‌باره گفت حتی زنانی که به کمک برخی از نهادها به پاکستان منتقل شده بودند و به بررسی پرونده‌هایشان در یکی از کشورهای مهاجرپذیر امیدی وجود داشت، اخیرا از کمپ‌ها یا مکان‌های مورد حمایت این نهادها اخراج شده‌اند و مجبورند خودشان امکان ادامه زندگی در پاکستان یا بیرون رفتن از این کشور را فراهم کنند.
سارا (اسم مستعار)، از فعالان حقوق زنان در کابل که پس از تهدید طالبان، به پاکستان فرار کرده است، به ایندیپندنت فارسی گفت که بیشتر سازمان‌هایی که به زنان فعال افغان برای رسیدن به پاکستان کمک کردند، اکنون توجهشان به مسئله اوکراین معطوف شده است و از همکاری با فعالان افغان دست برداشته‌اند.
این در حالی است که وزارت داخله پاکستان در ماه اکتبر اعلام کرد همه اتباع خارجی که مدت اعتبار ویزایشان در پاکستان به پایان رسیده است اگر تا پایان ماه دسامبر سال جاری موفق به تمدید آن نشوند، بازداشت و از کشور اخراج خواهند شد. در این اطلاعیه که ماه اکتبر منتشر شد، حتی به مجازات سه سال زندان نیز اشاره شده بود.
اکنون فقط ۱۶ روز دیگر به پایان ضرب‌الاجل دولت پاکستان باقی مانده است و از سوی دیگر روابط میان دولت پاکستان و طالبان، به دلیل درگیری‌های مرزی و شدت فعالیت‌های تروریستی در افغانستان، هر روز پیچیده‌تر می‌شود. مشخص نیست که پس از این برخورد دولت پاکستان با هزاران مهاجر افغان، از خبرنگار و فعال حقوق بشر تا نظامیان پیشین و هنرمندان که در کمپ‌ها و چادرها زندگی می‌کنند و مدارک اقامت قانونی ندارند، چگونه خواهد بود.
